Αιγαίο, Κυκλάδες, Θάλασσα...

ΑΙΓΑΙΟ: Το Ελληνικό Αρχιπέλαγος! ΚΥΚΛΑΔΕΣ : Χαρούμενη συμφωνία σε λευκό και γαλάζιο! ΘΑΛΑΣΣΑ: Η μοίρα του Κυκλαδίτη!

Ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης, ο πιο δυνατός, ο μεγάλος ποιητής του Αιγαίου έγραψε: «Άξιον εστί» το απέραντο γαλάζιο! «Άξιον εστί» το ασύλληπτο μπλε της Ελληνικής θάλασσας.

Ένα μικρό τάμα στην υγρή «Ελεούσα»… Έγραψε ο αείμνηστος αστέρας της Ελληνικής γραφής, Μάριος Πλωρίτης, τιμώντας την Ελληνική θάλασσα: «…τούτη η λόγχη γης που σπαθίζει την Ανατολική Μεσόγειο, τούτη η αλυσίδα από βουνά γύρω σε στενούς κάμπους, σπρώχνει αναπότρεπτα τους Έλληνες στη θάλασσα. Λιγοστοί λαοί έχουν θηλάσει, βιώσει, αγαπήσει, παλέψει με τη θάλασσα, απ’ τη θάλασσα, για τη θάλασσα, όσο οι Έλληνες. Μιας χώρας αφρογεννημένης και αφροτυλιγμένης, όπως η Ελλάδα, η ιστορία και η καθημερινότητά της, οι πόθοι και τα πάθη της, η ποίησή της, η πράξη και το όραμά της, είναι πάνω απ’ όλα η θάλασσα. Την νοιώθουμε τροφό μας, αλλά κι ερωμένη μας, γόησσα αλλά και Σειρήνα…Στις φλέβες μας κυλάει θαλασσινό νερό, στα μάτια μας καθρεπτίζονται κύματα, στο νου μας χορεύουν πόντοι και ωκεανοί… Έλληνες και θάλασσα ταξιδεύουν ζευγαρωμένοι στους αιώνες…»Αυτό το μικρό γραπτό είναι απόσπασμα από ένα παλιό μου άρθρο: …Από την εποχή του Ομήρου οι Έλληνες τραγουδάνε τον «οίνοπα πόντου», δηλαδή την κρασάτη θάλασσα (από την Ιλιάδα) και της δίνουν επίθετα αμέτρητα, την λένε αφρόεσσα, αφρόστεφη, αφροκυματούσα, βαθύρροη, ηχηέσσα, ιχθυόεσσα κ.α. Η Μεσόγειος ήταν πάντα «η καθ’ ημάς» η «παρ’ ημίν θάλασσα». Προπάντων το Αιγαίο! Η γέφυρα με την Ασία, κατάσπαρτο (όπως γράφει ο Κάλβος) από «χλωρά μοσχοβολούντα νησιά», ένα πέλαγος πλουμισμένο με πετράδια… τοπία σαν την αφροστολισμένη γειτονιά των Κυκλάδων, είναι οι Παρθενώνες της Ελληνικής φύσης. Μοναδικά παρέα των νησιών είναι ο άγριος χορός των κυμάτων, πολλές φορές και ήρεμος και χαρούμενος πάνω στους γκρίζους βράχους. Κι όμως οι Κυκλάδες είναι ευλογία Θεού! Κι η θάλασσα που τις περιβάλλει ευλογία θεού είναι κι αυτή. Ο ι Κυκλαδίτες υποδέχονται όλα τους τα χρόνια τα κύματα της θάλασσας με ιδιαίτερη φροντίδα. Άλλοτε προσφέρουν με απόλυτη ηρεμία την ύπαρξή τους, που ενθουσιάζουν ιδιαίτερα τους ανθρώπους που είναι κοντά τους και… άλλοτε ενοχλούν τους ανθρώπους και τους φοβίζουν με τα τεράστια κύματα που φουσκώνουν το νερό της θάλασσας και δημιουργούν μία κακοκαιρία. Φυσικά, σε λίγο διάστημα, ανάμεσα στη θάλασσα και στον Κυκλαδίτη δεν χωρά καμία υποκρισία. Η απόλυτη ηρεμία που φθάνει και παραμένει, είναι μόνο αλληλοσεβασμός! Έτσι αισθάνθηκε και θαύμασε τη θάλασσα του Αιγαίου ο Οδυσσέας Ελύτης. Τα γραπτά του κείμενα αναφέρουν ιδιαίτερα την φροντίδα και την εκτίμηση (όπως αναφέρει) που υποδέχονται οι κάτοικοι. Θαυμάζουν άλλωστε το νησί!

Τα νησιά του Αιγαίου

«Τις ωραιότερες χώρες του κόσμου θα συναντήσει κανείς στα νησιά του Αιγαίου.» Έτσι πιστεύει, κρίνει και γράφει ένας Άγγλος δημοσιογράφος σ’ ένα περιοδικό. Φυσικά είναι πολύ όμορφες οι χώρες των νησιών μας, και φυσικά μας αρέσουν πολύ και τις χαιρόμαστε εμείς οι νησιώτες. Με εντυπωσίασε ο δημοσιογράφος που διάλεξε τα δικά μας νησιά σαν τα ωραιότερα που υπάρχουν.

ΣΥΡΟΣ: Δύο πόλεις. Δύο χώρες. Δύο ιστορίες.

Ερμούπολη: Μια μεγάλη πόλη και πρωτεύουσα των Κυκλάδων. Είναι η πρώτη πόλη στο αρχιπέλαγος χτισμένη βάσει σχεδίου (γράφει ο δημοσιογράφος Bent). Τα υπέροχα κτίρια της σχεδιάστηκαν από Έλληνες και Ευρωπαίους αρχιτέκτονες, όπως το Δημαρχείο, έργο του Ernest Ziller, με μεγαλοπρεπείς διαστάσεις που υπενθυμίζει ότι η Ερμούπολη ήταν η δεύτερη σημαντική πόλη της Ελλάδας μετά την Αθήνα την οποία ξεπέρασε στη βιομηχανία και στο εμπόριο. Ήταν και είναι διάσημη πόλη η Ερμούπολη. Αυτό που έγινε εδώ πριν ένα αιώνα… δεν έγινε πουθενά αλλού. Στη Σύρο ξαναγεννήθηκε η Ελλάδα…είπε κάποτε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Αυτή η φράση τα συνοψίζει όλα. Εδώ στο βραχονήσι των 85 τετραγωνικών χιλιομέτρων άνθισε ένας πολιτισμός όμοιος με αυτόν των μεγάλων ελεύθερων Ευρωπαϊκών πόλεων. Ο περιηγητής Θεόφιλος Γκωτιέ που επισκέφθηκε τη Σύρο στις αρχές του 19ου αιώνα θα γράψει μεταξύ άλλων: «Ουγγρική ορχήστρα έπαιζε αποσπάσματα από τα Ιταλικά μελοδράματα. Η εντύπωση ήταν έξοχη. Η Σύρος είναι περίπου ο ομφαλός της Ελλάδας, πρωτεύουσα της κομψότητας και της αρχοντιάς. Ποιος αλήθεια θα φανταζόταν ότι θα συναντούσε τον κόσμο αυτό φυτεμένο σ’ ένα βραχονήσι του Αιγαίου!»

Άνω Σύρος: Η πρώτη χώρα του νησιού. Μια χώρα σαν ζωγραφιά με τον ναό του Αγίου Γεωργίου στην κορφή του βράχου. Έχει μια μεσαιωνική γοητεία και μία θέα στη θάλασσα, ονειρεμένη. Μοιάζει να’ ναι το «μπαλκόνι» του νησιού. Δίπλα – δίπλα τα σπίτια. Οι δρόμοι, τα σοκάκι, τα στάδια θυμίζουν τις χώρες των νησιών που φυλάγονταν απ’ τους πειρατές. Τούτη η πανέμορφη χώρα κατοικείται από καθολικούς εδώ και πολλούς αιώνες.

Σύρος: Δύο πόλεις, δύο χώρες ένας πολιτισμός!

Η Σύρος εντυπωσιάζει, μαγεύει, γοητεύει τον επισκέπτη. Λίγα χρόνια αργότερα ο Δήμος Ερμούπολης δεξιώθηκε στη λέσχη τον Άγγλο Ναύαρχο Μεσογείου. Κάποιος νέος έπρεπε να προσφωνήσει τον Άγγλο στόλαρχο στην υποδοχή. Ήταν ο μαθητής που έπρεπε να μιλήσει όπως ζήτησε ο καθηγητής. Ο μαθητής εκείνος ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος, που μόλις ήταν στην τελευταία τάξη του Γυμνασίου. Και λίγο μετά αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Σύρου.