Από το “Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης” δημιουργήθηκε το Μουσείο (Αντιγράφων) Κυκλαδικής Τέχνης.

Ήταν το 1986 όταν διάβασα στις εφημερίδες για τα εγκαίνια του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Γουλανδρή. Γνώριζα ότι το ζεύγος Γουλανδρή είχε μια συλλογή, αλλά δεν ήξερα ότι είχε ήδη κάνει Μουσείο.

Στόχος μου ήταν στο πρώτο ταξίδι που θα έκανα στην Αθήνα, να επισκεφθώ το Μουσείο και φυσικά αυτό έγινε. Έτυχε να είναι ημέρα Σάββατο και ήταν καταπληκτικό. Η Μουσειολόγος που είχε αναλάβει να “στήσει” το Μουσείο (που είναι ένα από τα καλύτερα της Ευρώπης), δημιούργησε έναν χώρο όπου αστράφτει το ειδώλιο και με εντυπωσίασε τονίζοντας τα εκπληκτικά έργα τέχνης.

Βγαίνοντας από το Μουσείο είδα ένα πωλητήριο αντιγράφων των εκθεμάτων και πρόσεξα μια σκάλα που οδηγούσε στο υπόγειο. Ρώτησα τι υπάρχει εκεί και ενημερώθηκα ότι γίνονται εκπαιδευτικά προγράμματα. Κατέβηκα και βρέθηκα μπροστά σε μια απίστευτη εικόνα. Σε μια μοκέτα κάτω να είναι καθισμένα αρκετά παιδιά και γύρω τους σε καρέκλες κάποιοι μεγάλοι (εκ των υστέρων έμαθα ότι ήταν δάσκαλοι), ενώ μια κυρία μιλούσε για τον Κυκλαδικό Πολιτισμό, μέσα από παιχνίδι, μέσα από κουκλοθέατρο, μέσα από διάφορες δραστηριότητες. Εντυπωσιακά! Γνωρίστηκα με την εκπαιδεύτρια των παιδιών την κ. Σοφία Γιαλουράκη που μου μίλησε για την δουλειά της.

Επιστρέφοντας στη Σύρο συναντήθηκα με το ζεύγος Βάτη. Ο καπετάν Γιάννης ρώτησε γιατί το ανέφερα και τι θα επιθυμούσα. Όταν έμαθε ότι ήταν ανάγκη να τιμηθούν τα παιδιά που ξεναγούσαν τόσους επισκέπτες στο νησί μας.... τότε προθυμοποιήθηκε να γίνει χορηγός αυτής της προσπάθειας.

Έτσι ξεκίνησαν όλα! Και... τα παιδιά σε λίγο διάστημα έγιναν οι άριστοι μικροί ξεναγοί. Το πιο σπουδαίο ήταν ότι όλοι αυτοί οι μικροί ξεναγοί δέχθηκαν παιδιά από σχολεία της Τήνου, της Σαντορίνης και της Αττικής και οι δάσκαλοι που τους συνόδευαν ευχαρίστησαν θερμά τους μικρούς ξεναγούς.

Το ζεύγος Βάτη φιλοξενούσε κατά καιρούς διάφορα σπουδαία πρόσωπα που ερχόντουσαν για να τους δείξουν το Μουσείο και να δουν την πρόοδο των προγραμμάτων.

Τότε σκέφθηκα και αποφάσισα ότι... αφού μερικά παιδιά είχαν μάθει τόσο καλά πια την ιστορία, αντί να κάνω εγώ την ξενάγηση να την κάνει ένα παιδί. Έτσι ξεκίνησαν οι ξεναγήσεις από τα παιδιά κάτι που γοήτευε τους ξένους. Σιγά – σιγά το θέμα έγινε γνωστό, το έγραψαν οι εφημερίδες και το παρουσίασαν και τηλεοπτικοί σταθμοί. Όταν τα παιδιά έφταναν στην 5η Δημοτικού μάθαιναν την ιστορία και ζητούσαμε να μας διηγηθούν αυτά που έχουν μάθει μπροστά σε μικρό ακροατήριο. Έτσι στο τέλος μπορούσαν άνετα να ξεναγήσουν τους επισκέπτες.

Τα παιδιά εκτός τον Κυκλαδικό Πολιτισμό μάθαιναν και την ιστορία της Σύρου (για το Δημαρχείο, το Θέατρο Απόλλων, τις εκκλησίες κ.λ.π).

Αφού λοιπόν το πρόγραμμα επεκτάθηκε, ζήτησε ο τότε Δήμαρχος κ. Δεκαβάλλας κάθε καλοκαίρι να έχει μια ομάδα εθελοντών (μικρών ξεναγών) στο Δημαρχείο για να ξεναγούν τους επισκέπτες. Το πόσο έχει πετύχει αυτή η προσπάθεια των νέων παιδιών, φαίνεται από τα σχόλια που έχουν γραφτεί στα βιβλία εντυπώσεων του Μουσείου και του Δημαρχείου.

Σ' αυτό το Μουσείο βρίσκονταν και οι κυρίες Λίζα Μπατσάκη και Μαρία Στέλλα (οι συνεργάτιδές μου) οι οποίες μπορώ να πω, ότι έκαναν άριστο πρόγραμμα και αντιμετώπιζαν άριστα τα παιδιά. Επίσης, εκείνη την εποχή δεχόμαστε επισκέψεις τάξεων σχολείων όπου τους γίνονταν προγράμματα για τον Κυκλαδικό Πολιτισμό.

Πολλά σημαντικά πρόσωπα που έφθαναν στη Σύρο για να γνωρίσουν αυτό το ωραίο νησί και ιδιαίτερα με την θαυμάσια ιστορία του.

Ποτέ δεν θα ξεχάσω τόσους πολλούς αξιόλογους ανθρώπους που επισκέπτονταν το νησί και ήταν πάντα ενθουσιασμένοι.

Εκείνο που αρκετές φορές μας εντυπωσίασαν είναι όταν μερικές φορές ρωτούσαν τους Συριανούς “Παρακαλώ από που θα πάω στην Χαλανδριανή;”. Φυσικά ήταν κάτι πολύ δύσκολο, ιδιαίτερα να περπατήσει κανείς, για να πάει στην Χαλανδριανή χρειάζεται πάνω από μια ώρα περπάτημα.

Οι μικροί ξεναγοί όταν πίστευαν ότι δεν ήταν δυνατόν να περπατήσουν όλον αυτόν τον χώρο για να φθάσουν στην Χαλανδριανή, τους έδειχναν την φωτογραφία την πανέμορφη Ακρόπολη Καστρί.

“3η χιλιετία π.Χ.” Η Σύρος, όπως Σουρ ή Οσούρα σημαίνει βραχώδης.

Στον Όμηρο, στο έπος Οδύσσεια πρωτογίνεται γνωστή η Σύρος. Οι στίχοι που ακολουθούν δείχνουν ότι εδώ σ' αυτό το βασίλειο υπήρχε πλούτος, ευτυχία και καλή υγεία στους κατοίκους. Φαίνεται ότι οι πληροφορίες του Ομήρου για το νησί ήταν σωστές, αφού της επιβεβαίωσε απόλυτα η αρχαιολογική σκαπάνη του Χρήστου Τσούντα. Τα ευρήματα υποδηλώνουν την ευμάρεια των κατοίκων.

Όταν ο Οδυσσέας μετά τον Τρωικό πόλεμο γυρίζει στην Ιθάκη, θέλοντας να δει την κατάσταση που επικρατεί στο βασίλειό του χωρίς να τον δουν, μεταμορφώνεται σε ζητιάνο και επισκέπτεται τον πιστό του χοιροβοσκό Εύμαιο. Στην ερώτηση... από που είναι; Ο Εύμαιος απαντά:

“Συρίη λένε το νησί – αν τόχεις ακουστά σου,
στην Ορτυγία πιο ψηλά στο γύρισμα του ήλιου,

όχι πυκνόκατοίκητο μα καρποφόρο μέρος,

βοσκότοπο, πολύσταρο μ' αμπέλια και κοπάδια.

Πείνα ποτέ δεν έπεσε στη χώρα μήτε αρρώστια

κακή και τους ταλαίπωρους θερίζει ανθρώπους.
Μα σαν γεράσουν των θνητών οι φάρες, τότε ο Φοίβος

θάρθει ο αργυροδόξαρος κι Άρτεμη μαζί του

και με πυκνές σαΐτες τους, τους γλυκοθανατώνουν.

Δυο πολιτείες είναι εκεί κι όλα σε δυο μοιράζουν

κι είχανε τον πατέρα μου κι οι δυο για βασιλιά των

τον Κτήσιο του Ορμένου γιο, με τους θεούς παρόμοιο”

Η εποχή “Σύρος – Κέρος” που μεγαλούργησε για 2 χιλιετίες περίπου, χάνεται στα βάθη της προϊστορίας.