Οι Θηραϊκές τεχνικές δόμησης

Παρουσιάστηκε χθες στην Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου το εγχειρίδιο για τις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης της Θηρασιάς και της Σαντορίνης, το οποίο ολοκληρώθηκε από την ομάδα Μπουλούκι σε συνεργασία με το Εργαστήριο Τεχνικών Υλικών της Σχολής Αρχιτεκτόνων μηχανικών ΕΜΠ.

Το εγχειρίδιο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Κάτω από το Τοπίο: Συμμετοχικές επεμβάσεις για την προστασία και ανάδειξη του ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντος της Θηρασιάς”, του προγράμματος “Καινοτόμες δράσεις με τους πολίτες” με χρηματοδότηση του Πράσινου Ταμείου». Με βάση την εμπειρία και τη γνώση που αποκτήθηκε από την έρευνα και το συμμετοχικό έργο αποκατάστασης στον υπόσκαφο οικισμό της Αγριλιάς δημιουργήθηκε ένα ανοιχτά διαθέσιμο εγχειρίδιο για τις ξερολιθικές κατασκευές της Θηρασιάς και της Σαντορίνης και τη χρήση δομικών υλικών από ασβέστη και θηραϊκή γη.

Το εγχειρίδιο αποτυπώνει την έρευνα δύο και πλέον ετών γύρω από τις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης του Σαντορινιού Αρχιπελάγους, κυρίως της Θηρασιάς, καθώς και το έργο αποκατάστασης που έλαβε χώρα στον υπόσκαφο οικισμό της Αγριλιάς, έναν από τους τελευταίους όπου μπορεί κανείς να μελετήσει αυτή τη χαρακτηριστική ανώνυμη αρχιτεκτονική της περιοχής. Η έρευνα τροφοδότησε και τροφοδοτήθηκε από τα υπόλοιπα μέρη του πολυσχιδούς έργου 'Κάτω από το Τοπίο", στον πυρήνα του οποίου τοποθετείται η υλοποίηση ενός συμμετοχικού έργου αποκατάστασης στην Αγριλιά, μέσα από μία επαγγελματική μαθητεία νέων μαστόρων και ένα βιωματικό εργαστήριο για συμμετέχοντες/ουσες διαφόρων κλάδων, από μηχανικούς έως και καλλιτέχνες.

Στα τρία κεφάλαια του εγχειριδίου παρατίθενται στοιχεία από τη γεωλογική ιστορία της περιοχής και τη σημερινή κατάσταση στη Θηρασιά, ενώ περιγράφονται η αρχιτεκτονική και η οργάνωση του χώρου στον οικισμό της Αγριλιάς. Εξετάζονται ενδελεχώς η ξερολιθική δόμηση και η χρήση της θηραϊκής γης σε συνδυασμό με ασβέστη στα τοπικά δομικά υλικά, μέσα από βιβλιογραφική έρευνα, συνεντεύξεις με παλαιούς μάστορες, έρευνες πεδίου, εργαστηριακές αναλύσεις και δοκιμές. Τέλος, παρουσιάζεται αναλυτικά η εφαρμογή των παραδοσιακών τεχνικών στην αποκατάσταση ενός παραδοσιακού συνόλου υποδομών στην Αγριλιάς, ένα μονοπάτι χτισμένο ξερολιθικά και δύο στέρνες που επιχρίονται με παραδοσιακό κονίαμα και συλλέγουν το βρόχινο νερό. Δίνονται οδηγίες και κατευθύνσεις με γενική εφαρμογή για τη χρήση της ξερολιθικής δόμησης και των κονιαμάτων ασβέστη-θηραϊκής γης.

Το εγχειρίδιο απευθύνεται, κυρίως, σε κατοίκους και επαγγελματίες της Σαντορίνης και της Θηρασιάς, καθώς και σε φοιτητές, επαγγελματίες και ερασιτέχνες που θέλουν να κατανοήσουν και να ασχοληθούν πρακτικά με τη χρήση ξερολιθικών τεχνικών, με τη χρήση της άσπας, του τοπικού ηφαιστειακού χώματος που επέδρασε καθοριστικά στην αρχιτεκτονική της περιοχής, αλλά και γενικότερα με τη χρήση δομικών υλικών με βάση τον ασβέστη. Ευελπιστεί να συμβάλλει στην έρευνα και πρακτική γύρω αστό τις παραδοσιακές οικοδομικές τεχνικές της Θηρασιάς και της Θήρας, αλλά και ευρύτερα του ελλαδικού χώρου, ενώ επιδιώκει να τροφοδοτήσει τη συζήτηση γύρω από την κατανόηση των ιστορικών τεχνικών και υλικών δόμησης, που συγκροτούν βιώσιμες λύσεις για τη σύγχρονη αρχιτεκτονική.