Οι Ρούσσοι είπαν την τελευταία λέξη

Το Syros Jazz Festival εγκαινίασε τη σύνδεσή του με τα κόμικς το 2020 με μία έκθεση έργων από Έλληνες σκιτσογράφους. Πέρυσι, στο 9ο φεστιβάλ, παρουσιάστηκε το κόμικς «Ο Μαρίνος Ρούσσος θα παίξει την τρομπέτα του» με τη συμμετοχή 11 σκιτσογράφων ενώ φέτος, στο πλαίσιο του 10ου Jazz Festival, το Σάββατο το απόγευμα στο Daidadi Gelato, έγινε η παρουσίαση του κόμικς «Οι Ρούσσοι θα πουν την τελευταία λέξη!» στο οποίο συμμετέχουν 16 συνολικά δημιουργοί, Συριανοί και μη. Την παρουσίαση ανέλαβαν ο Νίκος Αλμπανόπουλος. ο Αντώνης Κουραφέλκυθρος, ο Γιάννης Ξαγοράρης και η Χαρά Γιαννακοπούλου. Στη συνέχεια το λόγο πήραν κάποιοι από τους συντελεστές οι οποίοι μίλησαν για τη διαδρομή αυτής της δουλειάς και στο τέλος μοιράστηκαν δωρεάν αντίτυπα σε όσους παραβρέθηκαν.

Οι συντελεστές και το πρότζεκτ που ανέλαβαν

 Οι δημιουργοί που συμμετείχαν στη φετινή έκδοση είναι ο Τάσος Μαραγκός, η Χρύσα Χαρτσά, η Μαίρη Καλαμπαλίκα, η Αλεξία Οθωναίου,η  Αγγελική Σαλαμαλίκη, η Σοφία Ρούσσου, ο Παναγιώτης Μητσομπόνος, ο Σπύρος Δερβενιώτης,ο  Θανάσης Καραμπάλιος, η Δήμητρα Νικολαΐδη , ο Αχιλλέας Δημητρόπουλος, ο Θανάσης Πετρόπουλος, ο Γαβριήλ Παγώνης και ο Βασίλειος Παπαγεωργίου.  Το εξώφυλλο είναι του Γιάννη Αντωνόπουλου και το οπισθόφυλλο του Θανάση Πέτρου.

Όπως λέει στην “Κοινή Γνώμη” ο Νίκος Αλμπανόπουλος, συντονιστής της έκδοσης,  το χαρακτηριστικό και των δύο αυτών 36σέλιδων κόμικς είναι ότι έγιναν «συνεργατικά». Κάθε σκιτσογράφος ανέλαβε να δημιουργήσει δυο σελίδες συνεχίζοντας την ιστορία των προηγούμενων. Δεν υπήρχε εξαρχής προσυμφωνημένο σενάριο, ούτε δυνατότητα συνεννόησης μεταξύ τους. Ο καθένας έβλεπε την ιστορία όπως είχε διαμορφωθεί ως τότε και είχε στη διάθεσή του μόλις δυο βδομάδες για να προσθέσει δύο σελίδες με τις ιδέες του. Έπρεπε βέβαια αυτές να ακολουθούν το μοτίβο, τους ήρωες και τα ως τότε γενόμενα. Ο τελευταίος δημιουργός, ο έμπειρος Σπύρος Δερβενιώτης, είχε το -όχι και τόσο εύκολο- καθήκον να ολοκληρώσει την ιστορία, κάτι που έκανε και τις δύο χρονιές με καταπληκτικό τρόπο.

Η Jazz και τα κόμικς

Ο Αντώνης Κουραφέλκυθρος, ένας από τους πιο γνωστούς νέους κομίστες, παραβρέθηκε στην παρουσίαση του “Oι Ρούσσοι θα πουν την τελευταία λέξη” και δήλωσε στην Κοινή Γνώμη: “Το flip comic βασίζεται στη λογική ότι κάποιος ξεκινάει μια ιστορία και τη συνεχίζει κάποιος άλλος. Είναι κάτι που εμείς οι σκιτσογράφοι συνήθως  το κάνουμε όταν βρισκόμαστε σε κάποιο φεστιβάλ, όταν είμαστε πολλοί μαζί και το κάνουμε για πλάκα μεταξύ μας, οπότε είναι σπάνιο να εκδοθεί κάτι τέτοιο. Έχει ενδιαφέρον ότι αυτή η συνήθεια βγήκε και στον  έξω κόσμο και είναι μια ευκαιρία να δουν όλοι πόσο υψηλό είναι το επίπεδο στο ελληνικό κόμικς και σχέδιο. Είναι επίσης  πολύ ταιριαστό που συνδέθηκε με το φεστιβάλ τζαζ γιατί θα μπορούσαμε να πούμε ότι το flip comic είναι το τζαζ των κόμικς. Ο καθένας σολάρει λίγο και μετά πρέπει να επανέλθει στο κεντρικό θέμα. Πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον εγχείρημα και , αν και  δεν είχα συμμετοχή στο συγκεκριμένο κόμικς, το χάρηκα πολύ σαν αναγνώστης.

Στο ότι το flip comic ακολουθεί τη λογική της τζαζ, συμφώνησε και ο Θανάσης Πετρόπουλος, ένας από τους σκιτσογράφους που συμμετείχαν και τις δύο χρονιές: “Το εγχείρημα ξεκίνησε από τον Τάσο Μαραγκό, τον Συριανό που είναι πολύ γνωστός κομιξάς σκιτσογράφος και δημιούργησε μια ιστορία στην οποία υπήρχε ένα καλός, ο Μαρίνος Ρούσσος και ένας κακός, ο Δομενίκος Ρούσσος, ο οποίος φέτος έχει τη δική του ιστορία. Ελπίζουμε όλοι να συνεχιστεί αυτή η προσπάθεια γιατί είναι πολύ ωραία. Είναι πραγματικά σαν κόμικς τζαζ. Στην τζαζ, όλοι οι μουσικοί, μπορεί να ξεφύγουν αλλά κρατάνε ένα κορμό, μια συγκεκριμένη πορεία. Έτσι κι εδώ, υπάρχει μία βάση και στη συνέχεια τζαμάρουν οι σκιτσογράφοι”.

Η δυναμική παρουσία των γυναικών

Φέτος, από τους δεκατέσσερις δημιουργούς οι έξι είναι γυναίκες, γεγονός που αποδεικνύει τη δυναμική είσοδο των γυναικών σε έναν ανδροκρατούμενο, έως και πριν λίγα χρόνια, χώρο.  Η Σοφία Ρούσσου, γνωστή Συριανή σκιτσογράφος που τα τελευταία χρόνια ζει κι εργάζεται στο εξωτερικό, θέλησε να ευχαριστήσει τον Νίκο Αλμπανόπουλο για την ιδέα και πραγματοποίηση του εγχειρήματος αυτού: “Ο Νίκος είναι πάντα δημιουργικός, αγαπάει πολύ την επιστημονική φαντασία και τα κόμικς και είναι καλά δικτυωμένος σε αυτόν το χώρο. Φέτος, πρέπει να του δώσουμε τα εύσημα για την ποσόστωση των γυναικών, κάτι που πρέπει να γραφτεί με μεγάλα γράμματα, γιατί δεν το κάνουν πολλοί”.

Δημιουργικό χάος

Ο Παναγιώτης Μητσομπόνος, μίλησε επίσης για αυτήν την εμπειρία και τις δυσκολίες που είχε αρχικά: “Έχει πολύ ενδιαφέρον το ότι άλλος ξεκινάει την ιστορία και κάποιος άλλος τη συνεχίζει. Ένας βάζει τρικλοποδιά στον άλλον και κάποιος άλλος προσπαθεί να σώσει την κατάσταση όταν βλέπει ότι είναι χαμένη. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το να  περιμένεις τον προηγούμενο για να δεις τι θα κάνεις και μετά να περιμένεις 5-6 μήνες, μέσα στην αγωνία,  μέχρι να το δεις ολοκληρωμένο. Αυτό που είναι επίσης πολύ ενδιαφέρον είναι ότι πλέον γνωρίζουμε γυναίκες δημιουργούς που δεν υπήρχαν παλιά και τώρα έχουν μπει δυναμικά στην αγορά”

Την αρχική δυσκολία του συγκεκριμένου πρότζεκτ επιβεβαιώνει και ο Γαβριήλ Παγώνης ο οποίος δήλωσε ενθουσιασμένος με το αποτέλεσμα: “Ήταν μια πρόκληση αυτή η δουλειά  καθώς μέσα από ένα χαοτικό αποτέλεσα προσπάθησα να βγάλω ένα νόημα και να κάνω ό,τι μπορώ. Χάρηκα όμως πολύ που συμμετείχα και φέτος κι ελπίζω να υπάρξει συνέχεια και του χρόνου”.

Περισσότερες δημιουργικές πρωτοβουλίες

Ο Νίκος Αλμπανόπουλος, ο οποίος παρακολούθησε και συντόνισε όλη αυτήν την ομαδική προσπάθεια, από την αρχή ως το τέλος, δήλωσε λίγο μετά το πέρας της παρουσίασης: “Για μένα, ήταν μεγάλη χαρά ο συντονισμός της παραγωγής και προνόμιο η δυνατότητα να διαβάζω την ιστορία όπως εξελισσόταν. Η μοναδική άλλη συνεισφορά μου ήταν το θέμα: είχα ζητήσει από τους δημιουργούς η ιστορία να περιστρέφεται γύρω από τον «κακό» της περσινής τον Δομένικο Ρούσσο. Και για να καταλήξω: πολλά δημιουργικά πράγματα μπορούν να γίνουν στην επαρχία. Χωρίς μεγάλα έξοδα. Αρκεί να παίρνει κάποιος την πρωτοβουλία. Ας το δοκιμάσουν οι νεότεροι, το έχουμε ανάγκη”