Άγιος Νικόλαος ο προστάτης των Ναυτικών

Όλες οι εκκλησίες της Ερμούπολης διακρίνονται για την αρχιτεκτονική τους. Ο Άγιος Νικόλαος όμως, όπως έχει αναφερθεί και από διάσημους επισκέπτες του νησιού... “φέρει τα πρωτεία όλων των εν Ελλάδι ναών, υπερτερών μάλιστα και της εν Αθήναις Μητροπόλεως”. Χτισμένος σε θαυμάσια θέση, στη συνοικία Βαπόρια, παρουσιάζεται επιβλητικός, μεγαλοπρεπής από μακριά με το γαλάζιο τρούλο και τα ψηλά καμπαναριά του. Τον πρωτοαντικρίζει ο ταξιδιώτης, καθώς πλησιάζει με το πλοίο στο λιμάνι. Ο θαυμάσιος Ναός του Αγίου Νικολάου οφείλει την οικοδομή του, εκείνη την εποχή στον βασιλιά Όθωνα, στο βαρώνο Σίνα και σε πολλούς άλλους δωρητές κυρίως Χιώτες, που είχαν φθάσει πολλοί στη Σύρο, την εποχή που οι Τούρκοι κατέστρεφαν και σκότωναν τους ανθρώπους που έμεναν και εργάζονταν με δραστηριότητα στην Μικρά Ασία και σε άλλες περιοχές δίπλα. Η οικοδομή του ναού έγινε το 1848, όπως αναφέρει η επιγραφή πάνω από την κεντρική είσοδο : “ο, δέ ιερός δόμος Αγίου Νικολάου, εγερθείς ευσεβεία κατοίκωνΕρμουπόλεως, έσχε τον θεμέλιον λίθον έτει 1848, βασιλεύουτος Όθωνος α΄, επί αρχιερέως Δανιήλ, και δημάρχου Ταρμπουξή”. Ο Ναός λειτουργούσε κανονικά πριν από την ολοκλήρωσή του. Στα 1859 έγινε μάλιστα δημοπρασία για να δοθούν χρήματα για τα στασίδια, τότε στον γυναικωνίτη και στα 1861 γιορτάστηκε με ξεχωριστή μεγαλοπρέπεια η γιορτή του Ναού του Αγίου Νικολάου. Τα επίσημα εγκαίνια έγιναν στις 13 Σεπτεμβρίου 1870 από τον τότε αρχιεπίσκοπο Αλέξανδρο Λυκούργο.

Οι Ναυτικοί τιμούν τον Άγιο Νικόλαο

Ο Άγιος Νικόλαος ήταν και είναι ο προστάτης και οδηγός των ναυτικών στα μακρινά και γεμάτα κινδύνους ταξίδια. Η πίστη στη θαυματουργό δύναμη του Αγίου έκανε το όνομα του πολύ αγαπητό στο λαό και ιδιαίτερα στον κόσμο των ναυτικών. Οι εικόνες του είναι γεμάτες αφιερώματα από τα τάματα όσων κινδυνεύουν. Σε γιαλούς και σε λιμάνια, ακόμη και σε κατσάβραχα ορθώνονται ναοί και ξωκλήσια αφιερωμένα στο όνομά του. Δεν υπάρχει καράβι μικρό ή μεγάλο που να μην έχουν οι άνθρωποι της θάλασσας την εικόνα του... “Αγιοθαλασσίτη” (όπως τον αναφέρουν), στην πιο τιμητική θέση, στο θάλαμο του Κυβερνήτη του πλοίου, μα και στις καμπίνες των ναυτικών. Πολλά καράβια, έλεγε ένας παλιός καπετάνιος, έχουν στην πλώρη και στην πρύμη το όνομά του, παρακαλώντας τον Άγιο: “ να γίνει ο κυβερνήτης και ο προστάτης του πλοίου...” Στις δύσκολες ώρες της τρικυμίας η παράκληση των θαλασσινών είναι αυθόρμητη στο να σώζεται το πλοίο. Και όλοι προσεύχονται: Άγιε Νικόλα βοήθα μας! Άγιε Νικόλα στο τιμόνι!

Υπάρχει ένα πολύ παλιό ποίημα νησιώτικο που παρουσιάζει την παράκληση των ναυτικών και την πίστη στον Άγιο:

“Στην πλώρη κάθεται ο Χριστός,

στη μέση η Παναγία και πίσω

στο τιμόνι του, καθετ’ ο Αη Νικόλας.”

“Ο Αγιοθαλασσίτης”

Έτσι θέλουν να αποκαλούν τον Άγιο στη Λυκία. Ήταν μια παλιά πόλη της Μικράς Ασίας. Εκεί γεννήθηκε το 250 μ.Χ. ο “Αγιοθαλασσίτης” Νικόλαος, με γεννήτορες (γονείς) τους ευσεβείς, Επιφάνιο και Νόνα. Σπούδασε στην Ξάνθο και εγκαταστάθηκε στα Μύρα, που έγινε επίσκοπος Μύρων. Εκεί ίδρυσε πτωχοκομείο, νοσοκομείο και άλλα ιδρύματα. Προσέφερε πολλά στους ανθρώπους. Ο Άγιος Νικόλαος, (όπως αναφέρουν πολλοί άνθρωποι της εποχής του), ήταν: “ο συμπαραστάτης των θλιμμένων, η τροφός των πεινασμένων, ο στηλιτευτής των αλαζόνων, ο φίλος της σωφροσύνης, ο πατέρας των ορφανών, το φως των ευρισκομένων στο σκότος και η δόξα των Χριστιανών”. Είναι λόγια του παλαιού Πρεσβυτέρου Αγίου Νεόφυτου, της παλαιάς εποχής. Ήταν πολλοί χριστιανοί που θαύμαζαν και τιμούσαν τον προστάτη Άγιο των θαλασσών! Στις 6 Δεκεμβρίου 330 μ.Χ., ο προστάτης Άγιος, στα βαθιά γεράματα έκλεισε τα μάτια του και έγειρε... στο δικό του ταξίδι. Έφυγε από τη ζωή. Κοιμήθηκε και ετάφη σε μεγαλόπρεπο τάφο κοντά στην Ιερά Μητρόπολη των Μύρων. Ανυπολόγιστα είναι τα θαύματά του για να μας διδάσκουν “... την των πραγμάτων αλήθειαν”.

Κωνσταντινούπολη 1081

Επί του Αλεξίου Α΄ Κομνηνού και Πατριάρχου της Κωνσταντινούπολης Νικολάου Κυρδινιάτη, έγινε σφαγή εναντίων των Χριστιανών από τους Ισμαηλίτες. Κατέστρεψαν τόπους και χωριά της Ιωνίας, αλλά και στα Μύρα της Λυκίας, όπου εκεί βρισκόταν το Λείψανο του θαυματουργού Αγίου Νικολάου. Τότε πολλοί φρόντισαν και κατόρθωσαν να γίνει η μεταφορά των λειψάνων του Αγίου Νικολάου. Τότε πολλοί φρόντισαν και κατόρθωσαν να γίνει η μεταφορά των λειψάνων του Αγίου Νικολάου από τα Μύρα της Λυκίας στο Μπάρι τς Ιταλίας. Όπως αναφέρεται, οι άνθρωποι που μετέφεραν το σκήνωμα του Αγίου μεταμφιέστηκαν σε εμπόρους για να ξεφύγουν από τους εχθρούς των Χριστιανών. Αργότερα μετακομίστηκαν σε νέο ναό του Αγίου Νικολάου. Ήταν το 1901 όταν καθιερώθηκε επίσημα προστάτης Άγιος του Πολεμικού Ναυτικού και γιορτάζεται στις 6 Δεκεμβρίου με επίσημη μεγαλοπρέπεια και, ιδιαίτερα στα δικά μας Ελληνικά νησιά που ζητούν οι ναυτικοί την προστασία τους από τον Άγιο. Το νησί μας, η Σύρος τιμά τον Άγιο Νικόλαο κάθε χρόνο με λειτουργία στον Ναό του και κάτω στο λιμάνι τα σημαιοστολισμένα πλοία σφυρίζουν τιμώντας τη μνήμη του. Έχουμε πληροφορηθεί ότι και σε πολλές άλλες χώρες οι εκκλησίες είναι γεμάτες αφιερώματα για τον Άγιο από τους πιστούς Χριστιανούς.