Ερμούπολη (άρθρο 2)

Απ’ τα πρώτα χρόνια ύπαρξης του Ναού της Μεταμορφώσεως, ο χώρος αυτός στέγασε, εκτός από τις θρησκευτικές τελετές, και όλα εκείνα τα γεγονότα της εποχής που σημάδεψαν την ιστορία του νησιού. Ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα που έγιναν στον ιερό χώρο του Ναού, αμέσως μετά την ανοικοδόμησή του, είναι η απόφαση των “σημαινόντων πολιτών” να συγκροτήσουν Κοινότητα με το όνομα “ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ” και να εκλέξουν τους πρώτους Δημογέροντες. Η κρίσιμη αυτή Συνέλευση, που έλαβε χώρα στο προαύλιο του Ναού στις 24 Ιουνίου 1826, δημοσιεύθηκε ως είδηση στη ΓΕΝΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (7 Ιουλίου 1826) ως εξής: “χθες συνεκροτήθη εις την ενταύθα εκκλησίαν συνέλευσις όλων των παροίκων Ελλήνων, οίτινες κοινή ψήφου έκλεψαν δημογέροντες κατά τον τρόπον των άλλων επαρχιών και ούτως εσυστήθη τώρα πρώτον κοινόν της νέας ταύτης πόλεως, ήτις ονομάσθη ΕΡΜΟΥΠΟΛΙΣ”.Μέχρι τον Ιούνιο του 1826 “γνωρίζομεν ότι η νέα πόλις εκαλείτο από πολλούς “Νέα Σύρα” από άλλα δε έγγραφα είναι γνωστό ότι εκαλείτο “Μεγάλη Χώρα ή Κάτω Χώρα”... Για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες δόθηκε το όνομα στη νέα πόλη, υπάρχει σχετική μαρτυρία στα απομνημονεύματα του Λουκά Ράλλη ο οποίος υποστηρίζει ότι οι κάτοικοι του νέου οικισμού, βλέποντας την πρόοδο που πέτυχαν, θέλησαν να δώσουν ένα όνομα σ’ αυτή την πόλη που δημιούργησαν και να γίνει μια αυτοτελής κοινότητα. Έγιναν πολλές συσκέψεις από πολλούς επιτυχημένους επιχειρηματίες και τελικά ο στόχος επετεύχθη. Ο “πρωταγωνιστής” αυτής της ιστορίας Λουκάς Ράλλης διηγείται στις “Αναμνήσεις του”: “Κατά το έτος 1825” “...κατά αυτό το έτος (νομίζω) οι κάτοικοι της, παραλίου πόλεως βλέποντες την πρόοδον αυτής, ησθάνθησαν την ανάγκην να δοθεί μία ονομασία εις την πόλιν αυτών. Γενικής όθεν συνελεύσεως συγκροτηθείσης εις τον νεόδμητον Ναόν της Μεταμορφώσεως εξ απάντων των οπωσούν σημαινόντων πολιτών υπό την προεδρείαν του τότε απεσταλμένου Επάρχου ή Διοικητού, δεν ενθυμούμαι καλώς τον τίτλον της αρχής δι’ ης ήτον περιβεβλημένος παρά της κυβερνήσεως Δρόσου Μανσόλα, εγένοντο πολλαί παρά πολλών προτάσεις περί της ονομασίας, της πόλεως. Τότε μεταξύ άλλων αναστάς και εγώ, είπα: Κύριοι υπό την σκέπην του Ερμού, Εφόρου του Εμπορίου συνέστη και προήχθη η πόλις αυτή, δίκαιον και πρέπον δια τούτο νομίζω, να την αφιερώσωμεν εις τον Κερδώον Ερμήν, και να την ονομάσωμεν Ερμούπολιν! Ερμούπολιν! Ερμούπολιν! Αντήχησαν πανταχόθεν όλων αι φωναί και συνετάχθεη κατά συνέπειαν πρωτόκκολον το οποίον παραλαβών ο κυρ Μανσόλας, ενήργησε παρά τη κυβερνήσει και έκτοτε καθιερώθη το όνομά της νέας πόλεως: Ερμούπολις! Η πόλις αυτή αυξάνουσα κατά την Εμπορίαν και την Ναυτιλίαν εχορηγεί δια του εν αυτή τελωνείου σπουδαίαν χρηματικήν πρόσοδον εις την κυβέρνησιν, αα’ εκτός της καθημέραν αυξανούσης προσόδου ταύτης, οι Ερμουπολιται παρεκτός των χορηγημάτων αυτών εις ται εσωτερικάς ανάγκας της πόλεως, ουδέποτε έπαυσαν συνεισφέροντες αδρώς εις πάσαν δημοσίαν ανάγκην ή περίστασιν σπουδαίαν ή τοπικήν, ιδίως δε παρείξε κατά το έτος 1826 σπουδαίαν υπηρεσίαν εις το έθνος, σώσασα το σώμα τακτικού στρατού από βεβαίαν καταστροφήν...”Από τον Απρίλιο του 1833, ‘οταν ήρθε ο Όθωνας στην Ελλάδα αρχίζει η εποχή ιδιαίτερης ακμής για την Ερμούπολη. Η Σύρος υπάγεται στο νομό Κυκλάδων και η Ερμούπολη γίνεται πρωτεύουσα ολόκληρου του νομού. Είχε γράψει εκείνη την εποχή, το 1859, Ο Θ. Ορφανίδης: “δεν γνωρίζω κανένα δήμον του κράτους εκτός της Ερμουπόλεως, μη εξαιρουμένου ουθ’ αυτού του Δήμου Αθηναίων, όπου να γίνεται τόσον καλή χρήσις των εισπρακτομένων φόρων, όπου και αρχαί και πολίται να συντελώσι το σούτον εις τα κοινωφελή έργα...”

“Ερμούπολις, Ερμούπολις”!!!

Το όνομα της Ερμούπολης, ήχησε ξανά στο προαύλιο του ιερού Μητροπολιτικού Ναού Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, έπειτα από 190 χρόνια. Στο πλαίσιο των τριήμερων εκδηλώσεων για τον εορτασμό της 190ης επετείου από την ονοματοδοσία της πόλεως (1826 – 2016), τελέστηκε το απόγευμα του Σαββάτου 27 Αυγούστου από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σύρου κ. Δωρόθεο Β’ επίσημη Δοξολογική Δέηση, παρουσία των τοπικών αρχών και πλήθους κόσμου. Κατά την διάρκεια της δοξολογίας, μίλησε ο Πρωθιερέας του Ναού, Πρωτοπρ. Εμμανουήλ Συρίγος, ο οποίος με γλαφυρό λόγο, αναφέρθηκε στην άφιξη των προσφύγων στη Σύρο, την ανοικοδόμηση του Ιερού Ναού της Μεταμορφώσεως, του πρώτου Ορθοδόξου Ναού στην Ερμούπολη και τα θρησκευτικά κειμήλια που έφεραν από τις πατρίδες τους οι πρώτοι κάτοικοι. Μέσα στον Ιερό Ναό της Μεταμορφώσεως, οι πρόσφυγες και οι ιερείς τους, εγκατέστησαν όσα ιερά κειμήλια μπόρεσαν με κίνδυνο ζωής να διασώσουν από τις πυρπολημένες πατρίδες τους. Στον ιερό αυτό χώρο, λίγο μετά την ανοικοδόμησή του ελήφθη στις 24 Ιουλίου του 1826 η απόφαση των πολιτών, που έφθασαν, να συγκροτήσουν κοινότητα με το όνομα Ερμούπολις και να εκλέξουν τους πρώτους Δημογέροντες. Έτσι, γύρω από αυτό τον ναό, που ήταν ολότελα δικός τους, κινήθηκε η ζωή των προσφύγων για πολλά χρόνια...