1821 Η Ελλάδα ελευθερώνεται

Εξαίρετη και εντυπωσιακή η Ιστορικός και Αρχαιολόγος, καθηγήτρια Πανεπιστημίου κ. Μαρία Ευθυμίου, η οποία πριν λίγες μέρες, καλεσμένη από τον Σύλλογο Μικρασιατών Ερμούπολης Σύρου, παρουσίασε μια υπέροχη ομιλία στο θέατρο Απόλλων, με θέμα: “1821: Συνέχειες και Ασυνέχειες”.

Η υπέροχη ομιλία της κ. Ευθυμίου κράτησε τρεις ολόκληρες ώρες και είναι απίστευτο το γεγονός ότι η παρακολούθηση της ομιλίας της όχι μόνο ενθουσίασε, αλλά και εντυπωσίασε όλους τους ανθρώπους που είχαν γεμίσει το θέατρο.

Πρόσφερε σημαντικές ιστορίες του 1821, του 1830 που η Ελλάδα απέκτησε την εθνική της ανεξαρτησία και έγινε ένα, επιτέλους, Εθνικό Κράτος, με πρώτο πρωθυπουργό της εποχής τον Ιωάννη Καποδίστρια. Πριν την ομιλία της κ. Ευθυμίου, προσέφερε τον χαιρετισμό της η πρόεδρος του Συλλόγου Μικρασιατών κ. Ειρήνη Χαρδαλή με ευγένεια και ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για τον Σύλλογο και ιδιαίτερα για την κ. Ευθυμίου. Τρεις ώρες ομιλίας, τρεις ώρες ενθουσιασμού και καθήλωσης τόσων ανθρώπων που παρακολουθούσαν την άριστη ομιλία της.

“Λουκής Λάρας”

Είναι τίτλος ενός βιβλίου που είχε φροντίσει και είχε βοηθήσει ο Δημήτριος Βικέλας τον ιδιαίτερα ηλικιωμένο και γνωστό του Λουκή Λάρα να διηγηθεί τις περιπέτειες που πέρασε όταν ήταν νέος, από τους Τούρκους που είχαν θελήσει να καταλάβουν τη Σμύρνη, τη Χίο και τόσες άλλες ελληνικές περιοχές. “Ο Λουκής Λάρας, ως γέροντας κατόρθωσε να προσφέρει και να διηγηθεί τα τόσα βάσανα που είχε περάσει, ως νέος, όταν προσπαθούσε να γλυτώσει μαζί με τους δικούς του, απ' τις τρομερές σφαγές της Χίου, στην αρχή, κατά την Επανάσταση του 1821. Μετά τον θάνατό του ο Δ. Βικέλας είχε στα χέρια του και άλλα χειρόγραφα που είχε πάντα κατασκευάσει ο Λ. Λάρας και έτσι κατόρθωσε να δημιουργήσει το βιβλίο, ευχόμενος να διαβάσουν οι νεώτεροι και να μάθουν την τόσο κακή ζωή που έζησαν οι Έλληνες εκείνα τα χρόνια από τους Τούρκους. Πολλοί είχαν φύγει από τη ζωή από τόσες Ελληνικές περιοχές, που οι Τούρκοι τους σκότωναν για να αποκτήσουν εκείνοι τις πόλεις των Ελλήνων....

Από φίλους μας Έλληνες, έστω και κάπως αργά, μάθαμε την Επανάσταση στην Πελοπόννησο και στα νησιά Ύδρα και Σπέτσες... Τα νησιά μας με τον στόλο τους που πήραν μέρος στον αγώνα από την πρώτη στιγμή βοήθησαν αποτελεσματικά να διαδοθεί η Επανάσταση. Οι πλοίαρχοι από τα νησιά Ύδρα, Σπέτσες και Ψαρά ήταν γνωστοί σε όλους τους Έλληνες που ζούσαν και στις ξένες χώρες... Οι Τούρκοι για να πνίξουν αυτή την Επανάσταση, συνέχιζαν τις καταστροφές, τις σφαγές και τους εξανδροποδισμούς. Φίλε, εσύ που διαβάζεις αυτά που γράφω, συγνώμην αν ξεφεύγω καμιά φορά από το θέμα μου. Είμαι γέροντας... (έγραφε ο Λ. Λάρας..)

Σβήνουν τα όνειρά μου

Οι μέρες περνούσαν ο καιρός διάβαινε. Εγώ πάντα ήθελα το ταξίδι στην Αγγλία. Είχα μεγάλα όνειρα... Αλλά όλα τα σχέδιά μου, οι ελπίδες μου αναποδογυρίσθηκαν. Κατά τις αρχές Μαρτίου, μια νύχτα ξύπνησα τρομαγμένος. Τουφεκισμοί, ο ένας ύστερα από τον άλλο, μου τάραξαν τον ύπνο. Άνοιξα τα μάτια μου στο σκοτάδι. Έβαλα αυτί να ακούσω καλύτερα. Ο πατέρας μου κοιμόταν βαθιά. Μήπως ήταν όνειρο; Όχι! Δεν ήταν όνειρο. Ήταν τουφεκιές. Οι σφαίρες χτυπούσαν συνέχεια. Ξύπνησα τον πατέρα μου και ακούγαμε κι οι δυο.

Όλη τη νύχτα, δεν έπαψαν οι ντουφεκιές. Δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει. Ο φόβος να βγούμε ήταν μεγάλος και μείναμε στο δωμάτιο ως τα ξημερώματα. Σαν ήρθε η μέρα κατεβήκαμε στην πλατεία και μάθαμε τα νέα: Αποβραδίς ήλθε διαταγή να οπλισθούν οι Τούρκοι.

... Από την πύλη βλέπουμε τους Τούρκους οπλισμένους και άγριους να γυρίζουν στους δρόμους.... Γράφω πως μας έπιασε ανησυχία και φόβος. Αλλά για ποιο λόγο να γράψω ότι δείξαμε γενναιότητα που ούτε είχαμε ούτε μπορούσαμε να έχωμε; Μη νομίσεις ότι φοβήθηκα γιατί είμαι από τη Χίο, πως οι Χιώτες το έχουν στο αίμα τους να είναι άτολμοι. Όχι. Απ' αυτή τη στιγμή η ζωή μας ήταν ένα μαρτύριο χωρίς τέλος...

Αυτές τις μέρες ήρθε κατά τύχη στη Σμύρνη ένας φίλος του πατέρα μου ο καπετάν Βισβίλης. Μας είπε ότι σε τρεις μέρες ξεφορτώνει και φεύγει και με το πλοίο του θα μπορούσε να μας μεταφέρει στη Χιο. Στη Χίο; Μήπως εκεί θα είμαστε πιο ασφαλισμένοι; Εκεί παιδί μου είπε ο πατέρας μου. Είτε θα σωθούμε, είτε θα καταστραφούμε όλοι μαζί... Συγκεντρώσαμε μόνο όσα χρήματα ήταν εύκολο να έχουμε και την τρίτη ημέρα, όπως είχαμε συμφωνήσει με τον πλοίαρχο, περιμέναμε να νυχτώσει και να φύγωμε....

Η Χίος καταστρέφεται

Το μέρος που πηγαίναμε ήταν μέσα σ' ένα φαράγγι. Εκεί ήταν ο Πύργος. Εκεί μείναμε τέσσερις μέρες. Όμως τότε τα Τουρκικά πλοία έφθασαν στο λιμάνι... Οι σφαγές και οι λεηλασίες από τους Τούρκους γενικεύθηκαν. Η πόλη θα ήταν αρκετή να ικανοποιήσει τη λύσσα των Τούρκων και ξεχύθηκαν και στην εξοχή. Φύγαμε για να σωθούμε...

Ο πατέρας μου έφυγε από τη ζωή.

Αποχαιρέτησα με πόνο καρδιάς τον πατέρα μου και αποφάσισα να φύγουμε και φθάσαμε στην Τήνο. Εκεί η ζωή ήταν ήρεμη και εύκολη. Ζούσαν εκεί πολλοί Χιώτες και το κλίμα του νησιού ήταν κατάλληλο για εμπόριο. Εκεί νοίκιασα ένα μικρό σπιτάκι. Είχα λίγα χρήματα για να φροντίσω τη μητέρα μου και τις δύο αδελφές μου. Ο νοικοκύρης που μας νοίκιασε το σπίτι φορούσε ένα καινούργιο σκούφο. Παραπέρα βρήκα κι άλλον, κι άλλον. Όλοι οι σκούφοι ήταν ίδιοι. Μου θύμιζαν τα κιβώτια με τους σκούφους που μας έστελναν από τη Βενετία.

Έτρεξα τότε, αμέσως, να βρω τον οικοδεσπότη μου.

- Παρακαλώ που βρήκες το σκούφο σου;

- Τον αγόρασα από τον Άγγλο πρόξενο, αλλά δεν θα βρεις αν θέλεις γιατί τους πούλησε όλους.

Την ίδια μέρα μπήκα στο πλοίο και πήγα στη Μύκονο και βρήκα τον πρόξενο. Μόλις με είδε χάρηκε, γιατί γνωριζόμασταν και μου είπε ότι τα κιβώτια που είχαν σταλεί στη Σμύρνη, λόγω Τούρκων δώθηκαν σε εμένα, αφού επέστρεψαν για να είναι ασφαλή. Μου έδωσε τα χαρτιά και ξαναγύρισα στην Τήνο όπου πήγα και συνάντησα τους ειδικούς στο προξενείο.

Ο πρόξενος μου έδειξε το λογαριασμό και μου παρέδωσε αμέσως τις εισπράξεις που ήσαν πέντε χιλιάδες γρόσια. Το μικρό εκείνο ποσό μου φάνηκε αμύθητος πλούτος. Έφθασα στο ελεύθερο λιμάνι της Σύρου για να ασχοληθώ με την εργασία μου. Η Σύρος, χτισμένη τότε επάνω στο λόφο (μόνο η Άνω Σύρος) ήταν ελεύθερη από τους Τούρκους και επάνω ψηλά κυμάτιζε η σημαία της Γαλλίας, που προσέφερε την προστασία στο νησί.

Λίγα λόγια από το βιβλίο “ΛΟΥΚΗΣ ΛΑΡΑΣ” του Δ. Βικέλα.