Από το μονοπάτι του θανάτου... σ’ έναν υπέροχο ύμνο στη ζωή

Το φως που ακολουθεί τον άνθρωπο κατά τη διάρκεια της πορείας του στη ζωή και τον θάνατο αναδεικνύεται μέσα από τη θεατρική διασκευή της φιλοσοφικής νουβέλας του Λέοντος Τολστόι «Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς» με την υπογραφή της Κωνσταντίνας Νικολαΐδη.

Η σκηνοθέτης των -sold out- «12 Ενόρκων» που «συνεδριάζουν» επί σκηνής για 6^η χρονιά θα χαρίσει στο κοινό της Σύρου άλλο ένα θεατρικό της εγχείρημα, που συνεχίζει την περσινή επιτυχία του, φιλοδοξώντας να γνωρίσει σε περισσότερους θεατές ένα από τα πιο σημαντικά και ώριμα έργα του μεγάλου Ρώσου λογοτέχνη.

Ο ευκατάστατος δικαστής Ιβάν Ιλίτς, αρρωσταίνει βαριά. Η αρρώστια κι ο επικείμενος Θάνατός του, εκμηδενίζουν όλη την προηγούμενη ζωή του. Επιτυχίες, ανούσιες συναναστροφές, εξουσία, κύρος και χρήμα στέκουν αδύναμα μπροστά στο τέλος. Ολόκληρη η ύπαρξη του Ιβάν Ιλίτς σείεται συθέμελα γιατί, όσο κι αν προσπαθεί να αποδεχτεί το συμπέρασμα ότι «ο Γάιος είναι άνθρωπος, οι άνθρωποι είναι θνητοί, άρα ο Γάιος είναι θνητός» που διδάχτηκε κατά την περίοδο των φοιτητικών του χρόνων, το Εγώ του τον κρατάει γερά δέσμιό του. Ο Γάιος ναι… αυτός όμως όχι! Αυτός μπορεί να ξεγελάσει τον Θάνατο!

Οι ηθοποιοί Γιώργος Γαλίτης και Θανάσης Κουρλαμπάς, ξετυλίγουν για άλλη μία χρονιά, όλη την υποκριτική τους γκάμα επί σκηνής, τόσο σε κωμικό όσο και σε δραματικό επίπεδο, ενσαρκώνοντας όλους τους ρόλους του διηγήματος, σ’ ένα θεατρικό παιχνίδι το οποίο –πηγαίνοντας κόντρα στον τίτλο- σφύζει από Ζωή.

Στη συνεργασία του με την Κωνσταντίνα Νικολαΐδη και τον Γιώργο Γαλίτη, στα σκοτεινά μονοπάτια που οδηγούν τον χαρακτήρα του έργου να προβεί σε έναν απολογισμό της ζωής του, αλλά και στις προσωπικές σκέψεις και φοβίες του σχετικά με την έννοια του θανάτου, αναφέρεται στην «Κοινή Γνώμη», ο ηθοποιός Θανάσης Κουρλαμπάς.

Το θεατρικό σας μενού για τη σεζόν 2019-2020…. Πλούσιο και πολυποίκιλο. «12 Ένορκοι», «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» και «Ο Θάνατος του Ιβάν Ιλίτς». Συνδετικός κρίκος όλων αυτών, η Κωνσταντίνα Νικολαΐδη, με την οποία θα μπορούσε κανείς να πει ότι έχετε «δέσει».

«Έχω τη χαρά να συνεργάζομαι επί πέντε συναπτά έτη με την κ Νικολαΐδη. Αισθάνομαι πολύ τυχερός που βρέθηκα στο δρόμο της κι αυτή στον δικό μου. Είναι σπουδαίο και ταλαντούχο πλάσμα με πολύ μεγάλη καλλιέργεια και πλούτο συναισθημάτων. Εκτός από τα παραπάνω, έχουμε κάνει μαζί και το «At Home At The Zoo». Όσον αφορά στον «Θάνατο του Ιβάν Ιλίτς», η Κωνσταντίνα διασκεύασε αριστουργηματικά το έργο του Τολστόι. Δύο άντρες-ηθοποιοί αναλαμβάνουν να παρουσιάσουν, ως διπλοί αφηγητές- την ιστορία του Θανάτου του Ιβάν Ιλίτς, περνώντας και από τους 19 ρόλους του δράματος. Εγώ και ο Γιώργος Γαλίτης, περνάμε, ο καθένας με τη σειρά του ή διαδεχόμενοι ο ένας τον άλλον και από τους δεκαεννέα χαρακτήρες του έργου. Τον Ιβάν Ιλίτς, τη γυναίκα του, τον αφηγητή, τον δικαστή, τον γιατρό, τον γιο, την κόρη. Είναι ένα σπουδαίο θεατρικό εγχείρημα. Ο δε κ. Γαλίτης ήταν άλλη μια ευτυχέστατη συνάντηση στη ζωή μου. Πρώτα από όλα, είναι ένα καταπληκτικό παιδί στην ψυχή, στα συναισθήματα. Πάνω στη σκηνή είναι υποδειγματικός. Όχι απλά χάρηκα που τον γνώρισα και χαίρομαι που μοιραζόμαστε δύο χρόνια τώρα τη σκηνή, αλλά ήταν και μάθημα για μένα. Είναι σπουδαίος ηθοποιός, περνάει από το δράμα στην κωμωδία μέσα σε χιλιοστά δευτερολέπτου. Αυτή η παράσταση ήταν μια πολύ ευτυχής συγκυρία για μένα».

Το διήγημα ουσιαστικά πραγματεύεται τη σχέση του ανθρώπου με τον θάνατο, ένα θέμα από τη φύση του σκοτεινό. Με ποιον τρόπο η παράσταση επιδιώκει να διώξει το σκοτάδι και να δώσει τη θέση του στη φωτεινή πλευρά της ζωής;

«Αρχικά το έργο του Τολστόι, μετά η διασκευή και τέλος η σκηνοθεσία της παράστασης προσπαθούν να αναδείξουν το φως που υπάρχει μέσα στην πορεία του ανθρώπου στη ζωή και στον θάνατο, όχι όμως να τον αποβάλουν. Το διήγημα και η παράσταση δεν φοβούνται τον θάνατο. Ίσα ίσα που παίρνει το μονοπάτι του θανάτου αυτού του χαρακτήρα και με αφορμή αυτό γεννιέται ένας υπέροχος ύμνος στη ζωή. Ο Ιβάν Ιλίτς έχει φτιάξει μια χαρά τη ζωή του. Θεωρούσε ότι τα είχε κάνει όλα τέλεια ως ένας ευυπόληπτος πολίτης της κοινωνίας, δικαστικός με την πρέπουσα εξουσία στα χέρια του, με τις χαρτοπαιξίες, τις βεγγέρες και τα πάθη του, με τη συμβατική οικογένεια που έχει κάνει, καθώς παντρεύτηκε μία γυναίκα που δεν είχε ερωτευτεί. Και εκεί που ο άνθρωπος κάνει σχέδια, ο Θεός γελάει, λέει ο λαός. Από ένα τυχαίο γεγονός, ξεκινάει η φθορά του κορμιού του και αυτή τον αναγκάζει ψυχικά να ψάξει, να διερευνήσει τη ζωή του, πώς την έζησε και πώς έπρεπε να τη ζήσει. Οπότε, νομίζω πως περισσότερο φωτεινό είναι το έργο παρά σκοτεινό. Δεν πρόκειται για ένα βαρύ δράμα. Απεναντίας, οι θεατές θα διαπιστώσουν ότι στα πρώτα είκοσι λεπτά, οι καταστάσεις έχουν πολύ χιούμορ. Μετά μπαίνει το στοιχείο του θανάτου». Επομένως, πρόκειται για μια διαπραγμάτευση του φωτός που πρέπει να διέπει τη ζωή του ανθρώπου όταν σκεφτόμαστε τον εαυτό μας, τον άλλον, όταν βαδίζουμε με γνώμονα την αγάπη, την αλληλοβοήθεια, το ενδιαφέρον για τον διπλανό μας. Μία διαπραγμάτευση με φωτεινό τρόπο αυτού του φόβου που όλοι οι άνθρωποι έχουν στη ζωή τους, που είναι ο φόβος της έλευσης του θανάτου. Το μόνο πράγμα για το οποίο είμαστε απόλυτα σίγουροι, είναι ότι είμαστε φθαρτοί και κάποια στιγμή θα επέλθει ο θάνατος. Είτε με βίαιο και απότομο τρόπο, είτε φυσικά».

Καλώντας να ερμηνεύσετε το έργο του Τολστόι, αναγνωρίσατε στο κείμενο δικές σας ανησυχίες ή σκέψεις σχετικά με την ιδέα του θανάτου;

«Κάθε φράση, κάθε έργο, κάθε μορφή τέχνης, κάθε κουβέντα και σκέψη που θα σου θέσει ένα ερώτημα «αν ζεις σωστά και με τις αξίες που εσύ έχεις θέσει στον εαυτό σου» δεν παύει να σε κεντρίζει. Πόσω μάλλον σαν ηθοποιός που συμμετείχα στο σκάψιμο αυτού του έργου, στο ψάξιμό του, στην επεξεργασία του, στην ενσωμάτωσή του στην ψυχή μου και το κορμί μου, όπως έκανε και ο Γιώργος Γαλίτης. Όταν λοιπόν ένας ηθοποιός καλείται να πάρει το κείμενο και να το κάνει ζωή μέσα του και αλήθεια, αναμφισβήτητα οι έννοιές του θα τον επηρεάσουν. Οπότε, σαφώς μου δημιουργεί πάρα πολλές σκέψεις. Προσωπικά, δεν έχω συμφιλιωθεί με την έννοια του θανάτου και νομίζω πως είναι κάτι πάρα πολύ δύσκολο. Για να το καταφέρει ο άνθρωπος απαιτείται πολύ μεγάλη ωριμότητα. Αλλά σίγουρα το να συμμετέχεις σε μια τέτοια παράσταση που κάθε δυο-τρεις φορές την εβδομάδα λες αυτά τα λόγια και τα ερμηνεύεις με όση αλήθεια μπορείς να καταθέσεις εκείνη τη στιγμή, σίγουρα σε επηρεάζουν και σε βάζουν σε μια διαδικασία να σκεφτείς πώς είναι η ζωή σου, πώς θα έπρεπε να τη ζήσεις, να επαναπραγματευτείς τις σχέσεις σου, τα λάθη σου, τις ρωγμές σου, όλα τα σημεία που θεωρείς μελανά στη ζωή σου».

Εκτός από το θέατρο έχετε και μία αξιόλογη τηλεοπτική παρουσία με συμμετοχές σε γνωστές και άκρως επιτυχημένες σειρές, όπως στις φετινές «Άγριες Μέλισσες».

«Είχα την τύχη και τη χαρά να συμμετέχω πάντα σε καλές δουλειές, γιατί σίγουρα είναι και θέμα τύχης. Μπορεί με τα χρόνια να μαθαίνεις, να αποκτάς μια σοφία επιλογών και πιθανότητα να πέφτεις πιο μέσα, αλλά ποτέ δεν ξέρεις με βεβαιότητα πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Μέχρι τώρα με έχουν βοηθήσει η τύχη και οι επιλογές μου να βρεθώ σε πολύ καλές δουλειές, με αξιόλογους ανθρώπους τόσο θεατρικά όσο και τηλεοπτικά. Βέβαια υπήρξε ένα διάστημα που έλειψα από την τηλεόραση, γιατί δεν γινόντουσαν τόσες δουλειές άρα δεν υπήρχαν και οι ανάλογες προτάσεις, αλλά και δυο-τρία πράγματα που είχαν συζητηθεί δε με αφορούσαν ούτε καλλιτεχνικά ούτε οικονομικά. Τώρα όμως τα πράγματα καλυτερεύουν, ανοίγουν. Πιστεύω πως και οι «Άγριες Μέλισσες» και το «Κόκκινο ποτάμι» είναι δυο σειρές, που θα ξαναδώσουν μια πνοή στη λεγόμενη καλή μυθοπλασία».

Ο «Θάνατος του Ιβάν Ιλίτς» παρουσιάζεται απόψε στις 20:30, στο Θέατρο Απόλλων.