Παρουσίαση των ανασκαφών του 1960

Ανοιχτό εκ νέου για το κοινό είναι από χθες το Αρχαιολογικό Μουσείο Κουφονησίων, το οποίο μάλιστα φιλοξενεί την έκθεση έκθεση "Ίχνη, η αρχαιολογία των Κουφονησίων", που οργανώνει η η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων.

Το μουσείο που στεγάζεται από το 2017 στο παλαιό Δημοτικό Σχολείο του νησιού, φιλοξενεί αντιπροσωπευτικά ευρήματα από τις αρχαιολογικές έρευνες στο Πάνω και Κάτω Κουφονήσι, όψεις της καθημερινότητας των αρχαίων νησιωτών, ενώ τον χώρο εμπλουτίζουν και αρχαιότητες από το σημαντικό κέντρο του Κυκλαδικού πολιτισμού, την Κέρο.

Ο "θησαυρός" των Μικρών Κυκλάδων

Την ευκαιρία να γνωρίζουν, αλλά και να έρθουν σε επαφή με τον αρχαιολογικό "θησαυρό" των Μικρών Κυκλάδων, έχουν από χθες, Πέμπτη 8 Αυγούστου, οι επισκέπτες του Κουφονησίου.

Ο λόγος για την "επανεκκίνηση" του Αρχαιολογικού Μουσείου, που λειτουργεί στο χώρο του παλαιού Δημοτικού Σχολείου του νησιού.

Για το ιστορικό του θέματος, το Μουσείο δημιουργήθηκε μετά από προσπάθειες χρόνων, τόσο από την Κοινότητα Κουφονησίων όσο και από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, με το όραμα να παίρνει "σάρκα και οστά" το 2017 , έπειτα από την ολοκλήρωση της παραχώρησης του κτηρίου του παλαιού Δημοτικού Σχολείου, στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, με σκοπό την μετατροπή του σε κέντρο αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.

Με ενέργειες, κυρίως από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, το κτήριο, που λειτουργούσε για πάνω από πενήντα χρόνια ως σχολείο, αποκαταστάθηκε στη σημερινή του μορφή, φιλοξενώντας στη μόνιμη έκθεση του, αντιπροσωπευτικά ευρήματα από τις αρχαιολογικές έρευνες στο Πάνω και Κάτω Κουφονήσι, επικεντρώνοντας σε ενδιαφέρουσες όψεις της καθημερινότητας των αρχαίων νησιωτών, αλλά και με αρχαιότητες από την Κέρο, που αποτελεί το σημαντικό κέντρο του Κυκλαδικού πολιτισμού.

Ενδεικτική μάλιστα της προσπάθειας, αλλά και του οράματος που υπήρχε για τη δημιουργία του Μουσείου, είναι η δήλωση που είχε κάνει ο διευθυντής της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Δημήτρης Αθανασούλης, έναν χρόνο πριν από την ολοκλήρωση των διαδικασιών της παραχώρησης του κτηρίου.

Συγκεκριμένα, τον Σεπτέμβριο του 2016 ο κ. Αθανασούλης κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του project "Νησίδα Πολιτισμού στη Νάξου" και αναφερόμενος στον αρχαιολογικό πλούτο των Κυκλάδων, είχε δηλώσει μεταξύ άλλων ότι "ετοιμάζονται δύο νέα Μουσεία. Ένα στο Κουφονήσι, στο παλιό Δημοτικό Σχολείο όπου θα στεγαστούν τα περισσότερα από τα ευρήματα της ευρύτερης περιοχής και δη της Κέρου και Δασκαλιού από τη στιγμή που στόχος είναι κάθε νησί να είναι μία αυτόνομη πολιτιστική κυψέλη πολιτισμού".

Από το 2017 έως σήμερα, στο μικρό Μουσείο του Κουφονησίου έχουν πραγματοποιηθεί τρεις περιοδικές εκθέσεις που συγκέντρωσαν πάνω από 10.000 επισκέπτες.

Συγκεκριμένα, το 2018, σε συνεργασία με τον Οργανισμό ΝΕΟΝ, παρουσιάστηκε η έκθεση σύγχρονης τέχνης "Αστερισμοί στο χώμα", η οποία μέσα από το έργο δέκα Ελλήνων καλλιτεχνών, επιδιώχθηκε η διασύνδεση της σύγχρονης εικαστικής πραγματικότητας με τον ιστορικό τόπο και το αρχαιολογικό του παρελθόν.

Το 2019, φιλοξενήθηκε η έκθεση "δες ΑΠΕΝΑΝΤΙ, έναν οικισμό στην Κέρο 4.500 πριν", που επικεντρώθηκε στην παρουσίαση ευρημάτων από τον μοναδικό αποθέτη σπασμένων ειδωλίων στην Κέρο και κυρίως από τις πρόσφατες ανακαλύψεις στον γειτονικό, εντυπωσιακό Πρωτοκυκλαδικό οικισμό του Δασκαλιού. Η έκθεση που μεταφέρθηκε και στην Αθήνα, παρουσιάστηκε στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων.

Τέλος, τον Αύγουστο του 2020, εγκαινιάστηκε η ανασύσταση της παλαιοτοπογραφίας των δυο νησιών, παρουσιάζοντας τα αρχαιολογικά ευρήματα από τη διαβίωση κατά την αρχαιότητα στα Κουφονήσια.

"Η Αρχαιολογία των Κουφονησίων"

Παράλληλα με τα ευρήματα, από χθες το Μουσείο φιλοξενεί και την έκθεση "ΙΧΝΗ. Η Αρχαιολογία των Κουφονησίων”, που οργανώνει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων.

Η έκθεση επιδιώκει την ανασύσταση του αρχαιολογικού τοπίου των δύο νησιών των Μικρών Κυκλάδων, Άνω και Κάτω Κουφονησίου, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα των ανασκαφών που πραγματοποιούνται από τη δεκαετία του 1960.

Οι ανασκαφές στα Κουφονήσια ξεκίνησαν από την αείμνηστη Φωτεινή Ζαφειροπούλου και συνεχίστηκαν τις επόμενες δεκαετίες από τους αρχαιολόγους της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας που δραστηριοποιήθηκαν στην περιοχή. Οι έρευνές τους αποκάλυψαν σημαντικά κατάλοιπα της κατοίκησης από την πρώιμη φάση της Εποχής του Χαλκού έως τους Μεταβυζαντινούς χρόνους. Ειδικότερα, καταδεικνύουν τη σημασία των νησιών κατά την Πρωτοκυκλαδική περίοδο (3η χιλιετία π.Χ.), η οποία προκύπτει από τις ανασκαφές σε οικισμούς και νεκροταφεία.

Αυτά τα δεδομένα της αρχαιολογικής τοπογραφίας των Κουφονησίων αναπτύσσονται στην έκθεση συνοδευόμενα από ευρήματα των σημαντικότερων ανασκαμμένων θέσεων. Επιπλέον, παρουσιάζεται φωτογραφικό και σχεδιαστικό υλικό τεκμηρίωσης, καθώς και σύντομες βιντεοπροβολές με συνεντεύξεις των ανασκαφέων, που μεταφέρουν την εμπειρία τους και μιλούν για το χαρακτήρα των ανακαλύψεών τους.

Την εισαγωγή σε αυτή την περιήγηση αποτελεί το ιστορικό των πρώτων ερευνών στην Κέρο, που ξεκίνησαν ως συνέπεια της εκτεταμένης αρχαιοκαπηλίας κατά τη δεκαετία του 1950 και 1960. Οι έρευνες αυτές αποτέλεσαν στη συνέχεια την αφορμή των ανασκαφών στα Κουφονήσια και προξένησαν το διεθνές επιστημονικό ενδιαφέρον, το οποίο παραμένει ισχυρό ως σήμερα.

Η έκθεση είναι ανοιχτή για το κοινό με ελεύθερη είσοδο κάθε μέρα πλην Τρίτης, από τις 10 και μισή το πρωί έως και τη 1 μετά το μεσημέρι και από τις 5 το απόγευμα, έως τις 10 το βράδυ.