«ΑΝΩ» όλο το χρόνο

Την πραγματοποίηση σημαντικών εκδηλώσεων καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, με βασική επιδίωξή του την ευρύτερη αναγνώρισή του από τους φίλους του εκκλησιαστικού οργάνου εντός και εκτός ελληνικών συνόρων και ταυτόχρονα, την ανάδειξη και αναζωογόνηση του μεσαιωνικού οικισμού της Άνω Σύρου, σχεδιάζει για το 2018 το Διεθνές Φεστιβάλ «ΑΝΩ».

Μετά τη γενική ανακαίνιση του Καθεδρικού Ναού Αγίου Γεωργίου στην Άνω Σύρο, την πλήρη αποκατάσταση της λειτουργίας του ιστορικού εκκλησιαστικού οργάνου του και την επιτυχημένη διοργάνωση του 1ου Διεθνούς Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου, η Καθολική Επισκοπή Σύρου στοχεύει στην καθιέρωση ενός ετήσιου κύκλου πολιτιστικών εκδηλώσεων υψηλού επιπέδου, αντάξιου του κύρους και του ιστορικού μεγέθους του χώρου.

Το αρχαιότερο εκκλησιαστικό όργανο στην Ελλάδα

Υπενθυμίζεται ότι, το εκκλησιαστικό όργανο του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Γεωργίου κατασκευάστηκε από τον Zeno Fedeli, μέλος διάσημης οικογένειας κατασκευαστών εκκλησιαστικών οργάνων από το Foligno της Ιταλίας, το 1888. Την ίδια χρονιά δωρήθηκε από τον Πάπα Λέοντα ΙΓ’ στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Διονυσίου των Αθηνών, όπου και ανήκε έως το 1951, όταν ο επίσκοπος Γεώργιος Ξενόπουλος φρόντισε και έφερε στη Σύρο το ιστορικό όργανο του Αγίου Διονυσίου. Είναι το αρχαιότερο εκκλησιαστικό όργανο που λειτουργεί σήμερα στην Ελλάδα. Κατασκευασμένο τη ρομαντική εποχή, διαθέτει αυτούσιο τον ήχο των οργάνων της εποχής, ενώ η ξυλόγλυπτη κατασκευή στο μπροστινό μέρος του το καθιστά έργο τέχνης. Η επισκευή του πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Σεβασμιώτατου πατέρα Πέτρου Στεφάνου, Καθολικού Επισκόπου Σύρου, Θήρας και Αποστολικού Τοποτηρητή της Καθολικής Επισκοπής Κρήτης, από τον Ιταλό τεχνίτη Saverio Tamburini, της 4ης γενιάς κατασκευαστών του οίκου Tamburini που έχει κατασκευάσει σημαντικά εκκλησιαστικά όργανα σε ολόκληρο τον πλανήτη (Μιλάνο, Βατικανό, Μεξικό, Μεσσήνη, Μπολόνια).

Τα εγκαίνια του πραγματοποιήθηκαν στις 25 Αυγούστου 2016 στον κατάμεστο Ναό του Αγίου Γεωργίου με πανηγυρική συναυλία του Χρήστου Παρασκευόπουλου.

Το Φεστιβάλ

Το 1ο «ΑΝΩ» Διεθνές Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου πραγματοποιήθηκε 21 - 26 Αυγούστου 2017 στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Γεωργίου Άνω Σύρου. Το παλαιότερο εκκλησιαστικό όργανο που ηχεί αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, χάρισε αξέχαστες βραδιές σε νέους και παλιούς φίλους του, με τρεις μοναδικές συναυλίες από εκλεκτούς οργανίστες και μουσικούς που έπαιξαν όργανα που μπορούν να συνυπάρξουν με το εκκλησιαστικό όργανο. Τα έργα που ερμηνεύθηκαν σε όλες τις συναυλίες είχαν διαχρονικό χαρακτήρα, από την εποχή της Αναγέννησης έως και τη Σύγχρονη εποχή και ανέδειξαν τον πολυμορφικό χαρακτήρα του εκκλησιαστικού οργάνου. Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ περιελάμβανε επίσης τρεις ομιλίες και ξεναγήσεις στο εκκλησιαστικό όργανο και στον μεσαιωνικό οικισμό. Σε όλες τις συναυλίες και τις παράλληλες εκδηλώσεις του Φεστιβάλ υπήρξε  ταυτόχρονη μετάφραση στα αγγλικά και η είσοδος ήταν ελεύθερη.

Προγραμματισμός Εκδηλώσεων 2018

Ο ετήσιος προγραμματισμός εκδηλώσεων του Φεστιβάλ «ΑΝΩ» 2018 περιλαμβάνει τέσσερις συνολικά φάσεις με τις ονομασίες: ΑΝΩ Έαρ (Μάρτιος), ΑΝΩ Προ (Ιούνιος), ΑΝΩ Φεστιβάλ (Αύγουστος) και ΑΝΩ Χριστούγεννα (Δεκέμβριος).

Η συναυλία που εντάσσεται στη φάση «ΑΝΩ Προ», αποτελεί προφεστιβαλική εκδήλωση η οποία συνδυάζεται με συνέντευξη τύπου - παρουσίαση του προγράμματος του βασικού κορμού του Φεστιβάλ ΑΝΩ σε δημοσιογράφους από ΜΜΕ της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και των Κυκλάδων. Οι δημοσιογράφοι που προσκαλούνται από ΜΜΕ εκτός Σύρου φιλοξενούνται σε καταλύματα της Καθολικής Επισκοπής Σύρου.

Στο πλαίσιο της δεύτερης διοργάνωσης, εκτός από το ευρύ φάσμα συναυλιών, μεταξύ αυτών και μία εκδήλωση εκτός ναού με τη συμμετοχή γνωστού ερμηνευτή, θα πραγματοποιηθεί ένα Master Class από οργανίστα διεθνούς φήμης, για το οποίο προβλέπεται προώθηση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, με στόχο την προσέλκυση ενδιαφερομένων και από χώρες εκτός Ελλάδας.

Αναβάθμιση των ομιλιών

Η επιτυχία των διαλέξεων της πρώτης χρονιάς του Φεστιβάλ απέδειξε τον ιδιαίτερα σημαντικό επιμορφωτικό χαρακτήρα της διοργάνωσης. Οι διαλέξεις αποτελούν πλέον ένα αναπόσπαστο και αναμφίβολα, ένα εξίσου ενδιαφέρον για το κοινό κομμάτι του. Στις διαλέξεις που θα διεξαχθούν για δεύτερη χρονιά πριν από τις συναυλίες του Φεστιβάλ, έχουν προσκληθεί ως ομιλητές ιδιαίτερα γνωστοί στον ελληνικό χώρο μουσικοκριτικοί και δημοσιογράφοι υψηλού κύρους και με γνώσεις γύρω από την κλασική μουσική.

Τις ημέρες των συναυλιών, θα πραγματοποιούνται ξεναγήσεις στο εκκλησιαστικό όργανο από τον Γιάννη Ρούσσο, οργανίστα του Καθεδρικού Ναού Αγίου Γεωργίου, ενώ «Οι μικροί ξεναγοί της Άνω Σύρου» θα προσφέρουν δωρεάν ξεναγήσεις στο μεσαιωνικό οικισμό του νησιού.

Τέλος, το «ΑΝΩ» θα διαφημιστεί σε δύο περιοδικά που απευθύνονται σε φίλους του εκκλησιαστικού οργάνου από την Αγγλία και την Αμερική.

Η θεματική ενότητα «ΑΝΩ Χριστούγεννα» εγκαινιάζεται φέτος, στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης. Το Σάββατο 30 Δεκεμβρίου 2017 στις 20:00 η Ελένη Κεβεντζίδου (εκκλησιαστικό όργανο), σοπράνο Μαρία Λυμπεράκου και ο τενόρος Αναστάσιος Στέλλας παρουσιάζουν στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Γεωργίου Άνω Σύρου ένα ξεχωριστό πρόγραμμα χριστουγεννιάτικης μουσικής με κομμάτια που γνωρίζουμε και αγαπάμε. Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Καθεδρικός Ναός Αγίου Γεωργίου

Ο ναός, αφιερωμένος στον προστάτη του τόπου Άγιο Γεώργιο, βρίσκεται στην κορυφή του λόφου της Άνω Σύρου και είναι ο πέμπτος κατά σειρά ο οποίος έχει κτιστεί στην θέση αυτή. Απέκτησε τη σημερινή μορφή του, μετά την κατεδάφιση του παλαιού κτηρίου το 1832 και την εκ θεμελίων ανοικοδόμησή του από τον Τήνιο αρχιτέκτονα και εμπειρικό ναοδόμο μαρμαρογλύπτη Χατζησίμο Νικολάου, ο οποίος μαζί με τον επίσης εμπειρικό Ευστάθιο Καλονάρη τον επονομαζόμενο και Σμυρναίο, Τήνιο και αυτόν, έκτισαν τον ναό της Ευαγγελίστριας στην Τήνο, και τον Μητροπολιτικό ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στην Ερμούπολη.

Αποτελείται από τον κυρίως ναό, το βαπτιστήριο (παρεκκλήσι του Τιμίου Σταυρού), τη Σακρεστία (σκευοφυλάκιο), το κτήριο του Ιστορικού Αρχείου, την αίθουσα φιλοξενίας και το Επισκοπικό παλάτι. Εδώ, φυλάσσεται και η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Ελπίδος, η οποία έσωσε τον πληθυσμό της Άνω Σύρου από επιδημία χολέρας το 1854. Τα αγάλματα, οι εικόνες και οι τοιχογραφίες του ναού είναι φτιαγμένα από Ιταλούς καλλιτέχνες.

Το 2009, πτώση κεραυνού έπληξε το κωδωνοστάσιο, συνεγείροντας το ενδιαφέρον των κατοίκων, και κατ’ επέκταση των αρχών του νησιού για την άμεση ανάγκη αποκατάστασης του εκκλησιαστικού συνόλου.  Το 2011 το έργο εντάχθηκε στο πρόγραμμα ΕΣΠΑ Νοτίου Αιγαίου και τον Φεβρουάριο του 2012 ξεκίνησε η συντήρηση και αποκατάσταση του συνόλου των στοιχείων του εκκλησιαστικού συγκροτήματος. Οι εργασίες πλήρους αποκατάστασης του ναού ολοκληρώθηκαν τον Ιούλιο του 2015 και τα εγκαίνια του έλαβαν χώρα την 9η Σεπτεμβρίου 2015.