Γερά στα πόδια του παρά τις δυσκολίες

Με προβλήματα άνοιξε η αυλαία της φετινής Συνάντησης Ερασιτεχνικών Θιάσων Αιγαίου στη Νάξο, προκαλώντας «πονοκέφαλο» και απογοήτευση στους διοργανωτές που επί ενάμιση χρόνο σχεδίαζαν συντονισμένα και μεθοδικά τη διεξαγωγή του επιτυχημένου  θεσμού στο νησί της Αριάδνης, φροντίζοντας ακόμη και την παραμικρή λεπτομέρεια.

Ωστόσο, η Ομοσπονδία Ερασιτεχνικού Θεάτρου Αιγαίου, εκτός από τις ιδιαίτερες συνθήκες που διαμορφώθηκαν λόγω της πανδημίας, επιβάλλοντας την αναζήτηση ανοιχτών χώρων για τη φιλοξενία των προγραμματισμένων παραστάσεων, κλήθηκε να αντιμετωπίσει και την κωλυσιεργία από πλευράς της τοπικής αυτοδιοίκησης που ετησίως υποστηρίζει τη διοργάνωση.

Υπενθυμίζεται ότι, στις 10 Αυγούστου 2021, σε συνέντευξή του στην «Κοινή Γνώμη», ο πρόεδρος της ΟΘΕΑ, Στέλιος Μάρκου είχε εκφράσει τις ανησυχίες του Διοικητικού Συμβουλίου σχετικά με την ομαλή διεξαγωγή της συνάντησης, υπογραμμίζοντας ότι ο Δήμος Νάξου, όχι μόνο δεν είχε ξεκινήσει την προετοιμασία των υποδομών, ένα μήνα πριν από την έναρξη, αλλά είχε διακόψει και την επικοινωνία του με την Ομοσπονδία.

«Αν αυτή η εξέλιξη δεν ανατραπεί άμεσα, όλα τα παραπάνω θα αποτελέσουν ένα κακοδιαψευσμένο όνειρο. Και για εμάς  που έχουμε επενδύσει ψυχικό, πνευματικό μόχθο και αρκετά χρήματα, ίσως δε περισσότερο για το κοινό και το νησί της Νάξου», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος.

Κατ’ ανάγκη τροποποιήσεις στο πρόγραμμα της διοργάνωσης

Οι ανησυχίες της ΟΕΘΑ, τελικά επιβεβαιώθηκαν, αφού όπως φάνηκε εκ του αποτελέσματος, η διαμόρφωση των χώρων για την 32^η Συνάντηση Ερασιτεχνικών Θιάσων Αιγαίου –πηγή αναζωογόνησης και πολιτιστικής ανάτασης, αλλά και σταθμός της ερασιτεχνικής δημιουργίας των νησιών του Αρχιπελάγους- ήταν για τον Δήμο Νάξου & Μικρών Κυκλάδων «υπόθεση της τελευταίας στιγμής». Η πρώτη παράσταση της φετινής διοργάνωσης στην Αυλή της Σχολής Ουρσουλινών ματαιώθηκε, καθώς ο χώρος δεν ήταν τεχνικά έτοιμος. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες της εφημερίδας, οι προγραμματισμένες εργασίες από τον Δήμο ξεκίνησαν μόλις την περασμένη Δευτέρα, με αποτέλεσμα οι προαπαιτούμενες κατασκευές να μην έχουν ολοκληρωθεί έως και την Πέμπτη 16/09, ημερομηνία έναρξης της Συνάντησης. Αυτό είχε ως συνέπεια την αναβολή της παράστασης του Θεατρικού Ομίλου Νάξου «Ο Διόνυσος» και τη μεταφορά της σε άλλη μέρα του προγράμματος. Ειδικότερα, η παράσταση «Οι ρόλοι της ζωής της» θα παρουσιαστεί απόψε στη Σχολή Ουρσουλινών. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι το ίδιο εσπευσμένα ολοκληρώθηκαν και οι προετοιμασίες του έτερου υπαίθριου χώρου ΚΕΓΕ με αποτέλεσμα η Θεατρική Ομάδα Μυκόνου να μην μπορεί να πραγματοποιήσει εκεί την τελική της πρόβα πριν από την παράσταση «Εμείς οι Έλληνες».

Η προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίστηκε από τον Δήμο Νάξου & Μικρών Κυκλάδων ένας τόσο αξιόλογος πολιτιστικός θεσμός που ενισχύει το πολιτιστικό γίγνεσθαι κάθε οικοδεσπότη-τόπου, αποτελώντας ταυτόχρονα σημαντική πηγή εσόδων για τον ίδιο, χάρη στον μεγάλο αριθμό συμμετεχόντων, εγείρει προβληματισμό και θλίψη, καθώς διαπιστώνεται ότι η ανευθυνότητα και η ελλιπής στοιχειώδης οργάνωση από μία και μόνο πλευρά μπορεί να επιφέρει αρνητικό πρόσημο.

«Συγγνώμη» προς τον Θεατρικό Όμιλο Νάξου, ο οποίος ταλαιπωρήθηκε, απηύθυνε ο Αντιδήμαρχος και μέλος της οργανωτικής επιτροπής της 32^ης Συνάντησης, Βαγγέλης Κατσαράς, υπογραμμίζοντας στην επίσημη έναρξη της διοργάνωσης, ότι μετά την αντιμετώπιση των τεχνικών προβλημάτων, η ομάδα θα μπορεί να επαναλάβει την παράστασή της όσες φορές θέλει και σε όποιον από τους διαθέσιμους χώρους επιθυμεί.

Τους συμμετέχοντες καλωσόρισε επίσης ο Έπαρχος Νάξου, Ιωάννης Μαργαρίτης ενώ αναγνώστηκαν και οι χαιρετισμοί του Γενικού Γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, Μανώλη Κουτουλάκη, καθώς και του Βουλευτή Κυκλάδων, Νίκου Συρμαλένιου.

Την έναρξη της 32^ης Συνάντησης Ερασιτεχνικών Θιάσων Αιγαίου κήρυξε ο πρόεδρος της ΟΕΘΑ, Στέλιος Μάρκου, τονίζοντας, μεταξύ άλλων πως η δημιουργική καλλιτεχνική ανάταση που προσφέρουν οι Συναντήσεις δεν αποτελεί πολυτέλεια, αλλά ανάγκη.

Δέκα χρόνια χωρίς τον Ιάκωβο Καμπανέλλη

Τη φετινή διοργάνωση πλουτίζουν και δύο σημαντικά αφιερώματα. Ένα στο Θέατρο στο 1821 για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση κι ένα στον Ναξιώτη Ιάκωβο Καμπανέλλη, μία από τις σημαντικότερες πνευματικές προσωπικότητες της νεότερης Ελλάδας.

Στο πλαίσιο αυτό διεξήχθη συζήτηση για τον μεγάλο δημιουργό με ομιλητές την σκηνοθέτη και σκηνογράφο Κατερίνα Καμπανέλλη, την φιλόλογο και συγγραφέα Έλενα Μαρούτσου και τον θεατρολόγο, Πλάτωνα Μαυρομούστακο.

Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η ομιλία της κόρης του εμβληματικού δραματουργού, η οποία αναφέρθηκε στην επαγγελματική πορεία του πατέρα της από τα χρόνια της αμφισβήτησης μέχρι τα χρόνια της αναγνώρισης τόσο σε εγχώριο, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Φέτος συμπληρώνονται δέκα χρόνια από τον θάνατο του Ιάκωβου Καμπανέλλη και 100 από τη γέννησή του. Τον αποκάλεσαν Πατριάρχη του νεοελληνικού θεάτρου. Του απονεμήθηκε το παράσημο του Τάγματος του Φοίνικα από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Τον εξέλεξαν παμψηφεί μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην έδρα Θεάτρου και επίτιμο καθηγητή σε τρία πανεπιστήμια, Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Κύπρου. Όλα αυτά με ένα απολυτήριο δημοτικού σχολείου. Όμως υπήρχε η στόφα, το ταλέντο, το πείσμα και το πάθος. Στην αρχή βρήκε τις πόρτες κλειστές. Το εθνικό θέατρο τον απέρριψε όταν θέλησε να δώσει εξετάσεις στη δραματική σχολή γιατί δεν είχε απολυτήριο γυμνασίου. Όμως δεν το έβαλε κάτω. Είχε ήδη αποφασίσει ότι το θέατρο ήταν μονόδρομος και το μέλλον του. Αποφάσισε να μπει σε αυτό από άλλη οδό. Άρχισε να γράφει. Και πάλι βρήκε τις πόρτες κλειστές. Το Εθνικό Θέατρο απέρριπτε τα έργα του μέχρι το 1950 που εμπνευσμένος ο Αδαμάντιος Λαιμός ανακάλυψε και πίστεψε στον νέο συγγραφέα και αποφάσισε να ανεβάσει στο εκτός κέντρο θεατράκι του το «Χορό πάνω στα στάχυα». Κι έτσι έγινε η αρχή.

Ακολούθησαν σημαντικότατες συνεργασίες σε σπουδαία έργα με εξαίρετους σκηνοθέτες: Κάρολος Κουν , Κώστας Καζάκος, Θανάσης Παπαγεωργίου, Γιώργος Μιχαηλίδης, Νικηφόρος Παπανδρέου κ.α. Τα έργα του ταξίδεψαν στο εξωτερικό. Παίχτηκαν σε πολλές χώρες, Ρουμανία, Ρωσία, Κίνα, Αυστραλία, Αμερική κ.α. Μεταφράστηκαν σε 18 γλώσσες. Έτυχαν παγκόσμιας αναγνώρισης. Όμως δεν ξέχασε ποτέ τις ρίζες του. Δεν ξέχασε το νησί που τον γέννησε και πάντα γυρνούσε σε αυτό. Όνειρό του ήταν να έχει ένα σπίτι στη Νάξο. Να μπορεί να το επισκέπτεται τα καλοκαίρια, να αναπνέει τον αιγαιοπελαγίτικο αέρα και να πατάει το αγαπημένο του χώμα. Να κάνει βόλτες στη Γρόττα, να μαζεύει πέτρες και ξύλα από τη θάλασσα και να θυμάται τα παιδικά του χρόνια. Και το κατάφερε. Επισκεπτόταν για χρόνια το νησί και ήταν ευτυχής. Του άρεσε πολύ να σκαλίζει ξύλα, να κάνει κατασκευές και να ζωγραφίζει. Αυτές οι ασχολίες ήταν δημιουργικά διαλείμματα από τις ατέλειωτες ώρες της συγγραφής.

Εμβληματικός δημιουργός, τρυφερός πατέρας

«Πολλές ώρες καθόμουν δίπλα του, θαύμαζα τη δημιουργικότητά του, τις ιδέες του, την ευκολία με την οποία όλα τα άψυχα αντικείμενα ζωντάνευαν στα χέρια του. Προσπαθούσα να τον μιμηθώ κι εκείνος με παρότρυνε. Γι’ αυτό τελικά κι εγώ ασχολήθηκα με την τέχνη. Καθώς η ζωή και το έργο του είναι λίγο πολύ γνωστά πολλές φορές με ρωτάνε, πώς ήταν σαν πατέρας. Ήταν ένας υπέροχος πατέρας, τρυφερός, δίκαιος, με κατανόηση, ήταν φίλος. Για μένα ήταν πάνω από όλα ο μπαμπάς μου κι ας ήταν ο πατριάρχης του νεοελληνικού θεάτρου, κι ας ήταν ο πιο σπουδαίος θεατρικός συγγραφέας. Γι’ αυτό και όταν έφυγε από αυτή τη ζωή αποφάσισα να αφιερωθώ στο έργο του, να το ανακαλύψω από την αρχή, να το οργανώσω, να το ταξινομήσω. Ώσπου τελικά βρήκα στα κατάλοιπά του, κάποια άγνωστα και ανέκδοτα θεατρικά, αλλά και ποιήματα. Αυτά τα ποιήματα έγιναν και το έναυσμα για να ξεκινήσουμε να συγκεντρώνουμε με τον συνεργάτη μου Θάνο Φωσκαρίνη όλο το στιχουργικό και ποιητικό του έργο και να εκδώσουμε πρόσφατα έναν τόμο 200 σελίδων με τίτλο «Άκουσε την φωνή μου κι έλα» από τις εκδόσεις κέδρος», σημείωσε η κ. Καμπανέλλη.

Το Θεατρικό Μουσείο «Ιάκωβος Καμπανέλλης» δημιουργήθηκε το 2014 με αρωγή του Δήμου Νάξου & Μικρών Κυκλάδων και αποτελεί το μόνο θεατρικό μουσείο αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, εκτός Αθηνών. Στο χώρο του διοργανώνονται εκδηλώσεις, εργαστήρια, παρουσιάσεις, αναλόγια και παραστάσεις ώστε όλοι να γνωρίζουν τη ζωή και του έργο του μεγάλου συγγραφέα, την ενεργή παρουσία του ως καλλιτέχνη και ως πολίτη που προσέφερε σε αυτό τον τόπο.

Καταλήγοντας, η κ. Καμπανέλλη σημείωσε: «Αυτός ο ταλαντούχος άνθρωπος με τα πάνω από 40 θεατρικά έργα, με 18 κινηματογραφικά σενάρια με τα αμέτρητα δοκίμια και τις ομιλίες που είχε την τύχη να συμπορευτεί με άλλες μεγάλες φυσιογνωμίες του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού και να ζήσει μια ζωή πλούσια σε εμπειρίες και αναγνωσιμότητα και ταυτόχρονα ο απλός, ο τρυφερός, ο δίκαιος, ο φίλος, αυτός ήταν ο μπαμπάς μου και μας λείπει πολύ».