"Ο Μαρξ στο Σόχο" στην Τραγαία Νάξου

Το γνωστό μονόλογο του ιστορικού Howard Zinn «Ο Μαρξ στο Σόχο!» παρουσιάζει η ομάδα «Φάντης Μπαστούνι» στην πλατεία Ακαδήμων της Τραγαίας Νάξου, την Παρασκευή 21 Αυγούστου στις 21:30, με την υποστήριξη του Πολιτιστικού Συλλόγου Τραγαίας και ΝΟΠΠΑΠΠΠΑ Νάξου.

Η σκηνοθεσία ανήκει στον Ναξιώτη Νίκο Σέργη και παίζει ο Βασίλης Κυριάκου.

”Ο Μαρξ, απαυδισμένος από τις επιθέσεις που δέχεται μετά θάνατον, ζητάει από τις αρχές του άλλου κόσμου να επιστρέψει στη ζωή για να αποκαταστήσει την αλήθεια. Φτάνει στο Σόχο και, απευθυνόμενος σε ένα σύγχρονο ακροατήριο, μιλάει σε πρώτο πρόσωπο για τη ζωή του και υπερασπίζεται την επικαιρότητα των ιδεών του. Ένας εμπνευσμένος θεατρικός μονόλογος από τον ιστορικό Χάουαρντ Ζιν.”

Η ομάδα «Φάντης Μπαστούνι» δημιουργήθηκε το φθινόπωρο του 2013 στο πρότυπο της αυτοδιαχείρισης και συνεργάστηκε με τη θεατρική ομάδα “Τσούσκα“ που δημιουργήθηκε την ίδια εποχή στον κοινωνικό χώρο “Xanadu” (Ξάνθη). Ο “Φάντης” φιλοξενήθηκε εκεί, τόσο για την προετοιμασία του έργου: “Ο Μαρξ στο Σόχο” όσο και για την πρώτη παράσταση στις 5 Απριλίου 2014.

Η ομάδα εμφανίστηκε μεν σαν “Φάντης Μπαστούνι” στη Θράκη πέρυσι, αλλά τα μέλη της δραστηριοποιήθηκαν στο πρόσφατο παρελθόν στα Ιωάννινα, όταν δημιούργησαν, μαζί με άλλους, την -επίσης- αυτοδιαχειριζόμενη θεατρική ομάδα: “Σφάλμα x Γκοντώ” (2009). Στους σκοπούς της ομάδας περιλαμβάνονται η πολιτική παρέμβαση στα κοινωνικά δρώμενα -με ελευθεριακό χαρακτήρα- δια μέσου του πολιτικού θεάτρου αλλά όχι μόνο, η χρήση του θεατρικού λόγου ως πολιτικού όπλου επίκαιρης κριτικής και η ανατροπή των κατεστημένων συνθηκών, όπου το ερασιτεχνικό θέατρο είναι προσωποπαγές για την ανάδειξη ατομικών φιλοδοξιών. Δεν αρνηθήκαμε τον ρόλο του σκηνοθέτη, αλλά αυτός διαχέεται κάθε φορά στην αμεσοδημοκρατική διαδικασία που ακολουθεί τις πρόβες, για να σχηματιστεί εκ νέου στην επόμενη συνάντηση. Έτσι περιφρουρήσαμε το νόημα της συλλογικότητας χωρίς να “αποδομήσουμε” τους βασικούς κανόνες της θεατρικής πράξης. Τέλος, η συνεργασία με συλλογικότητες και κοινωνικούς χώρους σε όλη την Ελλάδα αποτελεί προτεραιότητα για την ομάδα.

Ο “Μαρξ στο Σόχο”, μολονότι δεν προέρχεται από την πένα ενός επαγγελματία δραματουργού, αποτελεί ένα από τα πιο εμβληματικά έργα της εποχής μας, τουλάχιστον για όσους πιστεύουν ακόμα ότι το ριζοσπαστικό θέατρο δεν πέθανε. Η φανταστική επιστροφή του Μαρξ στην πατρίδα του καπιταλισμού και η εξίσου φανταστική ανάκληση της συνάντησής του με τον Μπακούνιν στο σπίτι του πρώτου, αποτελούν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για τον αναρχο-μαρξιστή Χ. Ζινν, προκειμένου να ανασυστήσει το ελευθεριακό αίτημα σήμερα. Το έργο είναι μακροσκελές, με διπλού χαρακτήρα ανάπτυξη (προσωπικές αναμνήσεις και επίκαιρη επαναστατική κριτική) κι έτσι επιλέξαμε να περιορίσουμε τη διάρκειά του. Ο Μαρξ συνδιαλέγεται με τα πρόσωπα που αγάπησε, καθώς και με αυτούς που τον ανάγκασαν να αποφανθεί: “εγώ δεν είμαι μαρξιστής!”. Συνεπώς, παρουσιάζονται παράλληλα ενδιαφέροντα στοιχεία από τη βιογραφία του και μια χαρτογράφηση των κινημάτων που σημάδεψαν την τύχη του ελευθεριακού κομμουνισμού. Επιλέξαμε μια λιτή σκηνική αναπαράσταση (χωρίς π.χ. οπτικοακουστικά μέσα), προκειμένου να αναδείξουμε τόσο τον θεατρικό λόγο όσο και την υποκριτική ως όπλο της κριτικής. Ο αυτοσχεδιασμός επάνω στην επικαιρότητα είναι περιορισμένος, καθώς το ίδιο το κείμενο είναι πλούσιο σε ιδέες προς αξιοποίηση. Καθαρά θεωρητικά, δόθηκε έμφαση στα Χειρόγραφα 1844 του Μαρξ, εφόσον αποτελούν το πιο σημαντικό ίσως έργο για την ιστορική εξέλιξη του μαρξισμού. Ο Μαρξ δεν εμφανίζεται σκηνικά ως “φάντασμα”, αλλά στον φυσικό του χώρο, ενώπιον των μαζών. Τέλος, σκηνοθετικά ο μονόλογος κορυφώνεται ακριβώς στα σημεία όπου ο πολιτικός λόγος αναδύεται μέσα από τον θεατρικό, δηλαδή το περιεχόμενο ορίζει τελικά τη μορφή του έργου.

Σκηνοθεσία: Nίκος Σέργης

Επιμέλεια ήχου: Vasilis Ziakas

Παίζει: Βασίλης Κυριάκου