Ένας αιώνας Πολυφωνική Εκκλησιαστική Χορωδία Ι.Ν. Αγ. Νικολάου

Σε μία δύσκολη χρονικά συγκυρία, που δεν επιτρέπει τις πολιτιστικές εκδηλώσεις, η πολυφωνική Εκκλησιαστική Χορωδία του Αγίου Νικολάου Ερμουπόλεως, “γιορτάζει” φέτος τα 100 της χρόνια, χωρίς την πραγματοποίηση κάποιας μεγάλης εκδήλωσης, όπως θα άρμοζε στην περίσταση, αλλά υπενθυμίζοντας την μακρόχρονη και σημαντική ιστορία της.

Σε μια "διαφορετική" χρονιά, η Πολυφωνική Εκκλησιαστική Χορωδία του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου Σύρου, συμπληρώνει εκατό χρόνια ζωής (1920-2020), εκατό χρόνια επιτυχούς πνευματικής και μουσικής προσφοράς στην θρησκευτική και πολιτιστική ζωή του τόπου μας, και παραθέτει το ιστορικό της, από την ίδρυσή της πριν από έναν αιώνα, καθώς και σχετικό, σπάνιο φωτογραφικό υλικό.

Η ιστορία της Χορωδίας

Η πολυφωνική Εκκλησιαστική Χορωδία του Αγίου Νικολάου Ερμουπόλεω ςιδρύθηκε το 1920, επί Αρχιερατείας του Κυρού Μεθοδίου Παπαναστασοπούλου στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων, την ξακουστή Ερμούπολη, από μία ομάδα καλλιφώνων ενθουσιωδών νέων της Ερμούπολης, όπως ο Ιωάννης Σαμψωνίδης, ο Αθανάσιος Πυθαράκης, ο Θεόφιλος Πάστρας, ο Χρόνης Σαρλής, ο Κωνσταντίνος Ραϊσης, ο Γεώργιος Ζερβουδάκης κ.ά., με πρώτο Διευθυντή τον ιεροψάλτη Αυγουστίνο Ναυπλιώτη, με έδρα της τον περικαλλή και πανελλήνια φημισμένο μαρμαρόδμητο Ναό του πολιούχου της πόλης, Άγιο Νικόλαο, ένα πραγματικό αρχιτεκτονικό αριστούργημα, εντυπωσιακό σε όγκο και με πλείστα όσα αρχιτεκτονικά ποικίλματα και μαρμαρόγλυπτες συνθέσεις, όπως εύστοχα έχει γραφεί ότι: “φέρει τα πρωτεία όλων των εν Ελλάδι ναών, υπερτερών μάλιστα και της εν Αθήναις Μητροπόλεως” – ́Ενωσις, ΙΔ’, αριθ. 289-95, 9 Απριλίου 1853 –.

Στην Ερμούπολη του 1920 υπήρχαν Χορωδίες, συνοδεία μαντολινάτας, μικτές, καθώς η Ερμούπολη έδιδε τον βηματισμό εμφανίσεων των τότε Λυρικών θιάσων στην υπόλοιπη Ελλάδα, λόγω του υψηλοτάτου καλλιτεχνικού και πολιτιστικού επιπέδου που βίωνε τότε η πόλις. Και δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά, εις την πόλη όπου παρ’ όλον που φέρει το όνομα του Ερμού, διότι σ’αύτήν πρωτοερχόταν οι ξένοι Λυρικοί θίασοι, και δεν μπορούσαν να εμφανιστούν σε ολόκληρη την Ελλάδα, εάν δεν τους ενέκρινε το κοινό της Σύρου, πλην όμως δεν είχε εκκλησιαστική χορωδία – Τ. Δενδρινός – (Sic).

Τον Μαέστρο Αυγουστίνο Ναυπλιώτη διεδέχθη ο Ιωάννης Σαμψωνίδης, και αυτόν ο εξαίρετος Ιεροψάλτης, Σπύρος Παναγόπουλος. Όταν στα χρόνια της κατοχής, το 1941, ο Σπύρος Παναγόπουλος έφυγε από την Σύρο, ανέλαβε την διεύθυνση της ο Αντώνης Μπόνης, ενώ ήδη λειτουργούσε και άλλη χορωδία στον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως, υπό τον Γεώργιο Ζαννή. Έτσι, μετά την αναχώρηση του Σπ. Παναγόπουλου δημιουργήθηκαν δύο χορωδίες. Μία του Αγίου Νικολάου, υπό την διεύθυνση του Αντωνίου Μπόνη και η άλλη του Ι. Ναού Μεταμορφώσεως υπό τον Γεώργιο Ζαννή. ( Sic) - (Σημ. Τ.Δενδρινός).

Ο Γεώργιος Ζαννής το 1942 αναλαμβάνει την διεύθυνση της χορωδίας του Αγίου Νικολάου μέχρι το 1944 – (Sic) - (Σημ. κ. Άννα Ζαννή).

Τον Αντώνιο Μπόνη αποχωρήσαντα από την Σύρο λίγο μετά το τέλος του πολέμου, διεδέχθη ο Ιωάννης Βλαβιανός. Όταν το 1945 έφυγε ο Γεώργιος Ζαννής από την Σύρο, οι δύο χορωδίες συνενώθηκαν, και παρέμεινε μόνον η Χορωδία του Αγίου Νικολάου, υπό τη διεύθυνση του Αντωνίου Μπόνη. Το 1960 η Χορωδία στερήθηκε Τενόρου, κινδύνευσε να διαλυθεί, και την θέση του εκάλυπτε προσωρινά, όποτε χρειαζόταν, ο νεαρός Ευάγγελος Δ. Μιχάλοβιτς.

Τότε, ο Τάκης Δενδρινός αποφάσισε να δημιουργήσει Μικτή Χορωδία, μετατρέποντας τους ύμνους, που ήταν γραμμένοι για τετράφωνη ανδρική, σαν κατάλληλους για μικτή Χορωδία και για γυναικείες φωνές.

Η Μικτή Χορωδία άρχισε να ψάλλει το 1961 έως το 1968, όταν ο δημιουργός της έφυγε από την Σύρο. Τη Διεύθυνση της Ανδρικής και πάλιν Χορωδίας ανέλαβε ο επιστρέψας Αντώνης Μπόνης και την διατήρησε επάξια μέχρι του θανάτου του το 1972, με Τενόρο τον χαρισματικό, νεαρό τότε, Ευάγγελο Χάλαρη, ο οποίος και μέχρι σήμερα είναι μόνιμο μέλος της και “ο καλύτερος τενόρος από όσους κατά καιρούς πέρασαν από την Χορωδία αυτή” - Τ. Δενδρινός – (Sic).

Εν τω μεταξύ, στα τέλη του 1968, ο Ναός του Αγίου Νικολάου, απέκτησε εκκλησιαστικό όργανο, μάρκας HAMMOND, δια δωρεάς, κατά το μεγαλύτερο μέρος, των μεγάλων ευεργετών της Σύρου αλλά και του Ιερού Ναού, αδελφών Νικολάου & Μηνά Ρεθύμνη, και κατά το υπόλοιπο, των εις την Νέα Υόρκη Ελλήνων εφοπλιστών.

Το 1970 ο Τάκης Δενδρινός επανέρχεται στη Σύρο και μετά το θάνατο του Αντωνίου Μπόνη το 1972, αναλαμβάνει εκ νέου τη διεύθυνση της Χορωδίας επανασυστήσας ταυτόχρονα και τη Μικτή, η οποία εμφανίζεται πλέον μόνο μία φορά το χρόνο, κατά την Μεγάλη Τρίτη ψάλλουσα το γνωστό τροπάριο της Οσίας Κασσιανής - του Ν. Μάντζαρου - συνοδεία του Οργάνου με την κ. Μαργαρίτα Φρέρη-Σταματίου στα πλήκτρα. Σημειώνεται, ότι με επιλογή του Τ. Δενδρινού, κατά καιρούς, το Τροπάριο της Οσίας Κασσιανής την Μεγάλη Τρίτη με την Ανδρική ή την Μικτή Χορωδία, διηύθυνε ο κ. Ζαννής Μιχάλοβιτς, μέλος της Χορωδίας από το 1957.

Από το 1972 και μετά, Διευθυντής της Εκκλησιαστικής αυτής Χορωδίας είναι ο Τάκης Δενδρινός. Όταν η χορωδία ψάλλει στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου στις λειτουργίες, διευθύνεται από τον κ. Παντελή Λιβάνιο, και ο Τ. Δενδρινός συνοδεύει στο εκκλησιαστικό όργανο. Μόνο κατά τα έτη 1972-1974 την Χορωδία σ’αυτές τις εκδηλώσεις διηύθυνε ο Εμμανουήλ Χανιώτης.

Το 2005 εγκαταλείπεται το εκκλησιαστικό όργανο λόγω παλαιότητας, μειωμένης απόδοσης και ασύμφορης επισκευής του. Με την ευγενική Δωρεά των ευεργετών μας, κκ. Ευαγγέλου και Ελπίδας (Πίτσας) Ρούσσου - Συριανών εξ Αθηνών - αποκτήσαμε νέο, μοντέρνο και σύγχρονο εκκλησιαστικό όργανο μάρκας ΥΑΜΑΗΑ, με την κ. Μαργαρίτα Φρέρη-Σταματίου, πάντα, στα πλήκτρα.

Μετά το θάνατο του Μαέστρου Νικήτα Δενδρινού στις 8 Φεβρουαρίου 2007, και από τον Απρίλιο του 2008, την Διεύθυνση της Χορωδίας αναλαμβάνει, με ομόφωνη απόφαση των μελών της, ο Μαέστρος Γιάννης Αργυρίου, μέλος της Χορωδίας από το 1959 και ο οποίος επάξια διευθύνει μέχρι σήμερον.

Ο ίδιος Μαέστρος Διευθύνει και την Μικτή Χορωδία του Αγ. Νικολάου με περισσότερους ψαλμούς συνοδεία και του εκκλησιαστικού οργάνου.

Η 25μελής, σήμερα, Εκκλησιαστική Πολυφωνική Ανδρική Χορωδία του Αγίου Νικολάου αποτελείται από επίλεκτους, φιλευσεβείς Ερμουπολίτες, οι οποίοι πλημμυρίζουν με τις φωνές τους ουρανογείτονες θόλους του μεγαλοπρεπέστατου Ναού του προστάτου των Ναυτικών, και συνεχίζουν την ωραία μουσική της παράδοση και παρουσία, με την αγάπη, στήριξη και ευλογία του Σεβασμιότατου Μητροπολίτου Σύρου, Τήνου, Άνδρου, Κέας Μήλου, Μυκόνου και λοιπών νήσων, κκ. Δωροθέου Β’, καθώς και την αγάπη του λαού της Σύρου, των Κυκλάδων και ολοκλήρου της Ελλάδος.