Ο «Νικηράτος» της Ευανθίας Καΐρη στο Ανοιχτό Θέατρο Άνδρου

Εκδηλώσεις βασισμένες στην τοπική ιστορία, σε επιφανείς προσωπικότητες και συνολικά, στην ανάδειξη της πολιτισμικής ταυτότητας της Άνδρου περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα εορτασμού των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση.

Στο πλαίσιο αυτό, κάτοικοι και επισκέπτες του νησιού θα έχουν τη χαρά να παρακολουθήσουν το προσεχές καλοκαίρι τη θεατρική παράσταση «Νικηράτος» της Ευανθίας Καΐρη, σε σκηνοθεσία του Γιώργου Δάμπαση.

Η Ευανθία Καΐρη, η «Ευανθία η εξ’ Άνδρου» γεννήθηκε το 1799 και ήταν η μικρή αδελφή του φιλοσόφου Θεόφιλου Καΐρη. Ο ίδιος την πήρε μαζί του το 1812 στη σχολή στις Κυδωνιές και μερίμνησε για την μόρφωσή της. Στα χρόνια της Επανάστασης, η Ευανθία  Καΐρη επέστρεψε στην Άνδρο και το 1824 συνόδευσε τον αδελφό της, Δημήτρη, στην Ερμούπολη της Σύρου. Εκεί συνέγραψε το έργο «Νικηράτος» το 1826, τρεις μήνες μετά την Έξοδο του Μεσολογγίου.

Η ιστορία τοποθετείται στο πολιορκημένο από τους Τούρκους Μεσολόγγι. Κάθε ελπίδα για βοήθεια έχει χαθεί και ο στρατηγός Νικήρατος σκέφτεται να φυγαδεύσει την κόρη του. Συζητά με το εκπρόσωπο των Μεγάλων Δυνάμεων, επτανήσιο Λυσίμαχο. Εκεί του εκθέτει τις απόψεις του για την όλη κατάσταση. Τα γυναικόπαιδα αναπέμπουν δέηση στο Θεό. Τελικά αποφασίζεται η Έξοδος, ενώ οι άρρωστοι οι γεροντότεροι μένουν πίσω για να τιναχθούν στον αέρα μαζί με τους Τούρκους. Ο Νικήρατος σχεδιάζει την φυγή της κόρης του και του γιου του με τον Λυσίμαχο. Τελικά η κόρη του αποφασίζει να μείνει μαζί του: επιλέγει την αυτοθυσία.

Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε το 1827 μπροστά σε πρόσφυγες στην Ερμούπολη. Με τον τίτλο «Η άλωσις του Μεσολογγίου» ανέβηκε το 1837 στο θέατρο του Σκοντζόπουλου στην Αθήνα καθώς και σε αυλική παράσταση που οργανώνει Γερμανός αξιωματικός με Έλληνες ερασιτέχνες. Ο «Νικήρατος» ήταν το πρώτο τυπωμένο θεατρικό έργο αφιερωμένο στην Ελληνική Επανάσταση και εκδόθηκε ανώνυμα στο Ναύπλιο το 1826.

Στο κείμενο της Ευανθίας Καΐρη, ο σκηνοθέτης Γιώργος Δάμπασης πρόσθεσε για δραματουργικούς σκοπούς τρεις ωδές του Ανδρέα Κάλβου, αποσπάσματα από την αλληλογραφία της συγγραφέως με τον Αδαμάντιο Κοραή και τραγούδια Γάλλων συνθετών εμπνευσμένα από τη Γαλλική Επανάσταση. Ο «Νικηράτος» θα παρουσιαστεί στο Ανοιχτό Θέατρο Άνδρου, στις 9 Αυγούστου 2021.

Θα προηγηθεί, στις 6 Αυγούστου 2021, η προβολή του θεατροποιημένου ντοκιμαντέρ για τη ζωή και το έργο του μεγάλου διαφωτιστή, φιλοσόφου, διδασκάλου και πολιτικού Θεόφιλου Καΐρη που κήρυξε την Επανάσταση στην Άνδρο, τη 10η Μαΐου του 1821. Ο Θεόφιλος Καΐρης οραματίστηκε την απελευθέρωση της πατρίδας του και πάλεψε γι’ αυτήν. Δέχτηκε την ακτινοβολία της Γαλλικής Επανάστασης και υπήρξε φίλος με τον Αδαμάντιο Κοραή.