ΕΠΙΧΩΜΑΤΩΣΕΙΣ στην Πινακοθήκη Κυκλάδων

Από τις 18 έως τις 31 Μαρτίου θα παρουσιαστεί στην Πινακοθήκη Κυκλάδων η έκθεση ΕΠΙΧΩΜΑΤΩΣΕΙΣ, ένα κοινό έργο της Χριστίνας Νάκου (εικαστικού) και της Άννας Παγκάλου (sound artist / performer). Η έκθεση ΕΠΙΧΩΜΑΤΩΣΕΙΣ αποτελεί τον δεύτερο σταθμό του εγχειρήματος TRANSIENS NOSTRUM, που αναπτύσσεται ως περίπλους σε λιμάνια της Μεσογείου. Στη Σύρο, η έκθεση βασίζεται στις μεταμορφώσεις του τοπίου στο Νησάκι και του κτηρίου της Πινακοθήκης, στην εξέλιξη της ναυσιπλοΐας, στην έννοια της μετακίνησης, στο πρώτο λοιμοκαθαρτήριο της Σύρου, στη διαχείριση του αγνώστου και στη σύνδεση όλων αυτών με τη θάλασσα.

Ένας τόπος συνεχούς μεταμόρφωσης και αλλαγής

Το έργο αποτελεί μια εικαστική και ηχητική εγκατάσταση η οποία παρατηρεί τη θάλασσα ως τόπο συνεχούς απόσυρσης και ανάδυσης προτείνοντας μια ποιητική συνάντηση με τις πολλαπλές και συχνά αδιόρατες αποχρώσεις της μεταμορφωτικής λειτουργίας του χρόνου. Ο περίπλους είναι ένα πρότζεκτ το οποίο ξεκίνησε πέρυσι από τη Ρόδο με την έκθεση ‘Συν- Παρουσία’, στο πλαίσιο του προγράμματος του Υπουργείου Πολιτισμού “Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός” που το 2022 είχε θέμα την Μικρασιατική καταστροφή. “Ξεκινήσαμε ένα έργο για το πένθος θέλοντας να προσεγγίσουμε αυτό το γεγονός μέσα από την προσωπική εμπειρία . Ο περίπλους εστιάζει στη θάλασσα σαν ένας τόπος συνεχούς μεταμόρφωσης και αλλαγής όπου τα πράγματα αποσύρονται και αναδύονται συνεχώς όπως ο κυματισμός της θάλασσας. Μέσα από αυτήν την έκθεση θέλουμε να μιλήσουμε για αυτήν την συνθήκη της ζωής που εμπεριέχει συνεχείς αποσύρσεις και αναδύσεις, οι οποίες μπορεί να είναι πένθη ή απώλειες οι οποίες συγχρόνως αφήνουν χώρο για κάτι καινούργιο. Εμείς θέλουμε να μιλήσουμε για αυτήν την κατάσταση της ζωής αλλά και τα συναισθήματα που δημιουργούνται, που την περιβάλλουν και για το χρόνο που αλλάζει, ο οποίος δεν είναι ρυθμικός. Έτσι, δημιουργούμε κάποιους ποιητικούς, αφηρημένους χώρους μέσα στην έκθεση επιτρέποντας στους επισκέπτες να συνδεθούν, με βάση τον δικό τους ρυθμό και τις δικές τους μνήμες, με όλα όσα κουβαλάμε μέσα μας τα οποία κάποιες φορές πρέπει να αποχωριστούμε ή να τους δώσουμε μία άλλη θέση”, αναφέρουν σε συνέντευξή τους στην “Κοινή Γνώμη” η Χριστίνα Νάκου και η Άννα Παγκάλου.

Ένα αφηρημένο ταξίδι στον τόπο και τον χρόνο

Η έκθεση περιλαμβάνει ιστορικά αρχεία και ηχογραφημένη συζήτηση ανάμεσα στις δύο καλλιτέχνιδες και στον ιστορικό Τάσο Σακελλαρόπουλο, υπεύθυνο των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη και μέλος των ΑΣΚΙ όπου αναπτύσσονται θέματα όπως η οικουμενικότητα των λιμανιών και οι έννοιες της μετακίνησης και του αγνώστου. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, η Άννα Παγκάλου παρουσιάζει ηχητικές performances χρησιμοποιώντας τον ποιητικό χώρο ως μια τρισδιάστατη παρτιτούρα που συνομιλεί με τη ροή του χρόνου. Η καλλιτέχνις επιλέγει τα ηχοχρώματα εμπνεόμενη από τις αντανακλάσεις των έργων, τον φωτισμό των χώρων, τα ίχνη του χρόνου στο εσωτερικό της Πινακοθήκης Κυκλάδων και το γλωσσικό ιδίωμα του νησιού. Οι επισκέπτες της έκθεσης προσκαλούνται να περιηγηθούν μέσα στην ηχητική και εικαστική εγκατάσταση και να συνδεθούν με τις μεταμορφώσεις του τόπου, την ιστορία, την αρχιτεκτονική και τη λειτουργία του κτιρίου. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, θα πραγματοποιηθούν συζητήσεις και διαλέξεις που αφορούν την ιστορία του λιμανιού, ενώ υπάρχει ανοιχτή πρόσκληση από το ISTORIMA Archive προς το κοινό για συλλογή προφορικής ιστορίας μέσω συνεντεύξεων. Η έκθεση TRANSIENS NOSTRUM_ΕΠΙΧΩΜΑΤΩΣΕΙΣ συνοδεύεται από πρόγραμμα Τέχνης για παιδιά, εφήβους, νέους και ανθρώπους τρίτης ηλικίας, που θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με την Παιδική Βιβλιοθήκη και εκπαιδευτικές δομές του νησιού.

“Αποτελούν μία ιδιαίτερη διαδικασία αυτές οι εκθέσεις, διότι δεν έχουμε κάτι έτοιμο και συγκεκριμένο από πριν το οποίο ερχόμαστε απλώς και το τοποθετούμε. Μας ενδιαφέρει το πώς θα πάρει τη μορφή της η έκθεση με βάση αυτό που θα συναντήσουμε στον τόπο, αυτό που θα μας προσφέρει ο χώρος και το περιεχόμενο.

Οι ηχογραφήσεις πεδίου από διάφορα τοπόσημα του νησιού που είναι κομμάτια της έκθεσης, εστιάζουν σε ένα ηχητικό περιβάλλον στο οποίο δεν δίνουμε συχνά σημασία αλλά μας περιβάλλει και μας συντροφεύει και το οποίο εμείς θέλουμε να αναδείξουμε”, αναφέρει η Χριστίνα Νάκου διευκρινίζοντας ότι “το θέμα μας δεν είναι η νοσταλγία, θέλουμε να δούμε πώς μέσα στο παρόν υπάρχουν ενεργά όλα αυτά, πώς μπορούμε να τα επιθυμήσουμε μέσα στο μέλλον, πώς κληροδοτούνται κάποια πράγματα μέσα μας φτιάχνοντας κάτι καινούργιο”.

Η Σύρος ως τόπος έμπνευσης

Όπως εξηγούν οι καλλιτέχνιδες, η επιλογή της Σύρου έγινε λόγω της ιστορικής σημασίας του λιμανιού της αλλά και γενικότερα λόγω της πλούσιας, πολυποίκιλης ιστορίας του νησιού, το οποίο παρουσιάζει μεγάλες εναλλαγές μέσα στον χρόνο. Παράλληλα, αναφέρονται σε όλα όσα τις γοήτευσαν κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο νησί και της αλληλεπίδρασής τους με τους ανθρώπους του. “Την Σύρο την αγαπώ πολύ. Υπάρχει ένας αργός ρυθμός στο νησί και χώρος για συναντήσεις. Ακόμα και ο λόγος είναι πιο αργός και εμπεριέχει χιούμορ. Φυσικά, είναι και αυτή η γοητεία των χώρων και των αρχιτεκτονημάτων τα οποία στέκουν ακόμα και είναι ταυτόχρονα ζωντανά και θεατρικά. Φέρουν κάτι που έχει χαθεί αλλά συγχρόνως δεν είναι κειμήλια, έχουν ζωή”, δηλώνει η Χριστίνα Νάκου και η Άννα Παγκάλου συμπληρώνει “Εμένα με ενθουσίασε και με συγκίνησε η ζεστασιά στη ματιά των ανθρώπων του νησιού. Τα μάτια τους λάμπουν. Έχουν άνοιγμα”.