Η αθέατη πλευρά της σελήνης

Υποκινούμενη από την επιθυμία της να κοινωνήσει με τις ανθρώπινες ψυχές, αναδεικνύοντας την αθέατη πλευρά της παράδοσης, μία ομάδα “μουσικών ταξιδευτών” εισχωρεί στα βαθύτερα μονοπάτια της μουσικής και του λαϊκού πολιτισμού μέσα από μία σειρά εθνογραφικών ντοκιμαντέρ, που φιλοδοξούν να ενώσουν το χθες με το σήμερα.

Η παρέα του σκηνοθέτη Δημήτρη Κιτσικούδη, του εθνομουσικολόγου Χάρη Σαρρή και του οπερατέρ Διονύση Γαγάτσου συμπληρώνεται κάθε φορά από συνοδοιπόρους που μοιράζονται το όραμα και την τρέλα τους να αφουγκράζονται τους ήχους και τα τραγούδια, να μιλούν στις καρδιές των ανθρώπων και να ανακαλύπτουν τα Μεγάλα μέσα στα Μικρά.

“Η μουσική στις καρδιές των ανθρώπων”

Οι μουσικές διαδρομές της ομάδας, η οποία διαθέτει σήμερα τη δική της ιστοσελίδα με τον τίτλο “Μουσικές Κυκλάδες” ξεκίνησαν το 2011 με τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ “Γκάιντες λαλούν”, όπου πρωταγωνιστούν δύο Θρακιώτες γκαϊντατζήδες της παλαιότερης γενιάς. Η ταινία απέσπασε διάκριση στο φεστιβάλ της Πάτρας, ενώ προβλήθηκε επίσης στο φεστιβάλ της Χαλκίδας το 2012. Η σπίθα για την πρώτη αυτή συνεργασία “άναψε” μετά τη γνωριμία του κ. Σαρρή με τον κ. Κιτσικούδη σε μία προβολή της βραβευμένης -στο 48ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης- ταινίας του “Πολύ μιλάς... πολύ κλαις”, αφιερωμένη στους Πομάκους της Θράκης. “Με τον Δημήτρη μας ένωσαν οι κοινές αναφορές, η κοινή γλώσσα. Εγώ για τη διατριβή μου έκανα έρευνα στον Έβρο από το 1995, ενώ εκείνος κατάγεται από το Διδυμότειχο, οπότε έχει ισχυρή βιωματική αντίληψη του λαϊκού πολιτισμού και ειδικότερα του λαϊκού πολιτισμού της Θράκης”, αναφέρει χαρακτηριστικά στην “Κοινή Γνώμη” ο κ. Σαρρής.

Οι άριστες εντυπώσεις που αποκόμισαν μέσα από την κινηματογραφική αυτή εμπειρία τόσο το κοινό, όσο και οι ίδιοι οι συντελεστές οδήγησαν στη δημιουργία μίας μεγάλου μήκους ταινίας για τις μουσικές και τους μουσικούς της Άνδρου, η οποία αυτή τη στιγμή βρίσκεται στη διαδικασία του μοντάζ. Σημειώνεται ότι τα γυρίσματα έγιναν με την οικονομική υποστήριξη του Τμήματος Πολιτισμού της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.

“Οι Κυκλάδες είναι η αφετηρία μας”

Απαντώντας στην ερώτηση για το αν η πλούσια μουσική παράδοση των Κυκλάδων έδωσε την ιδέα για να “δανειστεί” η δικτυακή πύλη της ομάδας το όνομα του νησιωτικού αυτού συμπλέγματος, ο κ. Σαρρής, διδάκτορας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, εξηγεί ότι ότι “οι Κυκλάδες είναι ένας μαγικός τόπος, ένα σημείο αναφοράς για όλους μας”. Καθιστά δε γνωστό ότι πρόθεση των δημιουργών δεν είναι να περιορίσουν τις δράσεις τους μόνο στις Κυκλάδες. “Δώσαμε τον όρο αυτό, γιατί οι Κυκλάδες έχουν μέσα τους τη λέξη “κύκλος”. Ο κύκλος σχετίζεται με πάρα πολλά πράγματα, τη μουσική, την έκταση, το γλέντι, όλα. Και οι Κυκλάδες είναι η αφετηρία” τονίζει.

Με τα μάτια του ερευνητή

Επιπλέον σημειώνει πως “αυτό που δίνει αέρα στα πανιά μας είναι η ανάγκη μας να κοινωνήσουμε με τις ψυχές των ανθρώπων και να προβάλουμε πράγματα και ανθρώπους, οι οποίοι βρίσκονται στην αθέατη πλευρά της σελήνης. Άνθρωποι οι οποίοι σε γοητεύουν τόσο με τη σοφία τους και τον πλούτο των εμπειριών τους, όσο και με την ανθρωπιά τους”. Όπως δηλώνει, σκοπός της ομάδας είναι να συνδυάσει τη ματιά του ερευνητή με τη ματιά του ταξιδευτή. “Η εθνογραφία λειτουργεί ως ενδιάμεσος κρίκος ανάμεσα στον άνθρωπο που ερευνάς και στο ευρύτερο κοινό που δεν ξέρει και θέλει να μάθει” υπογραμμίζει, συμπληρώνοντας πως “από την πλευρά μας, προσπαθούμε και φιλοδοξούμε να λειτουργεί ως ένα φίλτρο που θα αναδείξει τα βαθύτερα νοήματα και την ουσία των ανθρώπων”.

Καταλήγοντας, σημειώνει ότι οι Κυκλάδες θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο για μια σειρά ταινιών που να αφορούν την ανθρώπινη κλίμακα. “Τα πάντα στις Κυκλάδες ήταν και εξακολουθούν σε μεγάλο σημείο να παραμένουν σχεδιασμένα γύρω από το ανθρώπινο μέτρο, κάτι το οποίο το αναζητάμε στις μέρες μας ολοένα και περισσότερο”, υπογραμμίζει.

“Αναζητώντας τις ρίζες μας”

“Στόχος μας είναι να προβάλουμε μέσα από τις ταινίες μας την επιστροφή στην εποχή της αλληλεγγύης και της αλληλεγγύης, όπου όλοι στηρίζονται αποκλειστικά στη δύναμη της κοινότητας” υπογραμμίζει στην “Κοινή Γνώμη” ο σκηνοθέτης Δημήτρης Κιτσικούδης, ο οποίος έχει συνεργαστεί με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, τον Κώστα Κουτσομύτη, τον Μανούσο Μανουσάκη, τον Αντρέα Θωμόπουλο και πολλούς άλλους σκηνοθέτες. Προσθέτει ακόμα ότι “με αφορμή τη μουσική, η ομάδα προσπαθεί όπου πηγαίνει να παρουσιάσει αυτό τον παλιό τρόπο ζωής, με συμπαραστάτες αυθεντικούς ανθρώπους, που ανεξάρτητα από το μορφωτικό επίπεδό τους, είναι σοφοί και ανοιχτόκαρδοι”. “Η αναγέννηση της παράδοσης μέσα από τη σχέση των παλαιότερων και των νέων, που αποτελούν την ελπίδα μας για το μέλλον είναι ο κεντρικός άξονας και στις τρεις ταινίες μας που γυρίσαμε σε Θράκη, Άνδρο, Νάξο”.

Προσωπικές ιστορίες από καρδιάς

Τόσο ο κ. Σαρρής, όσο και ο κ. Κιτσικούδης αισθάνονται τυχεροί που τους δόθηκε η ευκαιρία όχι μόνο να γνωριστούν με τις μουσικές ως προϊόντα, αλλά και να γλεντήσουν με ανθρώπους, ο καθένας εκ των οποίων κουβαλάει τη δική του προσωπική ιστορία και πάνω από όλα τη δική του ψυχούλα”. “Οι ψυχές των ανθρώπων, όπως αυτές αλληλεπιδρούν μέσα από ένα γλέντι ήταν αυτό που με έχει εντυπωσιάσει πιο πολύ και πιστεύω ότι είναι ένα από τα μεγαλύτερα πράγματα που έχω κερδίσει στη ζωή μου”, καταλήγει ο κ. Σαρρής.