«Η τεχνολογία φέρνει ίσες ευκαιρίες για όλους»

Για τη συμμετοχή τους στην εκδήλωση που διοργανώνει το Σωματείο ατόμων με προβλήματα όρασης Κυκλάδων «Αρωγή» καθώς και για την ένταξη των ατόμων αυτών στον κόσμο της επιστήμης μέσω του ήχου, μιλούν η Δρ. Φιόρη – Αναστασία Μεταλληνού και ο πρόεδρος της Αστρονομικής Εταιρείας Πατρών «Ωρίων», Ανδρέας Παπαλάμπρου.

Σε μία ιδιαίτερη και πρωτότυπη εκδήλωση, τα άτομα με προβλήματα όρασης, καθώς επίσης και το κοινό, καλούνται να γνωρίσουν το σύμπαν, μέσα από τον ήχο. Όπως τονίζουν και οι δύο επιστήμονες που συμμετέχουν με τις ομιλίες τους, στόχος είναι να καταστεί σαφές προς τα άτομα που βιώνουν περιορισμούς λόγω αναπηρίας, ότι ο «μαγικός» κόσμος της επιστήμης και του σύμπαντος δεν αποτελεί άπιαστο όνειρο, αλλά μία εφικτή πραγματικότητα.

Μέσα από τις ομιλίες των δύο επιστημόνων, τα άτομα με προβλήματα όρασης θα γνωρίσουν τις δυνατότητες που ανοίγονται, αναφορικά με την ενασχόλησή τους με τις φυσικές επιστήμες, βάσει των επιτευγμάτων της σύγχρονης τεχνολογίας.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης «Ο Ήχος του Διαστήματος και η Αστρονομία για Άτομα με Προβλήματα Όρασης», που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή, 1η Αυγούστου, στο Δημοτικό Σχολείο Άνω Σύρου, η αστροφυσικός και υπεύθυνη επικοινωνίας της Αστρονομίας στο Κέντρο Επισκεπτών Θησείου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Δρ. Φιόρη – Αναστασία Μεταλληνού, θα αναλύσει τη «μουσική» του σύμπαντος, μέσα από τη μετάφραση των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων σε ήχο, ενώ ο υπ. Διδάκτωρ στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Πατρών και πρόεδρος της Αστρονομικής Εταιρείας Πατρών «Ωρίων», κ. Ανδρέας Παπαλάμπρου, θα συστήσει στα άτομα με προβλήματα όρασης το ειδικό λογισμικό που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο ερευνητικού έργου, με συντονιστή το Παν. Πατρών, αλλά και τις λοιπές δυνατότητες που «ξεκλειδώνουν» για τα ΑμεΑ οι νέες τεχνολογίες.

Υπενθυμίζεται, ότι το Σάββατο, 31 Ιουλίου, το Σωματείο «Αρωγή» θα πραγματοποιήσει στον Πολιτιστικό Χώρο Χρουσσών μουσική βραδιά κάτω από τα αστέρια.

«Άτομα με προβλήματα όρασης έχουν εξελιχθεί σε λαμπρούς επιστήμονες»

Αναφερόμενη στη θεματολογία της ομιλίας της με τίτλο «Ο Ήχος του Διαστήματος», η Δρ. Μεταλληνού διευκρινίζει, ότι «στην πραγματικότητα, στο διάστημα δεν μπορούμε να “ακούσουμε” κάτι, καθώς η μετάδοση των ακουστικών κυμάτων προϋποθέτει την ύπαρξη κάποιου μέσου διάδοσης, όπως π.χ. αέρας, νερό, στερεό κλπ. Ο μεσοαστρικός και μεσοπλανητικός χώρος, ο χώρος δηλαδή ανάμεσα στο ένα άστρο με το άλλο, ή ανάμεσα στον ένα πλανήτη και τον άλλο, είναι εξαιρετικά αραιός και ως εκ τούτου δεν μπορεί να μεταδοθεί κάποιο ακουστικό κύμα. Εντούτοις, διαδίδονται κύματα ηλεκτρομαγνητικά, όπως είναι το φως που συλλαμβάνει το μάτι μας, αλλά και κύματα φωτός σε άλλα μήκη κύματος, που δεν είναι ορατά από τον ανθρώπινο οφθαλμό, όπως είναι η υπέρυθρη και η υπεριώδης ακτινοβολία ή τα ραδιοκύματα».

Όπως εξηγεί, «για να μιλήσουμε για τον “ήχο του διαστήματος”, αυτό που κάνουμε οι αστροφυσικοί και οι αστρονόμοι, είναι να μετατρέπουμε τα ηλεκτρομαγνητικά σήματα που λαμβάνουμε και καταγράφουμε, είτε μέσω των τηλεσκοπίων που βρίσκονται στο έδαφος, είτε μέσω των δορυφορικών τηλεσκοπίων, που καταγράφουν διάφορα φαινόμενα στο κοντινό και μακρινό μας διάστημα, σε ακουστικά κύματα με αρκετά εύκολες τεχνικές, ούτως ώστε την πληροφορία που θα μας δώσει ένα ηλεκτρομαγνητικό σήμα, να την ακούσουμε. Άρα, μέσω αυτής της μετατροπής ακούμε ήχο και χρησιμοποιούμε αυτό τον ήχο για την εκπαίδευση, για την επικοινωνία της αστρονομίας και της διαστημικής φυσικής σε ανθρώπους που δεν έχουν ειδική κατάρτιση. Αλλά ακόμη και για εμάς που έχουμε ειδική κατάρτιση, είναι ελκυστικός ο τρόπος μετάδοσης αυτής της πληροφορίας, μέσω των αισθήσεών μας και εν προκειμένω, μέσω της ακοής και του ήχου. Παράλληλα, αυτός ο ήχος μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για καλλιτεχνικούς σκοπούς σε μουσική και φυσικά στην εκπαίδευση μαθητών, ή ατόμων με προβλήματα όρασης, ώστε να καταφέρουμε να μεταφέρουμε πληροφορίες, αντί διαγραμμάτων και εικόνων».

«Αυτό ακριβώς μας συνέδεσε και με την “Αρωγή”, δηλαδή η επικοινωνία μέσω του ήχου, καθώς για τα άτομα με περιορισμό στην όραση, η ακοή αποτελεί ίσως τη βασικότερη αίσθηση, που υποκαθιστά την όραση, ενώ αντιλαμβάνονται λεπτομέρειες και διαφορές, που οι υπόλοιποι ενδεχομένως να μην καταλαβαίνουμε. Οι άνθρωποι με περιορισμούς στην όραση δίνουν έμφαση στον ήχο, χρησιμοποιώντας τον προκειμένου να αντιληφθούν τον κόσμο και το περιβάλλον στο οποίο ζούμε, οπότε και από την πλευρά της αστρονομίας, της επιστήμης, θέλουμε να χρησιμοποιούμε τον ήχο, ώστε να επικοινωνούμε την επιστήμη και στους ανθρώπους με προβλήματα όρασης», επισημαίνει η ίδια.

Κλείνοντας, η Δρ. Μεταλληνού υπογραμμίζει, πως «υπάρχουν αρκετά λαμπρά παραδείγματα φοιτητών με προβλήματα όρασης – προσωπικά γνωρίζω και από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης πολλούς – που έχουν ασχοληθεί με την αστρονομία ή την αστροφυσική και εξελίχθηκαν και σε λαμπρούς επιστήμονες. Γνωρίζω, ότι όταν υπάρχει θέληση από όλες τις πλευρές και αγάπη για την επιστήμη, υπάρχει και τρόπος να ασχοληθεί κανείς με τον κλάδο. Και αν μπορέσουμε κι εμείς να βοηθήσουμε με όλες αυτές τις τεχνικές, αλλά και τη γνώση μας, αυτό θα είναι μεγάλο κέρδος. Για εμένα προσωπικά, αποτελεί και ένα στοίχημα, μία πρόκληση, αν θα καταφέρω να επικοινωνήσω με τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης, μέσω του ήχου, ώστε να καταφέρουν κι εκείνοι να αντιληφθούν ουσιαστικά πράγματα για το επιστημονικό μας πεδίο».

«Βλέποντας» το σύμπαν μέσα από τους ήχους

Από την πλευρά του, ο υπ. Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Πατρών και πρόεδρος της Αστρονομικής Εταιρείας Πατρών, κ. Παπαλάμπρου, σημειώνει πως η ομιλία του θα εστιάσει στους τρόπους με τους οποίους η τεχνολογία μπορεί πλέον να βοηθήσει τα άτομα με προβλήματα όρασης να βιώσουν τη «μαγεία» του ουρανού.

«Στο Πανεπιστήμιο Πατρών, όπου εργάζομαι, έχουμε αναπτύξει μία εφαρμογή η οποία βοηθά τα άτομα με προβλήματα όρασης να ‘δουν’ το σύμπαν μέσα από ήχους. Η συγκεκριμένη προσπάθεια αυτή τη στιγμή επεκτείνεται και στον κλάδο της γεωλογίας, ενώ σύντομα, ευελπιστούμε να καταφέρουμε να συμβάλουμε σε αυτή την κατεύθυνση και σε ένα μεγάλο εύρος των φυσικών επιστημών», αναφέρει ο κ. Παπαλάμπρου.

Όπως σημειώνει, «έχουμε διαπιστώσει, δυστυχώς, ότι άτομα με προβλήματα, είτε όρασης, είτε κινητικά, συχνά βιώνουν απογοήτευση και δεν έχουν κίνητρο να επιδιώξουν κάποια ενασχόληση με τις φυσικές επιστήμες. Εμείς, οραματιζόμαστε έναν κόσμο, όπου όλοι μαζί, με ίσες ευκαιρίες και ίσες δυνατότητες, θα μπορούμε να έχουμε πρόσβαση, τόσο στη γνώση, όσο επίσης και στην ομορφιά της επιστήμης. Και η αστρονομία, αλλά και οι γεωεπιστήμες, έχουν και μία ακόμη πλευρά, ίσως λιγότερο διαδεδομένη, και αυτή αφορά στο κάλλος του πλανήτη μας, αλλά και του σύμπαντος, στο οποίο ζούμε».

«Στόχος μας δεν είναι απλά να μεταδώσουμε στείρες πληροφορίες, αλλά γνώση. Η πληροφορία, μπορεί να μεταδοθεί ενδεχομένως μέσω ηχογραφημένων συγγραμμάτων, που μπορούν να ακούσουν τα άτομα με περιορισμούς στην όραση. Σκοπός είναι, πέρα από τη μετάδοση της πληροφορίας, να γίνει και η μετάδοση της αίσθησης, που αυτή τη στιγμή ίσως να μην τους επιτρέπει το σώμα τους να έχουν», τονίζει.

Τέλος, ο κ. Παπαλάμπρου θέλησε να κλείσει με το μήνυμα, πως «η τεχνολογία είναι αυτός ο παράγοντας που θα φέρει επιτέλους τις ίσες ευκαιρίες και δυνατότητες σε όλους, ανεξάρτητα από το πού διαμένουν. Γνωρίζουμε πολύ καλά, ότι ένας νησιώτης ειδικά παλαιότερα, περιοριζόταν πολύ από τη δυσκολία στη μετακίνηση, ωστόσο οι νέες τεχνολογίες βοηθούν και στο άμεσο μέλλον θα το καταστήσουν απόλυτα εφικτό, οπουδήποτε κι αν βρίσκεται κανείς στον κόσμο, να μπορεί με ευκολία, παρά τους όποιους περιορισμούς, να συμμετέχει στην παγκόσμια αγορά εργασίας, στην παγκόσμια γνώση και έτσι να αποκατασταθεί μία τεράστια αδικία που υπήρχε μέχρι σήμερα».