“Υποβαθμίζεται το ιατρικό επάγγελμα”

“Πολεμικό κλίμα” στο χώρο της Υγείας μετά την υπουργική απόφαση για παραχώρηση του δικαιώματος συνταγογράφησης στους νοσηλευτές

“Υποβαθμίζεται το ιατρικό επάγγελμα”

Αναστάτωση και ανησυχία έχει προκαλέσει στον ιατρικό κόσμο η -προεκλογικού χαρακτήρος απόφαση του Υπουργείου Υγείας για το διευρυμένο καθηκοντολόγιο των νοσηλευτών, στο οποίο περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, το δικαίωμα συνταγογράφησης, αλλά και η υλοποίηση σοβαρών ιατρικών πράξεων, όπως χορήγηση αναισθησίας, που προαπαιτεί μακροχρόνιες ιατρικές σπουδές.

Με την απόφαση του υπουργού Υγείας Μάκη Βορίδη, που εξεδόθη σε ΦΕΚ στις 19 Ιανουαρίου -κυριολεκτικά μία “ανάσα” πριν από τις επικείμενες βουλευτικές εκλογές της Κυριακής 25 Ιανουαρίου 2015- παραχωρούνται στους νοσηλευτές αρμοδιότητες, τις οποίες κατέχουν μέχρι σήμερα μόνο οι ιατροί.

Συγκεκριμένα, το νοσηλευτικό προσωπικό θα έχει το δικαίωμα να συνταγογραφεί φάρμακα και αναλώσιμο υγειονομικό υλικό όπως: ήπια αναλγητικά – αντιπυρετικά, βιταμίνες, σίδηρο, φυσιολογικό ορό 0,9%, αντιβηχικά σιρόπια, υπακτικά, αντιδιαρροϊκά, αντιεμετικά κ.α.

Σε κίνδυνο η ασφάλεια των ασθενών

Σε δηλώσεις του στην “Κοινή Γνώμη”, ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Κυκλάδων Ευάγγελος Πανοηλίας δήλωσε ότι σε πολύπλοκες κλινικές καταστάσεις, η έλλειψη εμπειρίας και γνώσης μπορεί να επιφέρει βαρύτατες συνέπειες για τη ζωή του ασθενούς.

Τις ίδιες αντιδράσεις πυροδότησε επίσης το δικαίωμα χορήγησης παρεντερικής διατροφής, θρομβολυτικών σκευασμάτων και περιοχικής αναισθησίας χωρίς την παρουσία ιατρού, κάτι το οποίο κρίνεται ιδιαίτερα παρακινδυνευμένο σε περίπτωση επιπλοκών.

Η δημοσιοποίηση της απόφασης μόλις λίγα 24ωρα πριν τις εκλογές μαρτυρά την πρόθεση του Υπουργού για ταχεία εξυπηρέτηση του κλάδου, καθώς κάποιες από τις παραχωρηθείσες αρμοδιότητες αποτελούσαν πάγια αιτήματα των συνδικαλιστικών νοσηλευτικών οργάνων, τα οποία όμως δεν είχαν ενταχθεί στο τελευταίο νομοσχέδιο του Μάκη Βορίδη, που ψηφίστηκε στη Βουλή.

Παρά την ικανοποίηση της Ένωσης Ελλήνων Νοσηλευτών (ΕΝΕ), η οποία κάνει λόγο για δικαίωση του δεκαετούς αγώνα της να καθοριστεί το καθηκοντολόγιο των νοσηλευτών της χώρας, η Διευθύνουσα του Νοσηλευτικού Τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου Σύρου, Ελένη Αλτουβά δηλώνει στην “Κοινή Γνώμη” ότι η απόφαση του υπουργού έρχεται να επιφορτίσει την υποστελεχωμένη υπηρεσία με περισσότερες αρμοδιότητες.

Σε σύρραξη ιατροί - νοσηλευτές

Όπως ήταν αναμενόμενο, η υπουργική απόφαση της τελευταίας στιγμής είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία πολεμικού κλίματος ανάμεσα σε ιατρικό και νοσηλευτικό κλάδο, ο οποίος δε διστάζει να αποδώσει τις αντιδράσεις των ιατρών στην αγωνία τους ότι θα μειωθούν τα έσοδα τους.

Από την πλευρά του, ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος (ΠΙΣ) χαρακτηρίζει αντισυνταγματική την απόφαση του Μάκη Βορίδη, με τον πρόεδρο Μιχάλη Βλασταράκο να δηλώνει πως ο κλάδος θα προσφύγει στη δικαιοσύνη με απώτερο σκοπό την άμεση ακύρωσή της. Τονίζει δε, πως η εν λόγω απόφαση προσβάλλει το ιατρικό σώμα, ευτελίζοντας παράλληλα την πολιτική ζωή του τόπου και το ιατρικό λειτούργημα. Τέλος, υποστηρίζει ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαθίσταται η ιατρική λειτουργία, η υψηλή επιστημονική γνώση και η τεκμηριωμένη εμπειρία.

Εξίσου απόλυτη είναι και η θέση του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ), ο οποίος με τη σειρά του ζητά εξηγήσεις από την ηγεσία του Υπουργείου για αυτήν την απόφαση, που -όπως σημειώνει- υποβαθμίζει το ιατρικό επάγγελμα. Σύμφωνα με δηλώσεις του προέδρου Γιώργου Πατούλη, η συνταγογράφηση ενός φαρμάκου είναι αποκλειστικά ιατρική αρμοδιότητα, ενώ ακόμη πιο σαφή και περιοριστικά είναι τα όρια των ιατρικών πράξεων, τα οποία δεν μπορεί να ασκεί κανείς άλλος, πέραν του ιατρικού προσωπικού.

“Ρουσφετολογική” η υπουργική απόφαση

Την άμεση ακύρωση της απόφασης του υπουργού Υγείας Μάκη Βορίδη ζητά επίσης η Ένωση Ιατρών ΕΟΠΥΥ, η οποία επισημαίνει πως οι προαναφερθείσες πράξεις είναι αμιγώς ιατρικές και κάθε διενέργειά τους από μη ιατρούς αποτελεί παραποίηση του ιατρικού λειτουργήματος, η οποία κρίνεται αντισυνταγματική και επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία.

Μάλιστα, η ΕΝΙ-ΕΟΠΥΥ υποστηρίζει ότι η αιφνίδια απόφαση του υπουργού Υγείας αποτελεί βάναυση αμφισβήτηση των επαγγελματικών και επιστημονικών δικαιωμάτων του ιατρικού σώματος.

“Η ΕΝΙ - ΕΟΠΥΥ καταγγέλλει τον υπουργό Υγείας κ. Βορίδη που υπογράφει την συγκεκριμένη απόφαση, θεωρώντας ότι αποτελεί μνημείο ρουσφετολογικής διαχείρισης των ζητημάτων της υγείας”, αναφέρει χαρακτηριστικά.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ένωση καλεί το σύνολο της ιατρικής κοινότητας να αντιδράσει και να καταδικάσει στην πράξη τον κ. Βορίδη, ενώ ζητά από τα αρμόδια όργανα των ιατρών να διεκδικήσουν άμεσα την απόσυρση της ρουσφετολογικής αυτής διάταξης.

Καταλήγοντας η ΕΝΙ-ΕΟΠΥΥ επισημαίνει: “Λίγες μέρες μετά την συνάντηση των εκπροσώπων των ιατρών με τον πρωθυπουργό θεωρούμε αδιανόητη και απαράδεκτη την ενέργεια αυτή από πλευράς υπουργού Υγείας και ζητούμε από τον κ. Σαμαρά να παρέμβει προκειμένου να ακυρωθεί άμεσα”.

Στην επίθεση περνά και η Πανελλήνια Συνδικαλιστική Ομοσπονδία Νοσηλευτικού Προσωπικού (ΠΑΣΟΝΟΠ) η οποία χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη υπουργική απόφαση “μνημείο λαϊκισμού απέναντι στους νοσηλευτές”, καταλογίζοντας στον υπουργό Υγείας “προσπάθεια κομματικής χειραγώγησης του κλάδου”.

Ε. Πανοηλίας: “Η απόφαση λήφθηκε για ψηφοθηρικούς λόγους”

Σε δηλώσεις του στην “Κοινή Γνώμη”, ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Κυκλάδων Ευάγγελος Πανοηλίας αναφέρεται στον ξεκάθαρο προεκλογικό χαρακτήρα της απόφασης. “Τρία-τέσσερα εικοσιτετράωρα πριν τις εκλογές, ο κ. Βορίδης περνάει ένα συνδικαλιστικό αίτημα των νοσηλευτών, μέσα σε χρόνο μηδέν, χωρίς να γίνει καμία συνάντηση με τους αρμόδιους φορείς του Υπουργείου και τη γνώμη του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου” τονίζει, εκτιμώντας πως η απόφαση λήφθηκε για ψηφοθηρικούς λόγους.

Επιπλέον, εκφράζει τον έντονο προβληματισμό του σχετικά με το περιεχόμενο της απόφασης, η εφαρμογή της οποίας σε κάποιες περιπτώσεις θα μπορούσε να αποβεί ακόμη και επικίνδυνη. “Με την απόφαση αυτή δίνεται στους νοσηλευτές το δικαίωμα συνταγογράφησης, όπως αντιδιαρροϊκά και αντιεμετικά. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που η διάρροια ή ο εμετός μπορεί να οφείλονται σε κάποια περισφιγμένη ομφαλοκήλη. Επομένως, αν ο νοσηλευτής γράψει στον ασθενή ένα αντιδιαρροϊκό ή ένα αντιεμετικό φάρμακο, σας πληροφορώ ότι μέσα σε 48 ώρες, μία τέτοια περίπτωση αποβαίνει θανατηφόρα για τον ίδιο. Αν μία περισφιγμένη κήλη γίνει γάγγραινα, δεδομένου ότι νεκρώνεται το τμήμα του εντέρου, ποιος έχει την ευθύνη για τη συνταγογράφηση φαρμάκων από νοσηλευτή; Ο γιατρός έχει την ευθύνη, μετά από μακροχρόνιες σπουδές”, επισημαίνει ο κ. Πανοηλίας.

“Η έλλειψη γνώσης μπορεί να επιφέρει τον θάνατο”

Προσθέτει ακόμα, ότι την ίδια “ανατριχίλα” αισθάνθηκε όταν ενημερώθηκε για τη χορήγηση τοπικής αναισθησίας από νοσηλευτές. “Για να πάρει κανείς σήμερα την εμπειρία, τις γνώσεις και την ευθύνη για περιοχική αναισθησία, πρέπει να κάνει έξι χρόνια ιατρική και πέντε χρόνια ειδικότητα αναισθησιολογίας, έντεκα χρόνια δηλαδή, συν την κλινική εμπειρία. Γιατί κατά τη διάρκεια μιας τοπικής αναισθησίας, το φάρμακο μπορεί να απορροφηθεί ενδοφλεβίως και να κάνει τοξική αντίδραση ή να έχουμε αλλεργική αντίδραση που προϋποθέτει εξειδικευμένες γνώσεις αναισθησιολόγου ή γιατρού έμπειρου. Όλα αυτά απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις για την αντιμετώπιση των επιπλοκών. Δεν μπορεί να πει κανείς, “έχω εμετό, δώσε μου ένα φάρμακο”. Μπορεί να κρύβονται κλινικές καταστάσεις με βαρύτατες συνέπειες για τη ζωή του ασθενούς. Το πιο απλό παράδειγμα είναι μία κρυφή περισφιγμένη κήλη, είτε εντερική μέσα στο περιτόναιο, είτε μηροκήλη, είτε βουβωνοκήλη, είτε ομφαλοκήλη που εάν δε διαγνωστεί έγκαιρα, μετά από 8-12 ώρες επιφέρει συνήθως το θάνατο στον ασθενή από σηψαιμία” εξηγεί.

“Οι νοσηλευτές δεν έχουν την κατάλληλη κατάρτιση”

Τονίζει επίσης ότι η ευθύνη του ιατρού είναι τεράστια και πως ο νοσηλευτής λειτουργεί πάντα κάτω από την ιατρική επιτήρηση και ευθύνη. Ωστόσο, διευκρινίζει ότι οι υπηρεσίες των νοσηλευτών είναι πραγματικά πολύτιμες. “Η θεραπευτική φροντίδα που παρέχουμε στον ασθενή βασίζεται πολλές φορές κατά 50% σε αυτούς, όμως είναι ορισμένα πράγματα, που δεν πρέπει να αποφασίζονται με αυτό τον τρόπο. Να υπενθυμίσω τους ξυπόλυτους γιατρούς του Μάο Τσετούνγκ”. Καταλήγοντας, ο κ. Πανοηλίας εκφράζει την άποψη ότι “ο υπουργός Υγείας υποβαθμίζει το ιατρικό έργο και παράλληλα δίνει υπευθυνότητες ζωής σε συναδέλφους, οι οποίοι δεν έχουν την κατάλληλη κατάρτιση, που απαιτεί μακροχρόνιες σπουδές και εμπειρία για να αναλάβουν την ευθύνη της ανθρώπινης ζωής”.

Εκ διαμέτρου αντίθετη είναι η θέση της Ένωσης Ελλήνων Νοσηλευτών, καθώς σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα Άρη Δάγλα, το Υπουργείο Υγείας αναγνωρίζει με τον πλέον επίσημο τρόπο τις κλινικές αρμοδιότητες των νοσηλευτών που εκτελούσαν στις δομές του ΕΣΥ και της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ). Ο κ. Δάγλας προσθέτει μάλιστα ότι η αντίδραση των ιατρών προσβάλλει τις τετραετείς σπουδές των Νοσηλευτών, η πλειονότητα των οποίων κατέχει μεταπτυχιακούς τίτλους και διδακτορικό. Εξηγεί δε, ότι οι νοσηλευτές είναι έτοιμοι να αναλάβουν τις νέες αρμοδιότητές τους και να εδραιώσουν τη θέση τους στο ΕΣΥ και στον επιχειρηματικό χώρο της Υγείας.

Ως εκ τούτου, το προεδρείο της ΕΝΕ καλεί τον ιατρικό κόσμο να ενημερωθεί για τις αρμοδιότητες των νοσηλευτών στα συστήματα Υγείας του εξωτερικού, καθώς και να επιδείξει την απαραίτητη ψυχραιμία και ευαισθησία για τα μείζονα θέματα στο χώρο της Υγείας.

Ελ. Αλτουβά: Αρνητική στις νέες αρμοδιότητες

Την αντίθεσή της στην παραχώρηση νέων αρμοδιοτήτων στους νοσηλευτές εκφράζει στην “Κοινή Γνώμη” η Διευθύνουσα της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας του Γενικού Νοσοκομείου Σύρου, Ελένη Αλτουβά, σημειώνοντας ότι το δικαίωμα της συνταγογράφησης δεν ήταν κάτι το οποίο επιζητούσαν οι νοσηλευτές του νησιού. “Για τη συνταγογράφηση, απαιτείται και χρόνος. Εμείς κάνουμε πολλά, τα οποία δεν είναι στην αρμοδιότητά μας” αναφέρει χαρακτηριστικά, εξηγώντας ότι η εκτέλεση περισσότερων καθηκόντων από σε συνδυασμό με την υποστελέχωση της υπηρεσίας θα συμβάλλει στην ενδεχόμενη ταλαιπωρία των ασθενών. “Είμαστε λίγοι σε προσωπικό και τα προβλήματα πολλά. Οι βάρδιες καλύπτονται με μεγάλο πόνο. Εκκρεμούν ακόμα οι άδειες του 2014. Ο φόρτος εργασίας είναι τόσο μεγάλος, με αποτέλεσμα ούτε τα ρεπό της εβδομάδας να μπορούμε να πάρουμε, ούτε περισσότερες από πέντε ημέρες κανονικής άδειας για να ξεκουραστούμε”.

“Θα αντιδράσουμε”

Ωστόσο σημειώνει, ότι μέχρι και σήμερα δεν έχει αποσταλεί στη νοσηλευτική υπηρεσία του νοσοκομείου κάποια επίσημη ανακοίνωση από πλευράς του Υπουργείου Υγείας και πως η ίδια έχει ενημερωθεί από τον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο. “Αν έρθει εντολή, εννοείται ότι θα αντιδράσουμε. Αλλά μέχρι να αντιδράσουμε είμαστε υποχρεωμένοι να εφαρμόσουμε το νόμο”, δηλώνει χαρακτηριστικά. Επίσης καθιστά γνωστό ότι με τα νέα δεδομένα το μπαλάκι θα πέσει στους νοσηλευτές ΔΕ και ΤΕ. “Δυστυχώς έχουμε πάρα πολλές ελλείψεις. Αν διαθέταμε το απαραίτητο προσωπικό, θα το κάναμε και από μόνοι μας. Έτσι θα μας δινόταν η ευκαιρία να εξυπηρετήσουμε τον κόσμο. Γιατί ο κόσμος ταλαιπωρείται και ταλαιπωρούμαστε κι εμείς μαζί τους”, κατέληξε.