Γυναίκες του ‘22 – Πρότζεκτ σε εξέλιξη

Συνέντευξη με τον δημιουργό Άρη Καπλανίδη

Ο Άρης Καπλανίδης και ο Ηλίας Ρουμελιώτης είναι σκηνοθέτες, σεναριογράφοι και animators. ΟΙ δυο τους υπογράφουν τη μικρού μήκους animation «Από το Μπαλκόνι» (Soul Productions, EKK - 2021) που έχει τιμηθεί με 17 βραβεία σε ελληνικά και διεθνή φεστιβάλ. Έχουν γυρίσει 11 live action ταινίες, ενώ το 2015 κυκλοφόρησαν την μεγάλου μήκους κωμωδία «Η Ζωή Ενταύθα». Από το 2019 έχουν ιδρύσει την εταιρία BrosInArts Animation Studios και πλέον ως μέλη της ASIFA Hellas, ασχολούνται αποκλειστικά με το animation μυθοπλασίας έχοντας ήδη στο βιογραφικό τους αρκετές δουλειές, σε δική τους σκηνοθεσία και concept, με ταινίες μικρού μήκους, μουσικά βίντεο και διαφημιστικά.

Με αφορμή την ομιλία τους στην Αγορά για την υπό εξέλιξη ταινία “Γυναίκες του ‘22” , ο Άρης Καπλανίδης μίλησε στην Κοινή Γνώμη για αυτό το ιδιαίτερο “ντοκιμαντέρ κινουμένων σχεδίων με ροή ταινίας” όπως το χαρακτήρισε.

Η ιστορία

“Οι “Γυναίκες του ‘22” είναι μία ιστορία βασισμένη στις προφορικές μαρτυρίες των γυναικών που βίωσαν την Μικρασιατική καταστροφή, οι οποίες  έχουν καταγραφεί μέσα από το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών. Είχε προηγηθεί η ταινία “Από το μπαλκόνι” που αναφερόταν στην προσφυγική συνοικία της Νέας Φιλαδέλφειας όπου είχαμε ασχοληθεί με τη φωνή αυτών των ανθρώπων. Ο τρόπος  ομιλίας τους ήταν αυτό που μας κίνησε να κάνουμε αυτήν την ταινία. Διαβάζεις τις απομαγνητοφωνήσεις και συνειδητοποιείς ότι ο λόγος τους είναι πολύ οικείος.

Όταν ξεκινήσαμε να διαβάζουμε τις μαρτυρίες δεν είχαμε επικεντρωθεί συγκεκριμένα στις γυναίκες. Όμως  οι γυναίκες, σε αντίθεση με τους άντρες, στις διηγήσεις τους,  έδιναν μια ενιαία εικόνα και μία ενιαία εμπειρία η οποία, κατά τη γνώμη μας, ξεπέρναγε και το ήδη βαρύ κομμάτι που είχαν να αφηγηθούν για τη Μικρασιατική καταστροφή. Χρησιμοποιούσαν το ότι μίλαγαν για ένα ιστορικό γεγονός, για να σκιαγραφήσουν τον τρόπο ζωής μίας γυναίκας της εποχής εκείνης”

Οι κύριοι αφηγηματικοί πυλώνες

“Στην ταινία ξετυλίγονται οι  ιστορίες δύο γυναικών τελείως διαφορετικές μεταξύ τους. Η μία ιστορία είναι μία επικών διαστάσεων  πορεία θανάτου με αιχμάλωτες γυναίκες που τις πήραν και τις πήγαν προς τα βάθη της Ασίας και περπάτησαν 700χλμ μέσα σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες. Η δεύτερη, είναι η ιστορία μίας γυναίκας που εγκλωβίστηκε σε ένα σπίτι για μήνες όταν  το χωριό της καταστράφηκε, μια κλειστοφοβική ιστορία ψυχολογικού τρόμου. Ανάμεσα σε αυτούς τους δύο πυλώνες, εξελίσσεται και η  υπόλοιπη ιστορία του διωγμού αυτών των ανθρώπων και της εγκατάστασής τους στην Ελλάδα, την οποία εξιστορούν πολλές ακόμα γυναίκες εκείνης της εποχής”

Το σενάριο

“Το κομμάτι της ιστορίας που αφορά στους άντρες, αφορά λίγα λεπτά στην αρχή της ταινίας.  Η αγωνία που βίωσαν οι γυναίκες μέχρι να τους πάρουν και η συνειδητοποίηση ότι από εκεί και πέρα θα είναι μόνες τους, ήταν κάτι που πιστεύαμε ότι θα είναι ο δραματουργικός  κορμός της ιστορίας αλλά τελικά δεν ήταν έτσι. Οι γυναίκες αυτές ήξεραν όλες τι επρόκειτο να συμβεί και  αυτό φαίνεται από αυτά που διηγούνται τα όσα επακολούθησαν. Ήταν έτοιμες με κάποιον τρόπο. Κι αυτό ήταν συγκλονιστικό για εμάς.  Συχνά έχουμε στο μυαλό μας ότι οι άνθρωποι τότε δεν είχαν τη διαύγεια να αντιληφθούν αυτό που συνέβαινε γύρω τους. Μέσα από το λόγο αυτών των γυναικών όμως  και τον τρόπο που  διηγούνται τα γεγονότα, καταλαβαίνεις ότι υπήρχε απόλυτη διαύγεια και δεν μπορείς να μην εμπνευστείς από τον τρόπο που αντιμετώπισαν τόσο δύσκολες  καταστάσεις”

Me too

“Επειδή υπήρχε τότε το κοινωνικό στίγμα, δεν μπορούσαν να μιλήσoυν ανοιχτά για τους βιασμούς που υπέστησαν, οπότε μπορεί να μίλαγαν για αυτό το γεγονός σαν να συνέβη σε κάποια άλλη. Υπάρχει μία μαρτυρία που μία από τις γυναίκες είχε κρυφτεί μέσα σε έναν τάφο για να γλιτώσει και πάνω στον τάφο βιαζόταν μία άλλη γυναίκα. Όλα αυτό, όταν το ακούσαμε, δεν γινόταν να μη το συνδέσουμε με το κίνημα του me too, παρόλο που όλα αυτά συνέβησαν πριν 100 χρόνια”

Η ενασχόληση με το ανιμέισον

“Το κομμάτι του ανιμέισον, εμείς  το ανακαλύψαμε μέσα από την προηγούμενη ιστορία μας και το αντιμετωπίζουμε σαν κανονική κινηματογραφική ταινία. Προσπαθούμε να μεταφράσουμε τα εργαλεία του παραδοσιακού, λαϊκού, οικείου σε όλους μας  κινηματογράφου, μέσα από το ανιμέισον. Το ζητούμενο για εμάς, είναι το να αφεθείς στην ιστορία και να νιώσεις τους ανθρώπους κι όχι  το να γίνει κάποιου είδους καλλιτεχνική επίδειξη από μέρους μας”

Το Αnimasyros είναι ένας φάρος για τον κλάδο

“Είναι πολύ σημαντικό το ότι υπάρχει αυτό το φεστιβάλ και για εμάς που είμαστε πολύ νέοι σε αυτόν το χώρο αλλά και για  ανθρώπους που εργάζονται χρόνια σε αυτόν. Το Animasyros είναι πραγματικά φάρος έστω και μόνο επειδή μαζεύονται τόσοι επαγγελματίες  από όλον τον κόσμο,  και διαγωνίζονται ανεξαρτήτου θεματολογίας, ανταλλάσοντας ιδέες και γνώσεις για την τέχνη και την τεχνική.  Αυτό που εμάς όμως μας ενθουσιάζει ακόμα περισσότερο, είναι όλες αυτές οι δράσεις και τα εργαστήρια που κάνουν για νέους, ΑΜΕΑ και ηλικιωμένους και γενικότερα για ανθρώπους που δεν είναι επαγγελματίες, γιατί αυτές οι δράσεις είναι που δημιουργούν τις βάσεις για την ενασχόληση με τη συγκεκριμένη τέχνη . Είναι σημαντικό ότι το φεστιβάλ δεν απευθύνεται αποκλειστικά σε επαγγελματίες αλλά σε όλο τον κόσμο”