Της Μαρίας Ρώτα

Κυκλαδικά Ειδώλια στη Σύρο!

Επιστημονικού Κέντρου του Κυκλαδικού Πολιτισμού.
  • Παρασκευή, 17 Νοεμβρίου, 2023 - 06:13
Χάρτης που προέκυψε από τις βραχο-γραφίες της Σύρου και επεξηγεί το όνομα Κυκλάδες

Μία παλιά, πολύ παλιά έρευνα, είχε αποδείξει ότι αυτό, που εδώ και πολλές δεκαετίες χρησιμοποιούσαν οι χωρικοί για την άντληση νερού στην περιοχή του τότε Αι – Μιχάλη της Σύρου, δεν ήταν πηγάδι. Επρόκειτο για μια τελειότατη πανάρχαια κατασκευή, ένα ηλιακό παρατηρητήριο, (είχαν δημιουργήσει) στο οποίο υπολογιζόταν η φαινόμενη κίνηση του Ήλιου καθ’ όλο το χρόνο, και σηματοδοτούνταν με ακρίβεια οι εποχές, οι ισημερίες, οι τροπές κ.α. Το “Ηλιοτρόπιο του Φερεκύδη”, όπως ονομάστηκε (στον Σύρου φιλόσοφο, αποδίδεται η κατασκευή ή η τελειοποίηση μέρους του έργου), αποτελεί έναν ακόμη κρίκο της μακράς “αλυσίδας” της αρχαίας Συριανής επιστημονικής παράδοσης, όπως περιγράφεται σε μυθολογικές και ιστορικές πηγές και διασώζεται αποτυπωμένη σε βραχογραφίες, αλλά και στα κυκλαδικά ειδώλια, τα οποία δεν κατασκευάζονταν για λατρευτικούς ή διακοσμητικούς απλώς λόγους, όπως νόμιζαν τότε οι άνθρωποι, αλλά ήταν ακριβέστατα φορητά επιστημονικά όργανα, που τότε τα χρησιμοποιούσαν για τους ίδιους υπολογισμούς, όπως και το Ηλιοτρόπιο. Μπορούσαν δε να χρησιμοποιηθούν ακόμη και σήμερα, με άριστα αποτελέσματα. Η ανατολή του Ήλιου στο ύψωμα Γερούσι της Σύρου στις 21 Μαρτίου. Στο βάθος διακρίνεται η Δήλος. Από εκεί ανατέλλει ο Ήλιος κατά τις ισημερίες Η Σύρος είναι η μοναδική στεριά, απ’ όπου φαίνεται από ψηλά η Δήλος (“καθύπερθεν”, “Οδύσσεια”, ο 404), καθ’ ότι έχει τετραπλάσιο υψόμετρο από αυτήν, και μόνον εκεί επιβεβαιώνεται ο μύθος, σύμφωνα με τον οποίο ο Απόλλων γεννιέται στις 21 Μαρτίου, την ημέρα της Άνοιξης, στη Δήλο.

 

Η ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΗΣ ΣΥΡΟΥ

Η Σύρος βρίσκεται ακριβώς δυτικά της Δήλου, την περιγράφει στην “Οδύσσεια” ο πιστός χοιροβοσκός του Οδυσσέα, ο Εύμαιος 9του οποίου ο πατέρας ήταν βασιλιάς εκεί) επισημαίνοντας, ότι εκεί τρέπεται ο Ήλιος. “υπάρχει αυτό το νησί που ονομάζεται Συρίη, καθύπαρθεν της Ορτυγίας, το αρχαίο όνομα της Δήλου...” Ο Ήλιος παρουσιάζεται παντού βεβαίως, αλλά ο Όμηρος το επισημαίνει για τη Σύρο, διότι σ’ αυτό το νησί πρέπει να υπήρχε σημαντικό επιστημονικό κέντρο του Κυκλαδικού Πολιτισμού, όπου παρακολουθούσαν τον Ήλιο, όπως προκύπτει από στοιχεία του. Αμερικανοί επιστήμονες έκαναν έρευνα, ώστε να εντοπίσουν τα καταλληλότερα σημεία στον πλανήτη από πλευράς ηλιακών συνθηκών, ώστε να τοποθετήσουν τους δέκτες των δορυφορικών συνδέσεων. Τα αποτελέσματα της έρευνας κατέδειξαν, ότι η μεγαλύτερη ηλιοφάνεια υπάρχει σ’ ένα μικρό νησάκι μεταξύ Δήλου – Σύρου, στο Ψαθονήσι, που επειδή είναι πολύ μικρό, θα τους εγκαταστήσουν στο νότιο μέρος της Σύρου. Αυτό σημαίνει, ότι οι αρχαίοι γνώριζαν πάρα πολύ καλά για τη γέννηση του Απόλλωνα σε εκείνη την περιοχή, κι ότι η Σύρος αποτελούσε τον ιδανικό τόπο για την παρακολούθηση της φαινομενικής κίνησης του Ήλιου. Άγνωστες αλλά σημαντικότατες είναι οι βραχογραφίες στο Γερούσι της Σύρου, στις οποίες αποτυπώνονται πανάρχαιες κατακτήσεις του Κυκλαδικού Πολιτισμού. Καταδεικνύουν – όπως και το Ηλιοτρόπιο – την φαινόμενη κίνηση του Ήλιου, τις εποχές, τις ισημερίες και τις τροπές στη Σύρο.

 

ΚΥΚΛΑΔΕΣ: Δώδεκα νησιά γύρω από τη Σύρο.

Από Γερούσι, κι από το οποίο φαίνεται ο Ήλιος να ανατέλλει από τη Δήλο, προέκυψε ο παρακάτω χάρτης. Επάνω και μέσα στον κύκλο βρίσκονται συνολικά δώδεκα νησιά, όσα υπολογίζονταν στην αρχαιότητα οι Κυκλάδες. Προκύπτει δηλαδή, ότι ονόμαζαν τα νησιά Κυκλάδες, όχι επειδή ήταν σε κύκλο γύρω από τη νήσο Δήλο, αλλά γύρω από την Σύρο και συγκεκριμένα από το λόφο της Άνω Σύρου, που, πριν κατοικηθεί, ονομαζόταν Μεσοβούνι.

 

Ηλιοσπηλιά Σύρου – Ηλιοτρόπιο Φερεκύδη

Στα τέλη του 18ου αιώνα ενός χωρικού, που έσκαβε στην περιοχή Σα Μιχάλη της Σύρου, στη θέση Ελληνικό, σκάλωσε σε μια πέτρα, τη σήκωσε και είδε ένα κατασκεύασμα σαν πηγάδι με σκάλες... φώναξε τον Γάλλο πρόξενο, που παραθέριζε εκείνη την εποχή στο χωριό, ο οποίος του συνέστησε να μην το πειράξει, διότι κατά τη γνώμη του επρόκειτο για πανάρχαιο μνημείο της Προϊστορικής Περιόδου. Οι χωρικοί όμως άνοιξαν μια τρύπα, έβαλαν ένα μαγκάνι κι άρχισαν από τότε να βγάζουν νερό. Ένας παλαιός ναυτικός του Κυκλαδικού Πολιτισμού, ο Λούης Ρούσσος παρατήρησε ότι κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο, η σκιά της οριζόντιας πλάκας του “πηγαδιού” συνέπιπτε με την ακμή του βόρειου λίθου, που κάλυπτε τον διάδρομο. Μελετώντας τις βραχογραφίες της Σύρου και το φρέαρ διαπίστωσε, ότι τελικά έκαναν ακριβώς την ίδια δουλειά: Κατέγραφαν και υπολόγιζαν τις κινήσεις του Ήλιου. Από τον καθηγητή Αρχιτεκτονικής κ. Ι. Στεφάνου, συγκροτήθηκε επιστημονική ομάδα. Αυτό που προξένησε εντύπωση εξ αρχής στην ομάδα, ήταν, ότι αποκλειόταν να πρόκειται για ένα απλό πηγάδι για ύδρευση, ιδιαίτερα στη συγκεκριμένη θέση, όπου κατά την αρχαιότητα δεν υπήρχε στην περιοχή παρά μόνο μια μικρή πόλη. Δεν μπορεί να έφτιαξαν μια τέτοια μνημειώδη κατασκευή, προκειμένου κάποιες οικογένειες να παίρνουν νερό και μάλιστα με ιδιαίτερες δυσκολίες, δεδομένου, ότι δεν είναι ιδιαίτερα αποδοτικό στη χρήση του, όπως είναι πολλά αλλά σωζόμενα αρχαία έργα με σκοπό την ύδρευση. Το συνολικό του βάθος είναι 12,75 μέτρα, αλλά το καθαρό βάθος του αρχαίου έργου είναι γύρω στα δέκα μέτρα. Αφού αποτυπώθηκε και μελετήθηκε το έργο, προέκυψε, ότι και βέβαια δεν πρόκειται για πηγάδι, αλλά για ένα ακριβέστατο αρχαίο ηλιακό παρατηρητήριο, το οποίο παρακολουθεί τη φαινόμενη κίνηση του ήλιου και σηματοδοτεί το χρόνο και όλες τις εποχές.

Ετικέτες: