Αιγαίο: Το ελληνικό αρχιπέλαγος Κυκλάδες: Χαρούμενη συμφωνία σε λευκό και γαλάζιο

Αλμύρα και φως! Αυτή είναι η Κυκλαδίτικη ατμόσφαιρα. Μια ατμόσφαιρα που μοσχοβολά αλμύρα, φύκια, θυμάρι και μέλι. Παντού στα Κυκλαδονήσια το βλέμμα ακουμπά στο κατάλευκο μάρμαρο και στην γκρίζα πεντακάθαρη πέτρα, υλικά που χρησίμευαν στους ανθρώπους να χτίσουν τα σπίτια τους με τις αυλές και τις άπειρες εκκλησιές τους. Σε κάθε λοφίσκο δεσπόζει κι ένα κάτασπρο ξωκλήσι. Μέσα σ’ αυτό ο Κυκλαδίτης στεγάζει το Θεό του. Ο χριστιανισμός έγινε καλοδεχούμενος στα νησιά, γι’ αυτό και στην κορφή της κάθε νησιωτικής χώρας που είναι ψηλά στο λόφο, φαντάζει από μακριά το καμπαναριό της μεγάλης εκκλησίας. Και γύρω της φωλιασμένα τα κατάλευκα σπίτια χτισμένα κατηφορικά ως την αρχή του λόφου. Τα τελευταία σπίτια, κολλητά το ένα στο άλλο πιάνοντας θαρρείς σε χορό γύρω από τη χώρα. Μοιάζουν με μικρά κάστρα που προστατεύουν τους κατοίκους από τους πειρατές που είχαν γεμίσει το Αιγαίο κατά τον 17ο και 18ο αιώνα. Οι Κυκλάδες έχουν μια εκτυφλωτική λευκότητα που την υπογραμμίζει πειστικά το γλαυκό του “αναρίθμητη του γέλιου των κυμάτων” όπως το θέλει ο τραγικός ποιητής Αισχύλος. Είναι μια σονάτα σε “λευκό μείζον”. Το γυμνό και το λειψό είναι οι πρωταγωνιστικές έννοιες σ’ αυτόν τον νησιωτικό χώρο, που όμως μπορούν να δώσουν στον άνθρωπο την αίσθηση της θεϊκής παρουσίας σε κάθε βήμα. Βράχος και θεότητα!

Ένας δίδυμος συμβολισμός!!

Αυτούς τους βράχους έσκαψαν οι νησιώτες με κόπο πολύ. Έσκαψαν τα πλευρά των βουνών, μια και το χώμα είναι λιγοστό,να τα καλλιεργήσουν, για να καρπίσουν και να ζήσουν τις φαμίλιες τους. Σειρές από βαθμιδωτές ξερολιθιές συγκρατούν το χώμα και θυμίζουν ατελείωτες κερκίδες αρχαίου θεάτρου. Χρειάστηκε χρόνος και κόπος πολύς, ρόζιασαν τα χέρια των γεωργών για να γίνουν τα χωράφια οριζόντιες λουρίδες γης, που τις στηρίζουν τα ντουβάρια με τις ξερολιθιές, αντιστήριξη του εδάφους. Η ξερολιθιά κυριαρχεί αιώνες τώρα. Να κρατήσουμε το χώμα για το Θεό! Ήταν η αγωνία του Κυκλαδίτη. Η Παντοδύναμη φύση είναι αδιάφορη, πολλές φορές εχθρική, ήταν όμως ανάγκη οι άνθρωποι να επιβιώσουν. Η γη τιθασεύτηκε, νικήθηκε, το χώμα όμως στερεώθηκε. Όλοι οι κάτοικοι οργάνωσαν και καλλιέργησαν με ιδιαίτερη φροντίδα τα χωράφια. Έσπειραν, θέρισαν κι έκαναν παραγωγή σπουδαία και αξιοζήλευτη. Όταν ξένοι επισκέφθηκαν εκείνη την εποχή τους Κυκλαδίτες γεωργούς, θαύμασαν την δραστηριότητά τους και... είχαν αναφέρει στους φίλους τους: “ Οι Κυκλαδίτες είναι εκβιαστές της γης”. Κέρδισαν όμως και το ψωμί τους.

Το χωράφι και η θάλασσα είναι ο πλούτος του Κυκλαδίτη

Λίγοι άνθρωποι είχαν βιώσει, αγαπήσει και παλέψει με τη θάλασσα όσο οι Κυκλαδίτες. Η θάλασσα μετέφερε ιδέες στην αρχαιότητα και δημιουργούσε ιστορία και πολιτισμό. Ένας σημαντικός πολιτισμός αναπτύχθηκε στις Κυκλάδες την 3η π. Χ. Χιλιετία. Ήταν ένας πολιτισμός που θαυμάστηκε από όλο τον κόσμο και ειδικοί (νεότεροι ειδικοί) τον ονόμασαν: Πολιτισμό ΚΕΡΟΥ – ΣΥΡΟΥ! Και αυτό ακούστηκε γιατί τα σπουδαιότερα ευρήματα σε τέχνη ανακαλύφθηκαν σ’ αυτά τα δύο νησιά. Οι Κυκλάδες είναι ένας μαγικός κύκλος, ένα σύμπλεγμα νησιών με ιδιαίτερη προσωπικότητα το καθ’ ένα και με μια μεγάλη πορεία στο Χρόνο. Παιδιά του... “Τιτάνα” (όπως ονόμασαν τον υπεράνθρωπο, τον γίγαντα) που σκάλιζε το εσωτερικό της γης και κατόρθωνε να βρίσκει πετράδια λαμπερά κάτω από το φως του Απόλλωνα, τα τοποθετούσε πάνω στο μπλε της θάλασσας, όπως να ‘ναι χωρίς καλλιτεχνικές αξιώσεις και... όπως έλεγαν πολλοί ειδικοί, με αυτά τα πετράδια δημιουργούσαν πανέμορφο αφροστολισμένο τοπίο. “ Τα περισσότερα νησιά των Κυκλάδων έχουν μια απλότητα, αλλά και γοητεία” έλεγαν οι ειδικοί που έφθαναν πάντα να γνωρίσουν τα νησιά. Πολλοί από τους ανθρώπους εκείνης της εποχής έλεγαν και είχαν γράψει: “Μοναδική παρέα όλων των νησιών που γνωρίσαμε, είναι μερικές φορές, ο άγριος χορός των κυμάτων πάνω στους γκρίζους βράχους. Κι όμως οι Κυκλάδες είναι ευλογία Θεού! Κι η θάλασσα που τους περιβάλλει, ευλογία Θεού είναι και αυτή. Κι ανάμεσα στη θάλασσα και τον Κυκλαδίτη δεν χωρά καμιά υποκρισία. Μόνο αλληλοσεβασμός...”. Ο νεολιθικός άνθρωπος είχε αρχίσει να ελέγχει, να διαμορφώνει και να εκμεταλλεύεται το περιβάλλον που άρχισε να ζει μέσα στο νησί που είχε διαλέξει. Όλα τα νησιά είχαν υποδεχθεί ανθρώπους που φρόντιζαν με ιδιαίτερο τρόπο να δημιουργήσουν... ακόμη και μικρές πολιτείες. Για τις ανάγκες της καλλιέργειας ο αρχαίος Κυκλαδίτης κατασκευάζει: αξίνες, πέλεκεις, σμίλες, δρεπάνια, γουδιά από σκληρή πέτρα και από τον περίφημο ΟΨΙΑΝΟ (τη μαύρη πέτρα της Μήλου) κάνει το πρώτο του ξυράφι. Την 3η χιλιετία π. Χ. Αναπτύσσεται στον Κυκλαδικό χώρο ένας από τους 5 μεγάλους πολιτισμούς του κόσμου, ο περίφημος Κυκλαδικός Πολιτισμός που διεθνώς έχει ονομαστεί από τους ειδικούς (όχι μόνο Έλληνες): “Ο Πολιτισμός Κέρου – Σύρου”.

Συνεχίζεται...