Αφήγηση της ιστορίας του αρχιπελάγους

Μία ξεχωριστή έκθεση, αφιερωμένη στις άγνωστες ιστορίες των γυναικών των Κυκλάδων, θα φιλοξενηθεί στις εγκαταστάσεις του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα, στις 12 Δεκεμβρίου.

Πρόκειται για μία συνεργασία του Μουσείου με το Υπουργείου Πολιτισμού, μέσα από την οποία θα παρουσιαστούν 150 έργα, όλα δημιουργίες της τέχνης των Κυκλάδων που χρονολογούνται από την πρώιμη προϊστορία μέχρι τον 17ο αιώνα.

Αξίζει να σημειωθεί πως η αρχαιολογική έκθεση θα παρουσιαστεί και στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας τoν Ιούνιο του 2025, όπου και θα μεταφερθεί αυτούσια.

Ανάδειξη του Κυκλαδίτικου πολιτιστικού αποθέματος

Το Υπουργείο Πολιτισμού, δια της Εφορίας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης διοργανώνουν την αρχαιολογική έκθεση με τίτλο Κυκλαδίτισσες: Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων", που θα παρουσιαστεί στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, στο Μέγαρο Σταθάτου, από τις 12 Δεκεμβρίου έως τις 4 Μαΐου 2025.

Η έκθεση, η οποία θα μεταφερθεί αυτούσια στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας τoν Ιούνιο του 2025, αποτελεί την πρώτη δράση του μνημονίου συνεργασίας που υπογράφτηκε προ μηνών και συγκεκριμένα στις 17 Μαΐου, από την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη και την πρόεδρο και διευθύνουσα σύμβουλο του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Κασσάνδρα Μαρινοπούλου.

Ειδικότερα, το μνημόνιο που έχει διάρκεια 48 μήνες και θα παρατείνεται με νέα συμφωνία, αφορά στη συνεργασία μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, διά της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, μέσω της ανάπτυξης πολυεπίπεδων συνεργιών, με στόχο τη μελέτη και προβολή του κυκλαδικού πολιτιστικού αποθέματος στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Οι κοινές δράσεις της ΕΦΑ Κυκλάδων και του Μουσείου, ενδεικτικά, θα περιλαμβάνουν συνδιοργάνωση περιοδικών εκθέσεων, με τη δυνατότητα συμμετοχής και συμβολής και τρίτων μουσείων, ελληνικών και ξένων, συνεργατικά ερευνητικά προγράμματα σχετικά με την πολιτιστική κληρονομιά των Κυκλάδων, εκπαιδευτικές δραστηριότητες, συνδιοργάνωση συνεδρίων, διαλέξεων και επιστημονικών συναντήσεων, επιστημονικές εκδόσεις και έντυπα, για το ευρύ κοινό, ψηφιακές εφαρμογές προβολής των μνημείων και των μουσείων.

Επίσης, στο μνημόνιο συνεργασίας περιλαμβάνονται εξειδικευμένες συνέργειες για τον κυκλαδικό πολιτισμό, όπως η συγκρότηση του corpus των κυκλαδικών τέχνεργων, η οποία θα περιλαμβάνει την ψηφιακή καταγραφή των προϊόντων του κυκλαδικού πολιτισμού, σε μια ενιαία ψηφιακή βάση δεδομένων. Να σημειωθεί ότι τα δεδομένα που θα συγκεντρωθούν από την ΕΦΑ Κυκλάδων και το Μουσείο, θα ανήκουν στο Υπουργείο Πολιτισμού.

Επίσης, προβλέπεται συνεργασία σε επιστημονικό - ερευνητικό επίπεδο και σε ζητήματα τεχνογνωσίας, συνεργασία για την ευαισθητοποίηση του κοινού για την προστασία του υλικού και άυλου πολιτισμού των Κυκλάδων και για προωθητικές ενέργειες για την προβολή του, όπως και συνεργασίες με τρίτους, ελληνικούς και διεθνείς, επιστημονικούς, ερευνητικούς και πολιτιστικούς φορείς, καθώς και τοπικούς φορείς των Κυκλάδων για την επίτευξη των κοινών στόχων προβολής του πολιτισμού των Κυκλάδων.

Μέσα από τα μάτια μιας νησιώτισσας

Η έκθεση "Κυκλαδίτισσες: Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων" θα περιλαμβάνει περίπου 150 έργα, όλα δημιουργίες της τέχνης των Κυκλάδων που χρονολογούνται από την πρώιμη προϊστορία μέχρι τον 17ο αιώνα και οι οποίες προέρχονται από τις συλλογές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.

Ανάμεσα στα εκθέματα, υπάρχουν έργα μοναδικά, με τα περισσότερα από αυτά να μην έχουν ταξιδέψει ποτέ εκτός Κυκλάδων και εκτός Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, ενώ ορισμένα δεν έχουν παρουσιαστεί ποτέ στο κοινό.

Παράλληλα, παρουσιάζονται επιλεγμένες κυκλαδικές αρχαιότητες από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Μουσείο Κανελλοπούλου, το Επιγραφικό Μουσείο Αθηνών αλλά και από σημαντικές ιδιωτικές συλλογές.

Η γυναικεία ταυτότητα

Τα εκθέματα παρουσιάζουν την ιστορία του αρχιπελάγους μέσα από τη ματιά της νησιώτισσας. Παρουσιάζουν άγνωστους ρόλους των γυναικών μέσα στον χρόνο. Αφηγούνται τις γυναικείες μεταβάσεις από τον ρόλο της θεότητας σε εκείνον της μητέρας και αντίστροφα, τη συμμετοχή της στα θρησκευτικά δρώμενα και τη δράση της στο δημόσιο βίο και την ιδιωτική σφαίρα. Ανιχνεύουν τους περιορισμούς που διέπουν τις ιδιότητες των γυναικών στην κοινότητα αλλά και στιγμές από τη χειραφέτησή τους.

Σε μια εποχή όπου η γυναίκα εξακολουθεί να διεκδικεί τον σεβασμό στη σύγχρονη κοινωνία, την ελεύθερη επιλογή των ρόλων της και την αποδέσμευσή της από στερεότυπα που κυριαρχούν παρά τους αγώνες των προηγούμενων αιώνων, η έκθεση ανακαλεί στο σήμερα άγνωστες αφηγήσεις από τις Κυκλάδες που αναδεικνύουν την ιστορική διάσταση στην συγκρότηση της γυναικείας ταυτότητας από την προϊστορία μέχρι και τη μεταβυζαντινή περίοδο.

Οι επιμελητές της έκθεσης

Επιμελητές της έκθεσης είναι ο Δρ Δημήτρης Αθανασούλης, Διευθυντής Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, και οι Επιστημονικοί Διευθυντές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Δρ Παναγιώτης Ιωσήφ, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Radboud της Ολλανδίας και Δρ Ιωάννης Φάππας, Επίκουρος Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.