Μαρία Ιγγλέση: μια σπουδαία προσωπικότητα της Μυκόνου

Σε μια σχετικά υποφωτισμένη πτυχή της νεοελληνικής τέχνης που αφορά στη συμμετοχή των γυναικών στο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι της Ελλάδας, κατά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα, εστιάζει το φετινό εικαστικό αφιέρωμα της Κοινωφελούς Δημοτικής Επιχείρησης Μυκόνου.

Η ΚΔΕΠΠΑΜ έχει αναπτύξει εδώ και χρόνια μια σημαντική εκθεσιακή δραστηριότητα. Κάθε χρόνο διοργανώνει μια σημαντική αναδρομική έκθεση γύρω από την καλλιτεχνική και πολιτιστική ιστορία της Μυκόνου. Έλληνες καλλιτέχνες, οι οποίοι κατάγονται από τη Μύκονο ή στο πέρασμά τους από αυτήν την αγάπησαν και φιλοτέχνησαν την αρχιτεκτονική της και το φυσικό της κάλλος.

Αυτό το καλοκαίρι, οι επισκέπτες της Δημοτικής Πινακοθήκης Μυκόνου – Αίθουσα Ματογιάννι έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την καλλιτεχνική πορεία της Μυκονιάτισσας πρωτοπόρου ζωγράφου Μαρίας Ιγγλέση (1882-1942), μέσα από δεκαέξι έργα της συλλογής του Δήμου Μυκόνου, τέσσερα έργα της Λαογραφικής Συλλογής Μυκόνου, αλλά και έργα ιδιωτικών συλλογών.

Τεράστια συμβολή στην ιστορία της νεοελληνικής τέχνης

Η Μαρία Ιγγλέση εξέφρασε την αγάπη της για τη ζωγραφική και τη ζωηρή της επιθυμία να την ασκήσει σε επαγγελματικό επίπεδο, σε μια περίοδο όπου είχε μόλις το 1901 επιτραπεί στην Αθήνα η μεικτή φοίτηση στη Σχολή Καλών Τεχνών. Ταυτόχρονα, εκείνη την εποχή, ενώ οι γυναίκες των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων ενθαρρύνονταν να δέχονται μαθήματα ζωγραφικής στο σπίτι τους, στο πλαίσιο της ευρύτερης καλλιέργειας και μόρφωσής τους, η επαγγελματική τους ενασχόληση με την τέχνη συνήθως αποτρεπόταν. Η διοργάνωση εκθέσεων, η συμμετοχή τους στα κοινά και η επαφή τους με πιθανούς αγοραστές τις απομάκρυναν από την οικογενειακή εστία και από το προδιαγεγραμμένο μέλλον τους, δηλαδή την οικογενειακή αποκατάσταση.

Το έργο της Μαρίας Ιγγλέση θα πρέπει να αποτιμηθεί όχι μόνο ως προς την καλλιτεχνική αξία του, αλλά και ως το αποτέλεσμα μιας πρωτοποριακής προσωπικότητας, η οποία αψηφώντας τους περιορισμούς του φύλου της, σπούδασε μόνη της στην Ιταλία, ταξίδευε και ζούσε πέρα από τα στερεότυπα που επέβαλλε η εποχή της, θέλοντας να ενταχθεί σε ένα κοσμοπολίτικο περιβάλλον.

Στην τέχνη της, η ίδια υιοθέτησε αρχικά το κίνημα του ιμπρεσιονισμού και αποκτώντας αργότερα μια πιο έντονη εξπρεσιονιστική γραφή, κατάφερε να ξεπεράσει την αντικειμενική αναπαράσταση, σκοπεύοντας σε μια παραμόρφωση της πραγματικότητας που την απέδωσε στον καμβά όπως ακριβώς την απασχολούσε, καθιστώντας την πρωτοπόρο για την εποχή της. Ο κόσμος της Μαρίας Ιγγλέση με θεματογραφία τη Μύκονο είναι μιας ιδιαίτερης ατμόσφαιρας, ενώ οι προσωπογραφίες της αποδίδουν το βάθος του ψυχικού κόσμου των απεικονιζομένων.

Παρουσίαση μέρους της μεγάλης καλλιτεχνικής πορείας της

Στο πλαίσιο της έκθεσης, παρουσιάζονται έργα της ζωγράφου, που ανήκουν στον Δήμο Μυκόνου, στη Λαογραφική Συλλογή Μυκόνου και στη Συλλογή Βιβλιοθήκης Παναγιώτη Κουσαθανά – Δημοτικής Στέγης Μελέτης Πολιτισμού και Παράδοσης, οι οποίες είναι κυρίως οικογενειακές προσωπογραφίες. Επίσης παρουσιάζονται για πρώτη φορά τοπιογραφίες από την Ελλάδα και την Ευρώπη που ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές. Φωτογραφίες, δημοσιεύματα της εποχής, αλληλογραφία και άλλα στοιχεία θα φωτίσουν την κοσμοπολίτικη ζωή της ζωγράφου που έκανε υπερήφανη τη γενέτειρά της Μύκονο στο εξωτερικό, μεταξύ άλλων με τη συμμετοχή της στη Διεθνή Έκθεση της Ρώμης το 1911.

Στην πραγματοποίηση της έκθεσης, η οποία θα διαρκέσει έως 20 Σεπτεμβρίου, συνέβαλε ποικιλοτρόπως ο συλλέκτης Ηλίας Ε. Δαραδήμος, Έργα δάνεισαν η Αννέτα Καλπακτσόγλου - Βαβούση, απόγονος της οικογένειας Ιγγλέση, που διέσωσε ζωγραφικά έργα και οικογενειακά κειμήλια, το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών, ο Χαράλαμπος Χριστοφόρου, ο Φάνης Κούσουλας, η Λίλα Παλαιολόγου, ο Μανώλης Διπλαράκης, ο Β.Φ. Παναγόπουλος, ο Μάρκος Πασαλιάδης κ.α.

Με την έκθεση «Μαρία Ιγγλέση (1882-1942): Μια Μυκονιάτισσα πρωτοπόρος ζωγράφος» η Κοινωφελής Επιχείρηση του Δήμου Μυκόνου επιθυμεί να εκπληρώσει δύο στόχους: να φέρει τη Μαρία Ιγγλέση «πίσω στο σπίτι της», καθώς η Δημοτική Πινακοθήκη Μυκόνου αποτέλεσε την οικογενειακή της εστία και να αναδείξει τη συμβολή της στην ιστορία της νεοελληνικής τέχνης.

Επιμελήτρια της έκθεσης είναι η Ιστορικός Τέχνης Ειρήνη Σαββανή που με αγάπη και ζήλο συνέθεσε τα κομμάτια του παζλ που αποτελούν τη ζωή και το έργο της Μυκονιάτισσας ζωγράφου.