Ερμούπολη 1830

Η Ερμούπολη, εκείνη την εποχή, αποτελεί τη γέφυρα που συνδέει την Ελλάδα με τα μεγάλα εμπορικά κέντρα της Ευρώπης και τις χώρες της Ανατολής. Ο φιλέλληνας λόρδος Nugent είχε πει ότι η λεωφόρος της Ελλάδος είναι η θάλασσα... θέλοντας με αυτό να τονίσει την σπουδαιότητα της ναυτιλίας στην οικονομική ζωή της χώρας μετά την απελευθέρωση. Την ίδια εποχή ιδρύεται το πρώτο εργοστάσιο βυρσοδεψίας, όπου έχει αναφερθεί και έχει γίνει γνωστό, έκανε τζίρο 1.000.000 δρχ. Όταν ο προϋπολογισμός της ελεύθερης Ελλάδας ήταν μόλις 900.00 δρχ. Τότε, (όπως ανέφεραν οι ειδικοί της εποχής). Αργότερα ακολούθησαν τόσα άλλα εργοστάσια και βιοτεχνίες, ώστε η πόλη γίνεται η πρώτη βιομηχανική πόλη της χώρας. Παράλληλα γίνεται και το πρώτο λιμάνι. Τεράστιες αποθήκες και τελωνείο χτίζονται με σχέδια του αρχιτέκτονα Erlacher και συνεχίζονται από τον Βαυαρό Weiler. Τα σχέδια του Weiler εκτίθεται πολύ αργότερα στο ιστορικό Μουσείο Αθηνών. Η θεμελίωση του έργου έγινε επίσημα από τον ίδιο τον Όθωνα, εκείνη την εποχή. Τα περισσότερα από τα ξένα πλοία πιάνουν μόνο Σύρο απ’ όπου γίνεται το διαμετακομιστικό εμπόριο με την υπόλοιπη Ελλάδα, Ρωσία και Ανατολή. Τη ναυτιλιακή ανάπτυξη τη χρωστάει η Ερμούπολη κατά κύριο λόγο στη δράση της εταιρείας “Ελληνική Ατμοπλοΐα” που ιδρύεται το 1856, αλλά και στα Ναυπηγεία της, τους περίφημους Ταρσανάδες, που τροφοδοτούσαν όλη την Ελλάδα με πλοία. Υπολογίζεται ότι αυτή την εποχή ναυπηγήθηκαν στους Συριανούς ταρσανάδες πάνω από 2.000 πλοία. Αργότερα εδώ ναυπηγήθηκε και το πρώτο σιδερένιο Ατμόπλοιο. Έτσι στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, η Ερμούπολη είναι το μεγαλύτερο ναυτιλιακό, βιομηχανικό και εμπορικό Κέντρο της Χώρας. Είναι γέφυρα που συνδέει τη Δύση με την Ανατολή. Όλα αυτά τη σπρώχνουν προς τα εμπρός. Το όνομά της ξεφεύγει από τα στενά όρια Αιγαίου και ακούγεται στις πρωτεύουσες της Ευρώπης. Η ακτινοβολία του πλούτου αλλά και του πνεύματος δημιουργεί το πρώτο τουριστικό ρεύμα προς την Ελλάδα. Δεν είναι σχήμα λόγου ότι η Ερμούπολη είναι φερώνυμη όχι μόνο του Κερδώου, αλλά και του Λόγιου Ερμή. Το αποδεικνύουν η ιστορία των σχολείων της που είναι αρκετά, η ίδρυση βιβλιοθήκης, Μουσείου , θεάτρου, οι τοπικές εφημερίδες , καθώς και τα πολυάριθμα τυπογραφεία. Το 1864 έγιναν με μεγάλη επισημότητα τα εγκαίνια του θεάτρου ΑΠΟΛΛΩΝ πανομοιότυπου της Σκάλας του Μιλάνου που όπως έγραψαν οι εφημερίδες : “Πρωτεύει όλων των εν Ανατολή θεάτρων και ιδίως των Αθηνών, Σμύρνης και Αλεξάνδρειας. Το θέατρο κατακλύζεται από Ιταλικούς θιάσους του μελοδράματος. Το ΑΠΟΛΛΩΝ καθώς και η Λέσχη Ελλάς (το σημερινό πνευματικό κέντρο), έγιναν με σχέδια του Ιταλού αρχιτέκτονα Σαμπώ και υπηρέτησε στο Δήμο της Ερμούπολης ως Δημοτικός Μηχανικός.

Ο Ναός του Αγίου Νικολάου

Το 1848 υψώνεται στη Σύρο στη συνοικία Βαπόρια ένα από τα λαμπρότερα δείγματα της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής. Είναι ο περίλαμπρος Ναός του Αγίου Νικολάου, πολιούχου. Προβάλλει επιβλητικός από μακριά με το γαλάζιο τρούλο και τα ψηλά καμπαναριά του. Στις εφημερίδες (τις εφημερίδες της εποχής) είχε γραφτεί εύστοχα ότι: “φέρει τα πρωτεία των εν Ελλάδι ναών, υπερτερών μάλιστα και της εν Αθήναις Μητροπόλεως”. Στο Δήμο της Ερμούπολης, στον Όθωνα, στο Βαρώνο Σίνα και σε πολλούς άλλους δωρητές, κυρίως Χιώτες, οφείλει ο ναός την οικοδομή του και την πλούσια διακόσμηση που στοίχησε τότε 40.000 χρυσές λίρες. Στο κηπάριο του ναού φιλοξενείται το περίτεχνο μνημείο, στη μνήμη των “Ατάφων Ηρώων” έργο του Γ. Βιτάλη. Ολόκληρο το μνημείο επιστέφεται με σαρκοφάγο, διακοσμημένη πάνω στην οποία αναπαύεται μεγαλόσωμο λιοντάρι. Ανάγλυφη μορφή γυναίκας, πιθανόν η Ελλάδα, εικονίζεται γονατιστή στην κύρια όψη. Θα τελειώσουμε την περιήγηση στην πόλη μας με την αναφορά στο καλλιμάρμαρο Δημαρχιακό μέγαρο. Η εντύπωση που δημιουργεί είναι μνημειακή. Μοιάζει θα έλεγε κανείς περισσότερο με ανάκτορο, γράφουν οι μελετητές του. Και πράγματι, από το ημερολόγιο του μεγάλου αρχαιολόγου Ερρίκου Σλήμαν μαθαίνουμε ότι το Δημαρχείο χτίστηκε από τον Γερμανό αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ πάνω στα Ομηρικά ανακτορικά πρότυπα. Αντιγράφει τα ανάκτορα του βασιλέα Πριάμου της Τροίας. Το Μέγαρο θεμελιώθηκε το 1876 και τελείωσε το 1898. Το συγκινητικό είναι το τέλος της οικοδομής του μεγαλόπρεπου συμπίπτει με το θάνατο του Δημάρχου Δημητρίου Βαφειαδάκη που στην επιμονή και στο ζήλο του, οφείλεται η θεμελίωση και η ολοκλήρωση του Δημαρχείου. Περπατώντας μέσα στην πόλη, στους γρανιτένιους ή πλακόστρωτους δρόμους, μπορεί ο επισκέπτης να διακρίνει στις ολομάρμαρες προσόψεις των δημόσιων κτιρίων, αλλά και των σπιτιών της εποχής, την προσεγμένη λαξευτή τοιχοδομία, τη στέρεη κατασκευή και τον αρχιτεκτονικό διάκοσμο, δουλεμένο με συνέπεια στα κλασσικά Ελληνικά γλυπτά και με περισσή δεξιοτεχνία. Οι Ευρωπαίοι αρχιτέκτονες, γλύπτες και ζωγράφοι σεβάστηκαν τις αρχές της αρχαίας Ελληνικής τέχνης του 5ου αιώνα και ακολούθησαν τα διδάγματά της. Ήταν αδύνατον όμως να μην κουβαλήσουν μαζί τους και τον ρομαντισμό της Δύσης. Έτσι κατάφεραν να δημιουργήσουν και να ενώσουν ρυθμούς με αποτέλεσμα η Ερμούπολη να χαρακτηρίζεται τόσο από τον Ελληνικό... αλλά και από τον” Ρομαντικό Κλασικισμό”.