4ο Φεστιβάλ Ρεμπέτικου

Γνώριμες μελωδίες, νέες μουσικές πνοές, αλλά και δεξιοτεχνικές πενιές θα αντιλαλήσουν και φέτος στις γειτονιές της Σύρου, κατά τη διάρκεια του 4^ου Φεστιβάλ Ρεμπέτικου, που διοργανώνεται από τον Δήμο Σύρου-Ερμούπολης, σε συνεργασία με την Εταιρεία Ανάπτυξης και Προόδου του Επιμελητηρίου Κυκλάδων.

Η σχέση της Σύρου με την αστική λαϊκή μουσική, η οποία επικρατεί ως αναπόσπαστο χαρακτηριστικό πολιτιστικό στοιχείο από τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αι. στα μουσικά δρώμενα του νησιού μας και ο σεβασμός και η αναγνώριση στο έργο του μεγάλου Μάρκου Βαμβακάρη, ο οποίος έχει καταστήσει τη ρεμπέτικη μουσική και το νησί γνωστά σε ολόκληρο τον κόσμο, αποτέλεσαν το εφαλτήριο για τη δημιουργία του Φεστιβάλ «Η Σύρα του Μάρκου Βαμβακάρη».

Σε σύντομο διάστημα από το ξεκίνημά της, η πρωτοβουλία αυτή τέθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, ως αποτέλεσμα της επιτυχίας που γνώρισε από την πρώτη χρονιά, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι το Ρεμπέτικο εγγράφηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 2015, στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO το 2017 και στο ευρετήριο Ευρωπαϊκών Φεστιβάλ festivalfinder.eu με υποψηφιότητα για διάκριση με το EFFE label.

«Εγώ ο Μάρκος Βαμβακάρης»

Στο πλαίσιο του 4^ου Φεστιβάλ Ρεμπέτικου (1-6 Ιουλίου) θα παρουσιαστεί στο Θέατρο Απόλλων το έργο της Νάνση Τουμπακάρη «Εγώ, ο Μάρκος Βαμβακάρης» με τον Θανάση Παπαγεωργίου, βασισμένο στο βιβλίο της Αγγελικής Βέλλου-Κάιλ.

H ζωή του βασανισμένου ποιητή, συνθέτη, μπουζουξή και τραγουδιστή, του μεγάλου ρεμπέτη, του αριστοκράτη μάγκα που με το έργο του καθόρισε την πορεία του αστικού λαϊκού τραγουδιού, συμπυκνώνεται μέσα στην εξομολόγηση – συνέντευξη που έδωσε το 1969, τρία χρόνια πριν τον θάνατό του. Όπως λέει ο ίδιος “Παίρνω το θάρρος να εκθέσω τα αμαρτήματά μου στον κόσμο. Σ’ έναν κόσμο που εγώ του τραγούδησα τις χαρές του, τις λύπες του, τα πλούτη του, τη φτώχεια του, την ορφάνια του, την ξενιτιά του. Αυτός ο κόσμος θέλω να γίνει ο εξομολόγος μου”.

Ωστόσο η εξομολόγησή του δεν αποτελεί απλά μια αφήγηση των γεγονότων της ζωής του αλλά μια, εκπληκτικής καθαρότητας, θαρραλέα μαρτυρία της εποχής του.

Ο μονόλογος θα παρουσιαστεί από 28 Ιουνίου έως και την 1^η Ιουλίου 2019, που αποτελεί και την ημέρα έναρξης της φετινής διοργάνωσης.

Μουσικό σεργιάνι στον μεσαιωνικό οικισμό

Το πρώτο βράδυ, το κοινό του Φεστιβάλ Ρεμπέτικου θα έχει τη χαρά να απολαύσει δύο μουσικές συναυλίες στην Πλατεία Βελισσαρίου Φρέρη, στην Άνω Σύρο.

Τμήμα της Λαϊκής Ορχήστρας Σύρου θα παρουσιάσει ολίγα από τα «πάθη» του ρεμπέτικου, τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη –μερικά από αυτά άγνωστα στο ευρύ κοινό αλλά και άλλων συνθετών, στα οποία έχει συμμετάσχει ο συριανός βάρδος.

Συμμετέχουν: Αθηνά Αναστασοπούλου (τραγούδι), Αντώνης Μαραγκός (μπουζούκι, τραγούδι), Δημήτρης Μαραγκός (ακκορντεόν, τραγούδι), Ζαννής Μαραγκός (κιθάρα, τραγούδι), Ηλίας Θεοδωρόπουλος (μπουζούκι, μπαγλαμά).

Στη συνέχεια, η Αθηνά Λαμπίρη και η Χαρούλα Τσαλπαρά πετούν ανάμεσα στο σήμερα και το χτες μιλώντας μια μουσική γλώσσα που μας έρχεται από πολύ παλιά. Με τα όργανα, τις φωνές τους και έντονα διασκευαστική διάθεση πειραματίζονται μεταξύ τους σε ένα μουσικό ταξίδι με άγνωστο προορισμό.

Στις 2 Ιουλίου 2019 το τοπικό πενταμελές σχήμα «Λαϊκό σεργιάνι» θα παρουσιάσει στην Πιάτσα της Άνω Σύρου τη μουσική θεματική ενότητα με τίτλο «Από τον Μάρκο στον Ζαμπέτα». Το σχήμα αποτελούν οι: Πέτρος Καπέλλας και Σιδερής Δαρζέντας (μπουζούκια), Ισίδωρος Ρούσσος (κιθάρα και τραγούδι), Πέτρος Βαρθαλίτης (ακορντεόν) και Δέσποινα Ραφαήλ (τραγούδι)

Ο Παναγιώτης Στεργίου με την ορχήστρα του

Γνωστά τραγούδια της δεκαετίας του ’50, των Τσιτσάνη, Χιώτη, Ζαμπέτα, Καλδάρα κ.α. μεγάλων συνθετών θα θυμηθεί το κοινό μέσα από την εμφάνιση του δεξιοτέχνη του μπουζουκιού Παναγιώτη Στεργίου, στην Πλατεία του Φοίνικα (03/07). Πέρα από τα περίτεχνά παιξίματά του στην δισκογραφία και τις ζωντανές εμφανίσεις του, ο Παναγιώτης Στεργίου έχει υπογράψει και ο ίδιος τραγούδια που γνώρισαν πλατιά αποδοχή, ενώ έχει συνεργαστεί με τους μεγαλύτερους συνθέτες, ερμηνευτές και ερμηνεύτριες της λαϊκής μουσικής.

Η ορχήστρα που θα τον πλαισιώσει στο Φεστιβάλ αποτελείται από τους: Δήμητρα Κωστάκη (τραγούδι), Χρήστος Μπέκας (μπουζούκι), Γιάννης Σαριανίδης (ακορντεόν), Θωμάς Στεργίου (τραγούδι), Γιάννης Καραμανιώλας (κόντρα μπάσο), Νίκος Καινούργιος (κιθάρα), Εύη Κανέλλου (κρουστά).

Ισραηλινό Σχήμα Perach Adom

Αφιέρωμα στις κορυφαίες εβραϊκής καταγωγής ερμηνεύτριες του ρεμπέτικου και παραδοσιακού τραγουδιού, Ρόζα Εσκενάζυ, Στέλλα Χασκίλ και Αμαλία Βάκα θα παρουσιάσει το επόμενο βράδυ στην Έπαυλη Τσιροπινά το Ισραηλινό σχήμα «Perach Adom», που ιδρύθηκε από τον Tomer Katz το 2001, απόφοιτο της Ακαδημίας Μουσικής και Χορού του Robin στην Ιερουσαλήμ. Η μπάντα περιλαμβάνει 6 μέλη, (έναν τραγουδιστή και 5 παίκτες οργάνων) και παίζει Ελληνική λαϊκή μουσική αλλά δημιουργεί και νέα πρωτότυπα κομμάτια σε εβραϊκή έκδοση υπό την επιρροή της Ελληνικής μουσικής. Η ονομασία «Perach Adom» σημαίνει «Κόκκινο Λουλούδι» για να δείξει την αγάπη (λουλούδι) και τον πόνο (κόκκινο) που περιλαμβάνει το Ρεμπέτικο.

Η μουσική που γράφεται από τον Tomer Katz στην Ισραηλινή γλώσσα, δανείζεται στοιχεία από το ρεμπέτικο, θυμίζει Ελλάδα, ενώ έχει στοιχεία από τις απόψεις και το πνεύμα του Ισραήλ.

Αποτελείται από τους: Tomer Katz (μπουζούκι, τραγούδι), Maayan Tzafrir (τραγούδι), Idan Elmalam (κιθάρα), Yishai Adar (κανονάκι), Liad Mor (μπάσο), Ivan Ceressnjes (κρουστά). Σε ρόλο παρουσιαστή – αφηγητή ο αγαπημένος ηθοποιός Αλμπέρτο Εσκενάζυ

Τα σαντούρια του Αναγνωστηρίου Αγιάσου Λέσβου

Το Αναγνωστήριο Αγιάσου αποτελεί ένα από τα ιστορικότερα και πλέον καταξιωμένα πανελλαδικά σωματεία με πολυσχιδή δράση, που εκτείνεται σε πολλούς τομείς. Ιδρύθηκε το 1894 και έκτοτε δεν σταμάτησε ούτε στιγμή να δραστηριοποιείται στο θέατρο, στη μουσική, στην προαγωγή των γραμμάτων, στη συγκέντρωση λαογραφικού υλικού και στην ανάδειξη των λαϊκών δρώμενων της Λέσβου.

Μοναδική προσφορά στον τόπο μας και πολύτιμο απόκτημα του Αναγνωστηρίου είναι η καταγραφή σε μαγνητοταινίες (κατά τη δεκαετία του ’60), του μουσικολαογραφικού υλικού της Αγιάσου, της Λέσβου και των απέναντι μικρασιατικών παραλίων. Σήμερα δεκάδες παιδιά μαθαίνουν κλασικά και παραδοσιακά όργανα, με αιχμή του δόρατος το σαντούρι, κι έχουν να επιδείξουν σημαντικές μουσικές παρουσιάσεις εντός και εκτός εθνικών συνόρων.

Στο φετινό Φεστιβάλ, αποτελεί μεγάλη τιμή για τη Σύρο, η συμμετοχή του Αναγνωστηρίου Λέσβου με το τμήμα σαντουριών του. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στις 5 Ιουλίου, στην πλατεία του Φοίνικα.

Το σχήμα του Λάκη Ορφανίδη

Το μουσικό πρόγραμμα της φετινής διοργάνωσης ολοκληρώνεται στις 6 Ιουλίου 2019, στην Έπαυλη Τσιροπινά με το δεξιοτέχνη του τρίχορδου μπουζουκιού και συνθέτη Λάκη Ορφανίδη και τη γνωστή λαϊκή ερμηνεύτρια Αιμιλία Γαλιάτσου στην Έπαυλη Τσιροπινά. Στη συναυλία θα παρουσιαστούν επίσης κλασικά, γνωστά τραγούδια από τις αρχές του ρεμπέτικου έως τα «χρυσά» λαϊκά της δεκαετίας του ’60, αλλά και άγνωστα, αλιευμένα με πολύ μεράκι μέσα από το θησαυρό του λαϊκού μας πολιτισμού.

Δύο συνεργάτες, σπουδαίοι καλλιτέχνες που επιμένουν στον γνήσιο λαϊκό τρόπο μουσικής έκφρασης, έχουν χαρίσει σπουδαίες ερμηνείες στους μουσικούς χώρους που έχουν εμφανισθεί κατά καιρούς. Μαζί τους οι: Λουκάς Κωνσταντινίδης (κιθάρα), Θανάσης Σοφράς (κόντρα μπάσο), Γιάννης Παπάζογλου (2^ο μπουζούκι, μπαγλαμάς), Δημήτρης Παπαδάμης (ακορντεόν).

Παράλληλες εκδηλώσεις

Στο πλαίσιο του 4^ου Φεστιβάλ Ρεμπέτικου «Η Σύρα του Μάρκου Βαμβακάρη» περιλαμβάνονται επίσης: Διάλεξη - σεμινάριο από τον σολίστα και δάσκαλο Παναγιώτη Στεργίου στην Πινακοθήκη Κυκλάδων (4-5 Ιουλίου) και έκθεση λαϊκών μουσικών οργάνων από επώνυμους Έλληνες οργανοποιούς στην Αίθουσα Τέχνης Γιάννη & Ελένης Βάτη (1-6 Ιουλίου).

Στην έκθεση λαμβάνουν μέρος με αλφαβητική σειρά: Αδαμίδης Γιώργος, Γαζέτας Θεόφιλος, Γουλιέλμος Άδωνις, Δέλλιος Ανδρέας, Καρβούνης Γιάννης, Κατσιφής Τάσος, Μαμάης Σπύρος, Παίσιος Νίκος, Παπανικολάου Παύλος, Στάμκος Παναγιώτης, Σχοινάς Δημήτρης, Τσακιριάν Κάρολος, Τσουλόγιαννης Γιάννης, Φρονιμόπουλος Νίκος.