Έκθεση Ζωγραφικής «Τιμή στον Μάνο Ελευθερίου»

Συνέντευξη του ζωγράφου Νίκου Οικονομίδη

Το Σάββατο το απόγευμα, στην αίθουσα Γ.&Ε. Βάτη , πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της έκθεσης "Τιμή στον Μάνο Ελευθερίου" του Νίκου Οικονομίδη. Ο ζωγράφος, ο οποίος εργάστηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα πλάι στον Μάνο Ελευθερίου, μιλάει στην "Κοινή Γνώμη" για τον ποιητή που θαύμασε, για τον άνθρωπο που γνώρισε και για όλους τους λόγους που τον οδήγησαν να παρουσιάσει τη συγκεκριμένη έκθεση.

Πώς γνωρίσατε τον Μάνο Ελευθερίου;

"Τον Μάνο Ελευθερίου τον γνώριζα σαν ποιητή ήδη από τη δεκαετία του '70. Αργότερα, μαζί με έναν φίλο με τον οποίο είχαμε κάνει μαζί τη θητεία μας στο ναυτικό, ανοίξαμε ένα βιβλιοπωλείο στο Παγκράτι που το ονομάσαμε "Θητεία". Εκείνη την περίοδο, είχε κυκλοφορήσει ο ομώνυμος δίσκος του Γιάννη Μαρκόπουλου σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου. Κάποια στιγμή, ο Μάνος επισκέφθηκε το βιβλιοπωλείο και μας ρώτησε γιατί τo ονομάσαμε έτσι. Από τότε, κρατήσαμε μία επαφή η οποία αναπτύχθηκε περισσότερο αρκετά χρόνια αργότερα, όταν άρχισα να εργάζομαι πάνω σε ένα λεύκωμα που είχα αποφασίσει να δημιουργήσω με "ζωγραφισμένα ποιήματα", όπως τα αποκαλώ, το οποίο περιελάμβανε τον Μάνο Ελευθερίου μαζί με άλλους οχτώ σύγχρονους ποιητές".

 

Μιλήστε μας για αυτές τις συναντήσεις σας

"Είχα αρχίσει να κάνω κάποια σχέδια τα οποία είδε και ταυτόχρονα άρχισα να κάνω και κάποια πορτρέτα του. Ζωγράφισα τον ίδιο, τον χώρο που δούλευε. Μιλούσαμε πολύ σε αυτές τις συναντήσεις. Τον ρώταγα για τους ποιητές που του αρέσουν, για τα χρώματα που προτιμά... Ήταν νευρικός σαν άνθρωπος, δεν μπορούσε να κάθεται να ποζάρει για πολλή ώρα, κάτι που δεν είναι εύκολο είναι η αλήθεια, οπότε άλλαζε συνεχώς στάσεις, έπαιρνε διαφορετικές πόζες. Εγώ τον φωτογράφιζα και πάνω σε αυτές τις φωτογραφίες, δούλεψα αργότερα στο εργαστήριό μου κάποια από τα έργα μου".

 

Έχοντας εντρυφήσει στο έργο του, πώς σας φάνηκε στη συνέχεια η προσωπική και πιο ουσιαστική γνωριμία μαζί του;

"Όλοι οι καλλιτέχνες είμαστε διαφορετικοί σαν άνθρωποι από αυτό που προβάλλουμε μέσα από το έργο μας. Ο Μάνος Ελευθερίου ήταν μοναχικός άνθρωπος αλλά πολύ ευχάριστος στην παρέα. Είχε φοβερές γνώσεις και είχε ένα μοναδικό, ιδιαίτερο, δικό του χιούμορ. Θαύμαζα τη σοφία του και έμαθα πολλά πράγματα κοντά του. Για την ιστορία που τον ενδιέφερε πάρα πολύ, το θέατρο το οποίο αγαπούσε, τη Σύρο... . Τον θαύμασα και σαν άνθρωπο και σαν ποιητή. Στον κόσμο ίσως είναι περισσότερο γνωστός σαν στιχουργός αλλά εμένα μου άρεσαν περισσότερο τα ποιήματά του. Είχαν έναν σουρεαλισμό που θαύμαζα. Είχε και μία θεατρικότητα σαν άνθρωπος. Έτσι, και στην ποίηση του είχε πολλές εικόνες. Εμένα αυτό με κέντρισε ιδιαίτερα διότι, σαν ζωγράφος, με ενδιαφέρει ο γραπτός λόγος να δημιουργεί εικόνες ώστε να εμπνέομαι.

 

Πώς αποφασίσατε να κάνετε μία έκθεση αφιερωμένη αποκλειστικά στον ποιητή;

"Όταν "έφυγε" το '18, είχα αποφασίσει ότι ήθελα να κάνω κάτι στη Σύρο στην πατρίδα του, για να τον τιμήσω και πραγματικά ένιωσα μεγάλη συγκίνηση όταν ήρθα. Μου είχε μιλήσει πολύ για το νησί και για την περίοδο που ήταν μαθητής εδώ. Μίλαγε πολύ και για τα σπίτια της Σύρου, τα παλιά αρχοντικά, τα νεοκλασικά, τα οποία βλέπω κι εγώ τώρα και εντυπωσιάζομαι.

Στην έκθεση, παρουσιάζονται παράλληλα και δύο έργα αφιερωμένα στον Μάρκο Βαμβακάρη, τον Πατριάρχη του ρεμπέτικου, τον δάσκαλο όλων, πάνω στο έργο του οποίου "στήθηκε" όλο το λαϊκό τραγούδι. Τον αγαπώ πολύ τον Μάρκο και δεν μπορούσα να μην τον συμπεριλάβω σε αυτήν την έκθεση".

 

Ποιες είναι οι βασικές σας καλλιτεχνικές επιρροές;

"Εγώ είμαι επηρεασμένος, επειδή δεν υπάρχει παρθενογένεση στην τέχνη, από τον Πικάσο και τον κυβισμό. Αν παρατηρήσετε τα έργα, θα δείτε πως σπάει η φόρμα με διαγώνιες, οριζόντιες και κάθετες γραμμές. Τα πορτρέτα είναι σε μεγάλο βαθμό ρεαλιστικά αλλά μέσα στη δομή του έργου μου, η φόρμα σπάει, όχι στο βαθμό που το έκανε ο Πικάσο φυσικά. Δουλεύω όλα τα είδη υλικών είτε σε χαρτί είτε σε μουσαμά και αγαπώ ιδιαίτερα ένα μπλε χρώμα, το ultramarine deep, το οποίο χρησιμοποιώ σχεδόν παντού. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι για να δημιουργηθεί ένα έργο, προηγούνται πάρα πολλά προσχέδια, κάποια από τα οποία παρουσιάζονται και στην έκθεση".

 

Ποια είναι τα επόμενα καλλιτεχνικά σχέδια;

"Η συγκεκριμένη έκθεση "στήθηκε" ειδικά για τη Σύρο και δεν προβλέπεται να παρουσιαστεί αλλού. Τον Σεπτέμβριο, ετοιμάζω μία έκθεση στην Αθήνα με πορτρέτα ποιητών και συγγραφέων. Ανθρώπων που θαυμάζω και οι οποίοι έζησαν και δημιούργησαν από το 1800 μέχρι σήμερα.

 

Πληροφορίες έκθεσης:
Αίθουσα Γ. & Ε. Βάτη, πλατεία Μιαούλη
Από 5 έως 17 Μαΐου 2023
Καθημερινά 11:00-14:00 & 18:00-21:00 & Κυριακές 12:00-19:00

 

Σύντομο βιογραφικό καλλιτέχνη

Ο Νίκος Οικονομίδης γεννήθηκες το 1953 στον Πειραιά με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη. Σπούδασε ζωγραφική στο εργαστήρι του Γιώργου Βογιατζή και στην Αγγλία. Έχει πραγματοποιήσει μέχρι τώρα 23 ατομικές εκθέσεις σε Ελλάδα, Κύπρο, Αγγλία και Βέλγιο, έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό και έχει εκδώσει 4 λευκώματα.. Έχει φιλοτεχνήσει εξώφυλλα σε αρκετούς εκδοτικούς οίκους και έχει εικονογραφήσει βιβλία και περιοδικά για παιδιά και ενήλικες. Είναι μέλος του Ε.Ε.Τ.Ε. ( Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας). Ζει και εργάζεται στο Χαλάνδρι Αττικής.

 

Από το σημείωμα του καλλιτέχνη για την έκθεση

Τον Μάνο Ελευθερίου τον γνώρισα πριν πολλά χρόνια. Βέβαια τον ήξερα ως στιχουργό κυρίως και ως ποιητή από την δεκαετία του 1970.
Κοντά του αγάπησα πιο πολύ την ποίησή του και έτσι όταν το 2004, την εποχή των Ολυμπιακών Αγώνων, άρχισα την εργασία για το λεύκωμά μου “ΣΤΙΧΟΙ στο ΚΑΒΑΛΕΤΟ” τον συμπεριέλαβα, μαζί με άλλους σύγχρονους ποιητές.

Συζητούσαμε πολύ στις συναντήσεις μας για αυτές τις δημιουργίες, την εικαστικοποίηση των ποιημάτων του και μάθαινα ποια χρώματα του αρέσουν, ποιοι ζωγράφοι, από ποιούς παλαιότερους ποιητές είχε επιρροές και πολλά άλλα.
Ταυτόχρονα, την ίδια περίοδο, προχώρησα σε πολλά σχέδια στον χώρο του, εκεί που έγραφε και διάβαζε. Ή τον φωτογράφισα σε πολλές πόζες και μετά δούλεψα αυτά τα πορτραίτα στο εργαστήριό μου.
Έτσι βγήκε όλη αυτή η έκθεση “ΤΙΜΗ ΣΤΟΝ ΜΑΝΟ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ”, που έχω την χαρά να την παρουσιάζω στην Σύρο που γεννήθηκε και μεγάλωσε!