Ο Νίκος Κυπουργός μιλάει για τα 15 χρόνια της Ορχήστρας των Κυκλάδων

"Μία ανεκτίμητη διαδρομή"

"Δημιουργήσαμε μία Ορχήστρα χωρίς στεγανά και προκαταλήψεις, ανοιχτή σε τόσα διαφορετικά είδη μουσικής"

Ήταν το 2010, όταν για πρώτη φορά οι κάτοικοι της Σύρου είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν τις πρώτες της εμφανίσεις.

Ο λόγος για την "Ορχήστρα των Κυκλάδων", όπου μία ομάδα 25 ατόμων μαζί με τον Νίκο Κυπουργό, έκανε τα πρώτα βήματά της στο μουσικό και πολιτιστικό στερέωμα του νησιού.

Από τότε πέρασαν πολλά χρόνια, με δεκάδες εμφανίσεις με τη συμμετοχή σημαντικών καλλιτεχνών, εντός και εκτός Σύρου, αλλά και με τη δημιουργία δύο ακόμη μουσικών "σχολείων", όπως είναι Παιδική – Νεανική Χορωδία και η Χορωδία Γονέων και Φίλων.

Για την 15χρονη διαδρομή της, μίλησε στην "Κοινή Γνώμη" ο δημιουργός της, Νίκος Κυπουργός.

- Κύριε Κυπουργέ, η Ορχήστρα των Κυκλάδων, συμπληρώνει 15 χρόνια σημαντικής μουσικής και καλλιτεχνικής παρουσίας στη Σύρο. Ποιο ήταν εκείνο το στοιχείο ή η αφορμή που αποφασίσατε να δημιουργήσετε αυτό το σχήμα στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων;

"Στη Σύρο ήρθα το 2003 για να ξεφύγω από την Αθήνα. Ήταν το κρησφύγετό μου, όποτε ήμουν εδώ έβλεπα ελάχιστους ανθρώπους. Μια ωραία μέρα του 2010 όμως, με βρίσκουν κάποια νέα παιδιά και μου προτείνουν μια συναυλία με μουσική μου στο νησί. Κι εκεί άλλαξαν όλα. Οι όποιοι δισταγμοί μου εξανεμίστηκαν όταν είδα να μαζεύονται 15 - 20 μουσικοί που έπαιζαν φλάουτο, κλαρινέτο, τρομπέτα, βιολί, βιόλα, βιολοντσέλο, κοντραμπάσο, πιάνο. Αλλά και ακορντεόν, κιθάρα κλασική και ηλεκτρική, μπουζούκι, μαντολίνο, ούτι, κανονάκι, σαντούρι, νέι, κρουστά. Και σκέφτομαι, εδώ μπορεί να γίνει κάτι ιδιαίτερο, μία Ορχήστρα χωρίς στεγανά και προκαταλήψεις, ανοιχτή σε τόσα διαφορετικά είδη μουσικής. Κι έρχονται και τραγουδίστριες και τραγουδιστές με ποικίλες φωνές, από λυρικές ως τζαζ και παραδοσιακές… και μια χορωδία από παιδιά κάθε ηλικίας. Όλα αυτά από την πρώτη συναυλία. Κι έρχονται και από την Αθήνα μερικοί καλοί μου φίλοι που ενθουσιάστηκαν με την ιδέα της δημιουργίας μιας τέτοιας Ορχήστρας και θέλησαν να την στηρίξουν, η Μαρία Φαραντούρη, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, η Ντόρα Μπακοπούλου. Τι παραπάνω χρειαζόταν για να ξεκινήσει η Ορχήστρα; Κι αυτή ήταν μόνο η αρχή της διαδρομής".

- Κάνοντας μία αναδρομή στο χρόνο, υπάρχουν στιγμές που μπορείτε να ξεχωρίσετε από αυτή τη διαδρομή;

"Μετά την πρώτη εκείνη συναυλία που ήταν καθοριστική, αναζητήσαμε προγράμματα πολυποίκιλα που να αναδεικνύουν τον πλούτο την Ορχήστρας και να αναδεικνύονται απ’ αυτόν. Τον επόμενο χρόνο τιμήσαμε τον "δικό μας" Μάνο Ελευθερίου και μας τίμησε κι εκείνος με την εμπιστοσύνη και τα καλά του λόγια. Μετά ήρθαν οι συνεργασίες μας με την Ελευθερία Αρβανιτάκη, τον Διονύση Σαββόπουλο, που ήρθαν και τραγούδησαν στη Σύρο και μετά μας κάλεσαν σε μεγάλες συναυλίες τους στο Ηρώδειο. Και αργότερα με τον Αλκίνοο Ιωαννίδη. Και πολλά άλλα προγράμματα πλούτισαν το ρεπερτόριό μας και διεύρυναν τους ορίζοντές μας, όπως αυτό με τα τραγούδια από τον ελληνικό και διεθνή κινηματογράφο. Με αφετηρία πάντοτε τη Σύρο, ταξιδεύαμε στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και σε πολλές άλλες πόλεις. Και βέβαια στις Κυκλάδες, στα Δωδεκάνησα. Δεν ξεχνιούνται τα γλέντια που έχουμε μοιραστεί, όπως εκείνο το τεράστιο τραπέζι κάτω από τα δέντρα στα Δυο Χωριά της Τήνου, οι βουτιές στην Αντίπαρο, οι βροχές που μας κυνηγούσαν από συναυλία σε συναυλία στη Βόρεια Ελλάδα, η απίστευτη καταιγίδα στη Ρόδο. Ούτε τα τσιμπούσια στην αυλή του Φώτη Τσαντήλα ή οι ατελείωτες πρόβες κάτω από την κληματαριά του Νίκου Απέργη όπου ξαφνικά εμφανίζονται από το πουθενά μεζέδες και λιχουδιές κάθε λογής. Ούτε το αυτοκίνητο δώρο που μου έκανε η ορχήστρα κάποια Χριστούγεννα, τυλιγμένο μ’ έναν τεράστιο κόκκινο φιόγκο".

- Πόσο πιστεύετε ότι θα βοηθήσει, ιδιαίτερα στην εκπαίδευσης των νέων, η ίδρυση του Μουσικού Σχολείου στη Σύρο;

"Αφάνταστα! Με τη μουσική εκπαίδευση ασχολούμαι από πολύ νέος. Δίδαξα σε σχολεία, ωδεία, στο Πανεπιστήμιο, δούλεψα με παιδικές ορχήστρες και χορωδίες. Παράλληλα ασχολήθηκα και με το θέατρο για παιδιά, για τις ανάγκες του οποίου έγραψα πολλά τραγούδια. Όλα αυτά τα χρόνια, ο θεσμός των μουσικών σχολείων είναι ό,τι πιο σημαντικό είδα. Θα ήθελα να μοιραστώ μια εμπειρία μου: Από το 2014 κάθε άνοιξη μαζεύονται στην Ξάνθη 20 Μουσικά Σχολεία από όλη την Ελλάδα, οι μαθητές παρακολουθούν σεμινάρια, παίζουν μουσική σε κάθε γωνιά της πόλης. Την τελευταία μέρα στην κεντρική πλατεία δίνεται μια μεγάλη συναυλία, για της ανάγκες της οποίας ενορχηστρώνω και διευθύνω 3-4 τραγούδια και ορχηστρικά κομμάτια. Φανταστείτε 500 παιδιά ορχήστρα κι άλλα τόσα χορωδία. Ε, λοιπόν, η εμπειρία είναι μοναδική, είναι συγκινητικό να βλέπεις την αφοσίωση αυτών των παιδιών των 12-18 ετών. Όταν πρέπει να συγκεντρωθείς στο τι παίζουν οι άλλοι μουσικοί δίπλα σου για να ενωθείς μαζί τους, καθώς παρακολουθείς συγχρόνως την παρτιτούρα και τον μαέστρο, μαθαίνεις να συντονίζεσαι και να συγχρονίζεσαι χωρίς να σου το επιβάλλει κάποιος άλλος πέρα από την ίδια τη μουσική. Πειθαρχείς αυτόματα στην εσωτερική ανάγκη της έκφρασης. Αποκτάς κριτήρια, αίσθηση ομαδικότητας, συνεργασίας. Γι’ αυτό πιστεύω ότι η μουσική δεν είναι μόνο μια απόλαυση και ένα δια βίου φάρμακο, αλλά και μας μαθαίνει να νιώθουμε μέλη ενός συνόλου, να ακούμε ο ένας τον άλλο, να είμαστε καλύτεροι άνθρωποι. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι στα Μουσικά Σχολεία δεν συναντάμε φαινόμενα μουσικού εκφοβισμού και παραβατικότητας. Καταλαβαίνετε λοιπόν γιατί θεωρώ τόσο σημαντικό να έχουμε ένα Μουσικό Σχολείο και στη Σύρο. Πολλοί άνθρωποι το ονειρευόμαστε χρόνια, ας ελπίσουμε ότι επιτέλους θα ξεκινήσει την επόμενη χρονιά".

- Τι θα παρουσιάσετε στη συναυλία της 15 Φεβρουαρίου;

"Η Ορχήστρα σκέφτηκε για την επετειακή μας συναυλία να με τιμήσει. Θα ξανακούσουμε κάποια κομμάτια από εκείνα που παίχτηκαν στην πρώτη συναυλία το 2010, αλλά και πολλά άλλα που έγραψα τα τελευταία χρόνια. Στο μεταξύ η Ορχήστρα έχει εξελιχθεί σε όλα τα επίπεδα. Ο βασικός πυρήνας της παραμένει σταθερός, αλλά ως σύνολο διαρκώς ανανεώνεται. Καθώς οι μουσικοί είναι όλοι κάτοικοι Σύρου, πολλοί από τους νεότερους έφυγαν για σπουδές, κάποιοι άλλοι ήρθαν στο νησί. Είχαμε όμως και «εσωτερικές» αλλαγές. Ο Μηνάς Τσαβδάρης ας πούμε, ο κλαρινετίστας μας, έφυγε στην Αθήνα και αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του επέστρεψε στην ορχήστρα πέρσι, ολοκληρωμένος μουσικός πια, παίζοντας μάλιστα και σαξόφωνο. Η Ολυμπία Τασσοπούλου που έπαιζε αρχικά βιολί, μελέτησε βιόλα για να καλύψει τις ανάγκες της ορχήστρας. Το σημερινό «κοντσερτίνο» μας, η βιολονίστα Λένα Χατζηγρηγορίου ανέλαβε την προετοιμασία, το μουσικό υλικό, τις πρόβες. Η πιανίστα μας Βούλα Γλύκα ανέλαβε τις πρόβες των τραγουδιστών. Η σοπράνο Χριστίνα Ασημακοπούλου, νέο μας μέλος, ανέλαβε τη διδασκαλία της παιδικής-νεανικής χορωδίας. Πλάι στους παλιούς μας τραγουδιστές, τη Ρένα Βέργου, την Ελπίδα Γαδ, τη Μαρία Κουσουλάκου, τον Παριανό Νίκο Στόκα, προστέθηκαν ο Αλέξανδρος Δημητρόπουλος και η Ελίτα Κουνάδη. Και τέλος, στη θέση της πρώτης χορωδίας τότε, έχουμε σήμερα την εξαιρετική Παιδική-Νεανική Χορωδία μας η οποία, χάρη στην αφοσίωση του Νίκου Ρούσσου, έχει επιδείξει τόσο πλούσιο έργο.
Από τη συναυλία όμως θα λείπει ένας ωραίος άνθρωπος, σπουδαίος μουσικός, αγαπημένος όλων μας, ο Μάκης Πρίντεζης. Θα μας λείπει η ηλεκτρική κιθάρα του, το φωτεινό του χαμόγελο, οι καλόκαρδες πλάκες του. Το βράδυ αυτό θα παίξουμε και θα τραγουδήσουμε για εκείνον".

Κεντρική φωτό:Ελίνα Γιουνανλή