Εκδήλωση της ΚΟΒ Σύρου του ΚΚΕ για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική καταστροφή

Το απόγευμα του Σαββάτου, στο Πνευματικό Κέντρο Ερμούπολης, η ΚΟΒ Σύρου του ΚΚΕ διοργάνωσε εκδήλωση – συζήτηση για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, με αφορμή την έκδοση της Σύγχρονης Εποχής «1922. Ιμπεριαλιστική Εκστρατεία και Μικρασιατική Καταστροφή», στην οποία περιέχεται πλούσιο υλικό για γνωστές και άγνωστες πλευρές εκείνης της περιόδου.

Ο Στρατής Δουνιάς, μέλος του τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ, ανέλαβε την παρουσίαση της έκδοσης, κατά την οποία παρουσιάστηκαν οι αιτίες που οδήγησαν στον πόλεμο και τα συμπεράσματα που έβγαλε το ΚΚΕ μελετώντας τα αρχεία της εποχής. Όπως ανέφερε στο ξεκίνημα της ομιλίας του: “Η Μικρασιατική καταστροφή είναι ένα από εκείνα τα γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας της χώρας μας, που φέρνει δραματικές εικόνες στο νου. Οι εικόνες αυτές δεν είναι παρά απεικονίσεις της τραγικής για τους λαούς κατάληξης της ιμπεριαλιστικής εκστρατείας στη Μικρά Ασία. Αντανακλούν τα αποτελέσματά της και γι’ αυτό μοιάζουν τόσο πολύ με τις εικόνες που σήμερα βλέπουμε, εκατό χρόνια μετά, εικόνες που αποτυπώνουν τις συνέπειες των πολεμικών αναμετρήσεων για τους λαούς των Βαλκανίων , της Μέσης Ανατολής, της Ουκρανίας και άλλων τόπων”.

Στη συνέχεια, ο κ. Δουνιάς αναφέρθηκε στα χαρακτηριστικά που απουσιάζουν διαχρονικά – όχι τυχαία, όπως είπε- από την εξιστόρηση των γεγονότων της Μικρασιατικής εκστρατείας και καταστροφής, καθώς και από τα αμέτρητα αφιερώματα που έχουν γίνει φέτος με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων, περιορίζοντας την κυρίαρχη αφήγηση της Μικρασιατικής καταστροφής στον ανείπωτο πόνο που αυτή προξένησε, χωρίς όμως να δίνεται απάντηση στο κύριο ερώτημα: γιατί συνέβησαν τα όσα συνέβησαν, όπως επίσης στο ακόμα πιο κρίσιμο ερώτημα, στο αν δηλαδή υπήρχε άλλος δρόμος για τις εργατικές λαϊκές δυνάμεις, οι οποίες είναι εκείνες που πλήρωσαν τις συνέπειες του ιμπεριαλιστικού πολέμου.

Κάνοντας σύνδεση με τη σημερινή εποχή ανέφερε ότι: “Σήμερα, πρέπει κανείς να θυμάται ότι το πραγματικό εκκολαπτήριο του ρατσισμού είναι τα συμφέροντα του καπιταλισμού που ευνοούνται από τη διάσπαση της εργατικής τάξης. Σε όσους σήμερα μιλούν για πρόσφυγες που αλλοιώνουν τη σύνθεση της χώρας γιατί τάχα έχουν χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο, διαφορετική κουλτούρα κτλ, οφείλουμε να υπενθυμίσουμε ότι ίδια ήταν η συμπεριφορά απέναντι στους πρόσφυγες ακόμα και όταν αυτοί ήταν ομοεθνείς, ομόδοξοι, ομόγλωσσοι και μάλιστα, με καλύτερο μορφωτικό επίπεδο”.

Τα διαχρονικά συμπεράσματα

Επικαλούμενος τη συγκυρία που έφερε την έκδοση να κυκλοφορεί σε συνθήκες διεξαγωγής της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης στην Ουκρανία, παρουσίασε τα κοινά συμπεράσματα διαχρονικής αξίας που δίνουν οι δύο πολεμικές συγκρούσεις, παρά την απόσταση 110 χρόνων που τις χωρίζουν, για την ταξική πάλη, εφόσον οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι και οι ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί αποτελούν συστατικό στοιχείο της καπιταλιστικής ανάπτυξης την εποχή του μονοπωλιακού καπιταλισμού, όπως χαρακτηριστικά είπε. Συγκεκριμένα αναφέρθηκε στα εξής τέσσερα συμπεράσματα, τα οποία αναδεικνύονται στον πρόλογο της έκδοσης:

1ον: Οι λαοί, με ηγετική δύναμη την εργατική τάξη, σε καμία περίπτωση επίθεσης ή άμυνας δεν πρέπει να στοιχίζονται με την αστική τάξη, να εμπιστεύονται με τον οποιοδήποτε τρόπο τις κυβερνήσεις τους, τα επιθετικά ή τα αμυντικά τους σχέδια τα οποία είναι άμεσα ή μεσοπρόθεσμα σε βάρος των λαών. Ο πόλεμος των καπιταλιστικών εξουσιών έχει θύματα τους λαούς, άμεσα στις πολεμικές συγκρούσεις αλλά και μέσω της φτώχειας που φέρνει ο πόλεμος ως καταστροφή, ως προσφυγιά, ως πολεμική δαπάνη, ως αποτέλεσμα οικονομικού πολέμου.

2ον: Διαχρονικό συμπέρασμα είναι ότι οι λαοί πρέπει να έχουν επαγρύπνηση κι ετοιμότητα για να οργανώσουν τη δική τους αυτοοργανωμένη άμυνα και αντεπίθεση, ζήτημα που ως καθήκον καθοδηγητικό ανήκει στο Κομμουνιστικό Κόμμα.

3ον: Η μελέτη της εξέλιξης της Μικρασιατικής Εκστρατείας δείχνει ότι η οργάνωση του λαού στην κατεύθυνση της δικής του άμυνας- αντεπίθεσης ενάντια και στην ξένη και στη δική του αστική τάξη αφορά και τα μετόπισθεν και τις στρατευμένες δυνάμεις, αφορά τα στρατευμένα παιδιά του λαού και της επιτιθέμενης και της κατεχόμενης χώρας.

4ον: Ένα ζήτημα που έντονα επηρεάζει τη συνείδηση και συμβάλλει στην παθητική στάση εργατικών- λαϊκών δυνάμεων είναι ο εκάστοτε συσχετισμός υπέρ της αστικής εξουσίας και μάλιστα με τη στρατιωτική- πολιτική του οργάνωση που φαίνεται συμπαγής και αήττητη, πολύ περισσότερο στις σημερινές συνθήκες που υπάρχει το ΝΑΤΟ, οι ξένες στρατιωτικές βάσεις και άλλοι μηχανισμοί. Αυτή η κατάσταση γεννά είτε την ηττοπάθεια ή οδηγεί στο ρεαλισμό της επιλογής του πιο ισχυρού, του πιο φερέγγυου συμμάχου. Στην πραγματικότητα πρόκειται περί ουτοπίας και αυτό αποδείχθηκε περίτρανα στη Μικρασιατική εκστρατεία.

Οι πρόσφυγες της Σύρου

Από την ομιλία, δεν έλειψε η αναφορά στη Σύρο, η οποία, όπως είναι γνωστό, δέχθηκε τον μεγαλύτερο πληθυσμό προσφύγων από όλα τα Κυκλαδονήσια, καταμετρώντας 6351 πρόσφυγες το 1923, εκ των οποίων οι 5418 βρίσκονταν στην Ερμούπολη (και 700 στη Μύκονο, η οποία τότε ανήκε στην επαρχία Σύρου), ενώ το 1928, όταν πλέον είχαν ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό οι εσωτερικές μετακινήσεις, στη Σύρο βρίσκονταν περίπου 3000 πρόσφυγες. Ο κ. Δουνιάς κλείνοντας, παρουσίασε στοιχεία και μαρτυρίες για την κατάσταση την οποία αντιμετώπισαν ερχόμενοι οι πρόσφυγες στη Σύρο, την έλλειψη στέγης, τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης, τη δημιουργία προσφυγικών συνοικισμών, τις μολυσματικές ασθένειες, τα εξευτελιστικά μεροκάματα αλλά και την εκμετάλλευση των γυναικόπαιδων στα εργοστάσια και τις βιοτεχνίες της εποχής.

Το τέλος της ομιλίας – παρουσίασης ακολούθησαν ερωτήσεις του κοινού και συζήτηση, ενώ η εκδήλωση έκλεισε με μουσικό πρόγραμμα από τo "Μικρό Μουσικό Σύνολο” , το οποίο αποτελούσαν οι μουσικοί: Μιχάλης Γιαννόπουλος (τρίχορδο μπουζούκι, φωνή), Ρένα Βέργου (ακουστική κιθάρα, φωνή), Κώστας Ζιώγας (ακουστική κιθάρα), Γιολάντα Ζιάκα (λαούτο), Μπάμπης Γαβριήλ (φωνή), Μάκης Μπέτσης (τουμπελέκι), Αθανασία Μπόλια (τρίχορδο μπουζούκι), Δημήτρης Μαραγκός (μαντολίνο, μπαγλαμά, διδασκαλία) και ο προσκεκλημένος Κώστας Τσαρούχης (ούτι).