Η Σύρος των δύο δογμάτων

Μία από τις μεγάλες ιδιαιτερότητες της Σύρου είναι η ξεχωριστή συνύπαρξη του ορθόδοξου και του καθολικού δόγματος που παρουσιάζει τον φιλελεύθερο χαρακτήρα του νησιού. Από τη μια άκρη έως την άλλη, ορθόδοξες εκκλησίες, καθολικοί ναοί και ξωκλήσια μοιάζουν να αιωρούνται μεταξύ γης και ουρανού, καλώντας τους πιστούς σε προσευχή και βιώνοντας την απόλυτη κατάνυξη. Μεταξύ αυτών, μας είναι γνωστοί και ξεχωρίζουν οι ναοί:

Του ορθόδοξου δόγματος

Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος, (Μητρόπολη): Είναι ένας ναός – μνημείο που χτίστηκε το 1824 από πρόσφυγες των Ψαρών και της Χίου. Στο προαύλιο του ναού, σε ανοιχτή συνέλευση, πάρθηκε η απόφαση για το όνομα της νέας πόλης. Εκεί θέλησαν όλοι οι κάτοικοι να την ονομάσουν: Ερμούπολη! (αφιέρωμα βέβαια στον θεό Ερμή). Εκεί μεταφέρθηκε η καμπάνα του Αγίου Νικολάου από τα Ψαρά, που είχαν αρχίσει να καίγονται, αλλά κατάφεραν μερικοί άνθρωποι να πάρουν μαζί τους και μερικά κειμήλια που είχαν σωθεί. Οι εργασίες για την οικοδομή άρχισαν με γοργό ρυθμό και στα 1850 έγινε η πρώτη συμβολική λειτουργία στη θέση του ιερού και διαρρυθμίστηκε ο κατάλληλος χώρος. Στο δυτικό μέρος του προαυλίου βρίσκεται ο τάφος του Άνθιμου Γαζή. Έξω από τον Ναό υπάρχει ένα... εκκλησιαστικό μουσείο που φιλοξενεί ιερά σκεύη, βιβλία και χειρόγραφα.

Η Κοίμηση της Θεοτόκου: Χτίστηκε πίσω από το λιμάνι το 1828. Αυτό που ξεχωρίζει είναι η εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου του 1562, φιλοτεχνημένη από τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο (EL Greco) που καθιστά τον ναό ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Σύρου. Πάνω από την πλάγια εσωτερική είσοδο στον Ναό, στη βόρεια πλευρά, μνημονεύει μια επιγραφή: “Ουτος ο ναός, περικαλής και μέγας, πληγείς τη 23η Οκτωβρίου 1943 και... συντόμω ενεργεία Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κ. Φιλαρέτου και Επιτρόπων του ιερού ναού...”.

Ο Άγιος Νικόλαος: πολιούχος της Ερμούπολης, θεμελιώθηκε το 1848 με σχέδια του Γ. Μεταξά και εγκαινιάστηκε το 1870. Είναι γνωστός και ως Άγιος Νικόλαος ο “Πλούσιος” λόγω των ακριβών υλικών και της εντυπωσιακής αρχιτεκτονικής κατασκευής του, της εικόνας του Αγίου Νικολάου που Επαργυρώθηκε στη Μόσχα, του μαρμάρινου δεσποτικού θρόνου, του άμβωνα και του μαρμάρινου τέμπλου που φιλοξενήθηκε από τον Γ. Βιτάλη. Για την κατασκευή του ναού συνέβαλαν πολλοί Έλληνες του εξωτερικού, αλλά και εφοπλιστές.

Ο Άγιος Αθανάσιος: Ένας πανέμορφος πετρόκτιστος ναός, κυριαρχεί στο βάθος μιας ρεματιάς, ανάμεσα στα πλατάνια και το τρεχούμενο νερό της πηγής στην πίσω πλευρά της Άνω Σύρου.

Καθολικού δόγματος

Ο Άγιος Γεώργιος (Καθολική Μητρόπολη) ή αλλιώς γνωστός και ως... Σαν Τζώρτζης : Χτίστηκε περί το 1208 στην κορυφή του λόφου της Άνω Σύρου. Πρόκειται για ένα συγκρότημα που περιλαμβάνει τον Ναό, την αίθουσα φιλοξενίας, το Ιστορικό Αρχείο και το επισκοπικό... Παλάτι. Αυτό που εντυπωσιάζει είναι το εκκλησιαστικό όργανο, το αρχαιότερο που λειτουργεί σήμερα στη χώρα μας, το οποίο διαθέτει αυτούσιο, (δηλαδή αμετάβλητο, ανέπαφο), τον ήχο των οργάνων της εποχής, ενώ η ξυλόγλυπτη κατασκευή του το καθιστά έργο τέχνης. Εκεί διοργανώνεται το Διεθνές Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού οργάνου “Άνω”.

Ο Ιερός Ναός της Φανερωμένης:αποτελεί Πανσυριανό Θεομητορικό Προσκυνητήριο. Ο μεγάλος προαύλιος χώρος καλεί τους επισκέπτες να χαίρονται και να ενθουσιάζονται στη θέα του μαγευτικού τοπίου.

Ο Άγιος Στέφανος: Είναι ένα πανέμορφο και γραφικό ξωκλήσι, ανάμεσα στα βράχια, στην περιοχή του Γαλησσά. Το εκκλησάκι χτίστηκε από έναν ψαρά που σώθηκε από τα πλοκάμια ενός μεγάλου χταποδιού μετά από τάμα που έκανε στον Άγιο.

Το Τάγμα των Καπουκίνων: Εγκαταστάθηκε στον Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννη στην Άνω Σύρο το 1639. Έλαβαν αυτό το όνομα από τη μακριά καλύπτρα (κουκούλα) της κεφαλής, με το Ιταλικό όνομα (Cappuccio), η οποία υπήρχε στον μανδύα που φορούσαν οι πρώτοι αδελφοί αυτής της μεταρρύθμισης του φραγκισκανικού τάγματος. Οι “Καπουκίνοι” (όχι Καπουτσίνοι?) Μοναχοί κατάφεραν πολλά, μεταξύ των οποίων και την ίδρυση του σχολείου στη Σύρο.

Ερμούπολη

Η Ερμούπολη αναδεικνύεται στο πιο σημαντικό εμπορικό και ναυτιλιακό κέντρο του ελεύθερου ελληνισμού και... γέφυρα ανταλλαγής προϊόντων και... ιδεών μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Τον 19ο αιώνα, Έλληνες αρχιτέκτονες και μηχανικοί, σε συνεργασία με Γερμανούς και Ιταλούς δημιουργούν, τη μεγάλη αρχιτεκτονική προίκα, αυτή που ονομάζουμε σήμερα Νεοκλασική Αρχιτεκτονική. Χτίζουν την πρωτεύουσα, που συνέταξε ο Won Weiler το 1837 και τη στολίζουν με λαμπρά δημόσια κτίρια. Δημιουργήθηκε μια (μεγαλόπρεπη) πλατεία και εντυπωσιακά αρχοντικά. Το μεγαλοπρεπές Δημαρχείο, το πρώτο Γυμνάσιο της Ελλάδας, το αριστουργηματικό Θέατρο Απόλλων, το Ιστορικό Αρχείο, το Πνευματικό Κέντρο, η Δημοτική Βιβλιοθήκη με σπάνια βιβλία, οι περίλαμπροι ναοί και τα Μουσεία, είναι... οι σημαντικότεροι μάρτυρες της ιστορίας και της αίγλης του νησιού. Η Ερμούπολη ήταν και είναι, μια κοσμοπολίτικη πρωτεύουσα, μια ζωντανή πόλη, που σφύζει από ζωή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Διαθέτει άριστη τουριστική δράση για τη διαμονή, τη διασκέδαση όλων των επισκεπτών. Συγκεντρώνει όλες τις Δημόσιες Υπηρεσίες, τα Δικαστήρια, τμήμα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, το Εμπορικό Ναυτικό και άλλα. Η Σύρος, όπως πολλοί αναφέρουν είναι η σπουδαία... Μεγαλοαστή!