Η βιομηχανική παράδοση μέσα από τα “μάτια” της τέχνης

“Οι σύγχρονες μορφές δημιουργίας, σε συνδυασμό με τις κλασικές, τη βάση της σύγχρονης τέχνης, αποτελούν μαζί τη σημερινή και ταυτόχρονα τη μελλοντική ιστορία της”, δηλώνει στην “Κοινή Γνώμη” η Μαργαρίτα Κωνσταντίνα Τερζή, δημιουργός του project “Μηχανισμοί δίπλα στη θάλασσα”, το οποίο μπορεί να θαυμάσει κανείς στο χώρο του Ταρσανά της Ερμούπολης.

Σε μία προσπάθεια στήριξης της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας, που εμπνέεται από τη βιομηχανική κληρονομιά του τόπου μας, ο Σύλλογος Φίλων Τεχνικού Πολιτισμού Ερμούπολης δίνει την ευκαιρία σε νέους καλλιτέχνες να αφήσουν το αποτύπωμά τους στον χώρο που τους προκαλεί το ενδιαφέρον να δημιουργήσουν το δικό τους έργο τέχνης.

Η παραδοσιακή τέχνη των καραβομαραγκών σε τοιχογραφία

Πρώτο επιτυχημένο δείγμα αυτής της πρωτοβουλίας αποτελεί η εικαστική παρέμβαση της Μαργαρίτας Κωνσταντίνας Τερζή στο χώρο του Ταρσανά. Η παραδοσιακή τέχνη των καραβομαραγκών μεταμορφώνεται σε τοιχογραφία μέσα από το βλέμμα της νέας δημιουργού που γενικά πειραματίζεται με διάφορα καλλιτεχνικά ρεύματα και υλικά, αλλά σαν ειδίκευση μπορεί να θεωρηθεί ζωγράφος - τοιχογράφος.

Η Κωνσταντίνα Μαργαρίτα Τερζή φοίτησε στην Καλών Τεχνών του Βουκουρεστίου, Σχολή Διακοσμητικής και Design με ειδικότητα στην τοιχογραφία και το μωσαϊκό. Το έργο της “Μηχανισμοί δίπλα στη Θάλασσα”, αποτέλεσε μέρος της πτυχιακής της εργασίας με γενικό θέμα “Μηχανισμοί και Γρανάζια”. Εκεί που τα ροζιασμένα χέρια των εργατών και των μαστόρων σκαρώνουν εδώ και δυο αιώνες καΐκια που μεταφέρουνναυτικούς και εμπορεύματα σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, τα δυναμικά αλλά και “βαριά” χρώματα της συριανής ζωγράφου δημιουργούν μια μοναδική σύνθεση η οποία συνυπάρχει απολύτως φυσιολογικά με τον χώρο που την φιλοξενεί και που εντέλει την αφομοιώνει.

Πηγή έμπνευσης για την ίδια αποτέλεσαν τόσο η ζωή της στο νησί, όσο και η επαφή της με τη θάλασσα και ανθρώπους που δούλεψαν στη θάλασσα σε διάφορες ειδικότητες, όπως η μητέρα της και ο αδερφός της οι οποίοι εργάστηκαν στο ναυπηγείο του Νεωρίου.

Στην τοιχογραφία της, οι επισκέπτες θα εντοπίσουν υλικά και μηχανισμούς που χρησιμοποιούνται στην καθημερινότητα του Ταρσανά για τη διαδικασία κατασκευής ενός κότερου ή μιας βάρκας που μαζί με τα υπόλοιπα υλικά του χώρου μεταμορφώνονται σε μια ενιαία σύνθεση με αρμονία.

Στη συνέντευξη που παραχώρησε στην “Κοινή Γνώμη”, η κ. Τερζή αναφέρεται στις δυνατότητες που προσφέρει η τέχνη για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς ενός τόπου, αλλά και στις τοιχογραφίες.

Η Σύρος, ένα νησί που ξεχωρίζει για την πολιτιστική του ταυτότητα έχει ανάγκη από περισσότερες εικαστικές παρεμβάσεις, όπως η τοιχογραφία σας στο χώρο του Ταρσανά;

“Η Σύρος είναι ένα πολύ όμορφο νησί με μεγάλη παράδοση και κουλτούρα. Οι κάτοικοί της αποδέχονται με ιδιαίτερη θέρμη την τέχνη και ειδικότερα, τα εικαστικά. Είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσουν να υπάρχουν τέτοιου είδους εικαστικές παρεμβάσεις και όχι μόνο, διότι έτσι αναδεικνύεται περισσότερο το νησί μας και ο πολιτισμός του. Συγχρόνως, ανοίγει πόρτες σε νέους καλλιτέχνες, αλλά και σε νέες μελλοντικά πρότζεκτ”.

Η τέχνη αποτελεί μέσο ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς ενός τόπου, μέσα από το οποίο συνυπάρχουν αρμονικά η ιστορία αλλά και οι σύγχρονες μορφές δημιουργίας;

“Όπως λένε “άμα δεν υπήρχε η ρίζα, δεν θα υπήρχε το δέντρο”. Αυτό μας δείχνει ότι τα ρεύματα αλλάζουν ανάλογα με την κάθε εποχή και τον κάθε καλλιτέχνη. Παράλληλα με την εξέλιξη της τεχνολογίας, προχωρά και η ανάπτυξη του πολιτισμού και αυτομάτως της τέχνης. Οι καλλιτέχνες προσπαθούν να αναδείξουν την τέχνη τους μέσα από διάφορους τρόπους και διάφορα υλικά, ενώνοντας το παλιό με το νέο για τη δημιουργία κάτι φρέσκου”.

Η τοιχογραφία είναι ένα είδος πολύ δημοφιλές στο εξωτερικό. Τι θέση κατέχει η συγκεκριμένη μορφή τέχνης της Ελλάδας;

“Μιλώντας για τη σύγχρονη τέχνη, στην Ελλάδα υπάρχει σε πολύ χαμηλό επίπεδο η τέχνη της τοιχογραφίας “Mural Art”, αν εξαιρέσουμε την τέχνη του graffiti, μια μορφή τέχνης που έχει αναπτυχθεί στην “πόλη”. Μιλώντας για την τέχνη στα αρχαία χρόνια, έχουμε μεγάλο πολιτισμό που αναδεικνύει και την τοιχογραφία, αλλά και το μωσαϊκό. Αυτό δεν σημαίνει ότι στην εποχή μας δεν υπάρχουν καθόλου τέτοιες μορφές τέχνης, απλώς πιστεύω ότι πρέπει να αρχίσει να αναδεικνύεται περισσότερο η τέχνη της τοιχογραφίας”.

Για ποιο λόγο επιλέξατε τον χώρο του Ταρσανά για τη δική σου τοιχογραφία;

“Τον επέλεξα, γιατί είναι ένα μέρος με μεγάλη ιστορία και ακριβώς γι' αυτό ήθελα να ενώσω τη σύγχρονη τέχνη με την ιστορία του. Αλλά και επειδή το θέμα του πρότζεκτ μου είναι “μηχανισμοί και γρανάζια σαν μοτίβα στην τέχνη της τοιχογραφίας”, οπότε έπρεπε να διαλέξω το καταλληλότερο μέρος για την εικαστική μου παρέμβαση. Διότι, παίζει μεγάλο ρόλο το θέμα της τοιχογραφίας να είναι σε αρμονία με το μέρος, όπου βρίσκεται”.

Ποια τα οφέλη του νησιού μέσα από τέτοιες πρωτοβουλίες όπως αυτή;

“Όπως είπα και προηγουμένως, το νησί αναδεικνύεται μέσα από αυτές και συγχρόνως ομορφαίνει περισσότερο. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό οι άνθρωποι να νιώθουν όμορφα και να αγωνίζονται για το μέλλον του τόπου τους, όπου ζουν και εργάζονται. Γι' αυτό το λόγο, προσπαθώ με την τέχνη μου να περάσω διάφορα μηνύματα, αλλά και την ίδια στιγμή αγωνίζομαι κι εγώ με τη σειρά μου για το μέλλον. Η τέχνη υπάρχει για να κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν ωραία όταν τη βλέπουν, αλλά και για να τους δίνει ώθηση να παλέψουν και να προχωρήσουν στη ζωή.