“Ματιά” στον εικαστικό θησαυρό του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης

Πολυεπίπεδο δύναται να είναι το όφελος για τους Συριανούς και την τοπική οικονομία, αν συνδεθούν στενά με την τέχνη και τον πολιτισμό και στηρίξουν τα καλλιτεχνικά δρώμενα, όπως δηλώνει στη συνέντευξή του στην “Κοινή Γνώμη”, ο Γιώργος Αλτουβάς, επί χρόνια συνεργάτης του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης στις εικαστικές εκθέσεις.

Με αφορμή την έκθεση “Ανακαλύπτοντας την ελληνική ζωγραφική” που θα αρχίσει αύριο (19.00) στην αίθουσα Βάτη, στο ισόγειο του Δημαρχείου και θα αφορά στην παρουσίαση έργων τέχνης που κατέχει ο Δήμος στη συλλογή του, τα οποία περιήλθαν σε αυτόν μέσω δωρεών, ο κ. Αλτουβάς αναφέρεται συνολικότερα στον πολύτιμο “θησαυρό” που υπάρχει αποθηκευμένος σε δημοτικά ακίνητα και που χρήσιμο είναι να εκτίθεται.

Σήμερα, δεν υπάρχει δυνατότητα να διατηρείται ένας χώρος αποκλειστικά για την έκθεση αυτών των έργων τέχνης, τα οποία είναι 480 στο σύνολό τους, ενώ σταδιακά, προστίθενται και νέα αποκτήματα, από καλλιτέχνες που δωρίζουν έργα τους στον Δήμο, σε συνέχεια πραγματοποίησης εικαστικών εκθέσεων στο νησί.

Η έκθεση θα διαρκέσει έως και τις 24 Δεκεμβρίου και ο χώρος θα είναι επισκέψιμος καθημερινά (11.00 – 14.00).

• “Ανοίγει” τις πύλες της αύριο η έκθεση με τίτλο “Ανακαλύπτοντας την ελληνική ζωγραφική”, με έργα που προέρχονται από δωρεές Συριανών καλλιτεχνών, αλλά και καλλιτεχνών που πέρασαν από τη Σύρο και πραγματοποίησαν σημαντικά εικαστικά γεγονότα εδώ. Πώς οδηγηθήκατε στην απόφαση να “αξιοποιήσετε” ένα τμήμα του σημαντικού πλούτου που διαθέτει ο Δήμος στη συλλογή του;

“Είναι μία ευκαιρία από την πλευρά του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, να παρουσιάσει κάποια νέα αποκτήματα που έχουν περιέλθει στην κατοχή του, από τις εικαστικές εκθέσεις των τελευταίων ετών. Υπάρχουν καλλιτέχνες που έχουν εκθέσει έργα τους εδώ και κάποιοι που αγαπούν τον τόπο και έχουν δωρίσει έργα τους.

Η έκθεση γίνεται στο πλαίσιο ενός φιλανθρωπικού bazaar που διοργανώνει η κα Νικολακοπούλου ώστε τα έσοδα να ενισχύσουν το Νοσοκομείο Σύρου. Πραγματοποιείται στην αίθουσα Βάτη και σκεφτήκαμε πως θα ήταν όμορφο, παράλληλα με το bazaar να παρουσιαστούν κάποιοι πίνακες και να γίνει μία “σύμπραξη”.

Τα έργα στην πλειοψηφία τους είναι των τελευταίων χρόνων, αλλά είναι και κάποια πολύ σημαντικών προσώπων από παρελθόντα έτη, όπως γίνεται και με ένα έργο του αγαπημένου ζωγράφου, Μιχάλη Μακρουλάκη, που σχεδόν πριν από ένα έτος έφυγε από τη ζωή (29/3/2023)”.

• Όσοι επισκεφθούν τον χώρο, τι έργα θα έχουν την ευκαιρία να δουν;

  “Τα έργα είναι διαφορετικών τεχνοτροπιών γιατί ο σκοπός ο δικός μου, αλλά και του Δήμου είναι να μπορέσει ο κόσμος και περισσότερο οι συμπολίτες μας να δουν διάφορες τεχνοτροπίες και να “μυηθούν” στην τέχνη της ζωγραφικής. Ας επισκεφθούν την έκθεση και ας ανακαλύψουν τι έχει αποκτήσει ο Δήμος”.

• Ο Δήμος στη συλλογή του, πόσους πίνακες κατέχει; Πώς αποθηκεύονται, πού φυλάσσονται; Έχουν γίνει κι άλλες εκθέσεις με έργα τέχνης που διαθέτει; Είναι καλό να ενισχυθεί αυτή η πρωτοβουλία;

“Η εν λόγω έκθεση είναι η πέμπτη σε σειρά του Δήμου. Έχουμε αρχίσει από το 2010-2011 επί αντιδημαρχίας Νίκου Αλμπανόπουλου. Τότε έγιναν οι δύο πρώτες εκθέσεις και με μικρά υποβοηθητικά έντυπα για τον επισκέπτη. Επίσης, έχουμε κάνει και στην Πινακοθήκη και στην αίθουσα Βάτη.

Εμείς θέλουμε να δείξουμε ξανά τα έργα στον κόσμο. Τα περισσότερα από αυτά - που συνολικά φθάνουν στα 480 έργα τέχνης (πίνακες, γλυπτά, κατασκευές) - φυλάσσονται σε αποθήκες στην έπαυλη Τσιροπινά στην Ποσειδωνία, ή μέσα στο Δημαρχείο. Κάποια κοσμούν τις αίθουσες του Δημαρχιακού Μεγάρου και τα γραφεία των εργαζομένων.

Χρειάζεται διαρκής επαγρύπνηση για τα έργα. Πρωτίστως χρειάζονται προφύλαξη και συντήρηση. Δεν τα βάζουμε σε ένα νάιλον και τα τοποθετούμε απλά σε μία αποθήκη. Ακόμη και στο νάιλον, μπορεί να ανεβάσει θερμοκρασία και να αλλοιωθούν. Επίσης, δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένα στον ήχο και στο φως. Ακόμη και στα γραφεία χρειάζεται προσοχή για σκόνη.

Θεωρώ πως είμαστε σε έναν καλό δρόμο. Κάθε Δημοτική Αρχή δείχνει ενδιαφέρον και προσπαθούν για συντηρήσεις όταν το συζητάμε. Αρκετά από αυτά είχαν συντηρηθεί και φυσικά όσα είχαν μικρές φθορές. Ευελπιστώ πως στο μέλλον θα υπάρχει πρόνοια και καλή θέληση από την εκάστοτε Δημοτική Αρχή”.

• Τι είναι τέχνη για εσάς που επιμελείστε την έκθεση;

  “Είναι μία μεγάλη συζήτηση το κατά πόσον η τέχνη βοηθά στην ανάταση και τη βελτίωση του πνευματικού επιπέδου, καθενός από εμάς. Ο πολιτισμός είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο που θα πρέπει να το ανοίξουμε. Η τέχνη είναι μία διαφορετικότητα για τον καθένα. Χαρίζει νέους ορίζοντες και σε προσκαλεί να δεις έναν κόσμο τελείως διαφορετικό γιατί μπαίνεις στη σκέψη και στις εικόνες των καλλιτεχνών, ζεις μαζί τους. Η τέχνη δεν μπορεί να αποτιμηθεί με απλά κριτήρια. Θα μπορούσα να πω πως η τέχνη είναι ευδαιμονία, μία ανάταση της ψυχής και των συναισθημάτων μας, που ο καθένας τη βιώνει με τον δικό του τρόπο, ανάλογα με το πνευματικό, μορφωτικό και επαγγελματικό επίπεδό του”.

• Υπάρχει μία μερίδα κόσμου που θεωρεί πως τα εικαστικά και η ενασχόληση με έργα τέχνης και ζωγραφική είναι μία ελιτίστικη επιλογή ή και προνόμοιο. Τι απαντάτε;

“Αυτό είναι μία τελείως λανθασμένη εντύπωση που έχουν. Η τέχνη είναι για όλους και φυσικά όπως προείπα, την αντιλαμβανόμαστε με διαφορετικό τρόπο. Η τέχνη είναι μία ευκαιρία να προβληματιστούμε και να ανοίξουμε τους ορίζοντές μας. Από μόνη της μας δίνει ερεθίσματα για κάποια κοινωνικά θέματα που μας απασχολούν και είναι και μία μορφή ψυχοθεραπείας. Δεν θα επεκταθώ άλλο, απλά η τέχνη είναι μία εμπειρία για τους ανθρώπους.

Να μην ξεχνάμε πως η Σύρος έχει ένα μεγάλο καλλιτεχνικό υπόβαθρο, αρχίζοντας από την αρχιτεκτονική που βλέπουμε το δημαρχείο μας, έργο του Τσίλλερ αλλά και πολύ παλαιότερα, αν ανατρέξουμε στον Κυκλαδικό πολιτισμό που θα δούμε τα Κυκλαδικά ειδώλια, που είναι ένα πρώιμο δείγμα τέχνης και πολιτισμού.

Δυστυχώς, το παρελθόν το έχουμε στη σκέψη μας, αλλά η σύνδεσή μας με την ιστορία - κατά την οπτική μου -, πρέπει να είναι ενεργή και δημιουργική. Δεν μένουμε στο παρελθόν, αλλά το παρελθόν να είναι μία βάση, αφορμή για να δούμε στο μέλλον”.

• Από την πολυετή ενασχόλησή σας με τον χώρο των εικαστικών, τι αποτυπώνετε για την ανταπόκριση των Συριανών – καλλιτεχνών και μη - ως προς τα εικαστικά δρώμενα στον τόπο; Στηρίζουν; Επισκέπτονται τις εκθέσεις;

“Στον Δήμο είμαι πάνω από 15 χρόνια, οπότε έχω διαπιστώσει πως όλοι οι δήμαρχοι που περνούν, ενδιαφέρονται πολύ γι αυτό το κομμάτι του πολιτισμού, που όπως είπαμε είναι και ένα μεγάλο στοίχημα, αλλά και ένας οικονομικός πνεύμονας για την ανάπτυξη του τουρισμού στη Σύρο. Οι περισσότεροι τι λέμε; Να έρθει κόσμος, να έρθουν τουρίστες και δεν κάνουμε κάτι γι αυτό.

Θα πω πως υπάρχουν αρκετοί εικαστικοί που ζουν και εργάζονται στη Σύρο. Δεν βλέπω όμως πως πολλοί από εκείνους υποστηρίζουν τις διάφορες εκθέσεις. Υπάρχουν και φιλότεχνοι που μπορεί να έρχονται και είναι από τη νέα γενιά, που έχουν ίσως ανοικτό ορίζοντα για τον πολιτισμό. Όμως, κάποιοι παλιοί που έχουν καρπωθεί αυτό που λέμε “πολιτιστική ελίτ της Σύρου”, έχουν αμελήσει να ανταποκρίνονται.

Κατά την άποψή μου, όλοι μας πρέπει να υποστηρίξουμε την τέχνη. Και δεν μιλώ μόνο για το εικαστικό κομμάτι, αλλά και για τη μουσική, τον κινηματογράφο, το θέατρο. Όλα αυτά είναι τέχνη και όλα μπορούν να ενισχύσουν οικονομικά τη Σύρο. Για παράδειγμα η όπερα του Πίτερ Τιμπόρις, που έφυγε κι εκείνος από τη ζωή. Τα έργα της όπερας έβλεπαν κατά 90% ξένοι επισκέπτες που είχαν έρθει ακριβώς γι αυτόν τον σκοπό κι εμείς οι Συριανοί, μπορεί και να αγνοούσαμε την ύπαρξή της ή και πολλές φορές να κατηγορούσαμε την ύπαρξή της. Αυτά όλα, θα πρέπει να εκλείψουν. Ο πολιτισμός ενώνει και δεν διχάζει”.

• Μία πιο ισχυρή σύνδεση πολιτισμού – τουρισμού κρίνετε αναγκαίο να υπάρξει; Κατανοεί η επιχειρηματική κοινότητα του τόπου πως και η πλευρά της μπορεί να αποκομίσει οφέλη αν στηρίξει την πολιτιστική ανάπτυξη;

“Αυτό είναι το μεγάλο “στοίχημα”. Και πιστεύω και του Δήμου και όλων των πλευρών που συνδέονται με τον τουρισμό, πως πρέπει να συμπορευθούν μαζί. Για παράδειγμα, δεν διαπιστώνω την ύπαρξη μεγάλων χορηγιών από τις επιχειρήσεις του νησιού στον πολιτισμό. Μεμονωμένα υπάρχουν άνθρωποι που βοηθούν. Εδώ θέλω να ευχαριστήσω τον κ. Αντώνη Κομνηνό, το Ίδρυμά του και την υπεύθυνη της συλλογής, Ιφιγένεια Μποτζάκη που όλα αυτά τα χρόνια αγαπούν τον πολιτισμό, αγαπούν τις πολιτιστικές καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και έμπρακτα – οικονομικά και ηθικά – βοηθούν στο μέγιστο την ανάπτυξη και προβολή της Σύρου σε αυτόν τον τομέα, δημιουργώντας εκθέσεις, αλλά και φέροντας σπουδαία πολιτιστικά γεγονότα στην Ερμούπολη. Είναι ένα παράδειγμα που πρέπει και οι άλλοι να το εκλάβουν σαν μία πρόκληση.

Ελπίζω μελλοντικά ο κόσμος πρώτα της Σύρου να αγκαλιάσει τις πολιτιστικές εκδηλώσεις και περισσότερο να δείξουν ανταπόκριση οι άμεσα εμπλεκόμενοι με την τέχνη. Είναι αδιανόητο να γίνονται εκθέσεις και να μην υπάρχουν καλλιτέχνες που ζουν στη Σύρο, να τις υποστηρίξουν. Να μην υπάρχουν ιστορικοί τέχνης, να μην υπάρχουν παιδιά που ασχολούνται με τη ζωγραφική. Και είναι εκδηλώσεις διεθνούς επιπέδου από αναγνωρισμένους καλλιτέχνες.

Αξίζει να ασχολούμαστε με την τέχνη, γιατί προηγείται όλων των γεγονότων. Ο πολιτισμός και η ενασχόλησή μας με αυτόν μας δίνει νέους ορίζοντες”.