Ενεργοποίηση του αντικαπνιστικού νόμου

Επανέρχονται οι έλεγχοι και τα πρόστιμα του αδρανοποιημένου αντικαπνιστικού νόμου, με βαριά πρόστιμα και πειθαρχικές ποινές.

Το Υπουργείο Υγείας, με εγκύκλιο του, ενεργοποιεί τις διατάξεις περί χρήσης και κατανάλωσης προϊόντων καπνού και συναφών προϊόντων, ορίζοντας τις παραβάσεις, τα πρόστιμα, τις πειθαρχικές ποινές, αλλά και τις ελεγκτικές αρχές, όπως και τους χώρους απαγόρευσης.

Το υπουργείο Υγείας ζητά την εντατικοποίηση των ελέγχων με ταυτόχρονη ενημέρωση τις υπηρεσίας για το είδος των παραβάσεων, τον αριθμό και το ύψος των προστίμων που επιβάλλονται για τη χρήση προϊόντων καπνού, νέων προϊόντων καπνού, ηλεκτρονικών τσιγάρων και φυτικών προϊόντων για το κάπνισμα.

Οι υπεύθυνοι των ελέγχων

Ως αρμόδιες αρχές για τον έλεγχο εφαρμογής του αντικαπνιστικού νόμου, τη βεβαίωση των παραβάσεων και την επιβολή κυρώσεων ορίζονται οι Υγειονομικές Υπηρεσίες των Οργανισμών Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β' βαθμού, η δημοτική αστυνομία, καθώς και οι λιμενικές αρχές στην περιοχή ευθύνης τους.

Ο Τομέας Ελέγχου Δημόσιας Υγείας και Ψυχικής Υγείας του Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας (Σ.Ε.Υ.Υ.Π.). διερευνά τις σχετικές καταγγελίες παραβάσεων, συνεργάζεται σύμφωνα με τις αρμοδιότητές του με τις άλλες ελεγκτικές αρχές, βεβαιώνει παραβάσεις και επιβάλλει τα οριζόμενα πρόστιμα.

Τα εντεταλμένα αρμόδια ελεγκτικά όργανα φέρουν και επιδεικνύουν κατά τη διάρκεια των ελέγχων την ταυτότητα της υπηρεσίας τους και κατά την εκτέλεση του έργου τους και κατόπιν αιτήματος συνεπικουρούνται από τις κατά τόπον αστυνομικές και λοιπές αρχές, οι οποίες υποχρεούνται να ανταποκριθούν.

Οι αρμόδιες αρχές διενεργούν τακτικές, έκτακτες και αιφνιδιαστικές επιθεωρήσεις προκειμένου να διαπιστωθεί ο βαθμός συμμόρφωσης με τις σχετικές απαιτήσεις των διατάξεων του ν.4419/2016 και τα όργανα ελέγχου συντάσσουν μηνιαίες εκθέσεις με αναλυτικά στοιχεία σχετικά με τα αποτελέσματα των ελέγχων και την διαπίστωση παραβάσεων και τις αποστέλλουν με ευθύνη του Προϊσταμένου της υπηρεσίας, στην οποία υπάγονται τα ελεγκτικά όργανα που διαπίστωσαν την παράβαση.

Τακτικοί έλεγχοι διεξάγονται σε μηνιαία ή διμηνιαία βάση ανάλογα με τον αριθμό των διαπιστωθεισών παραβάσεων και το εύρος της περιοχής ελέγχου.

Έκτακτοι έλεγχοι διενεργούνται οποιαδήποτε ώρα της ημέρας ή της νύχτας, ανάλογα με το ωράριο λειτουργίας του ελεγχόμενου χώρου, δίνοντας προτεραιότητα σε χώρους στους οποίους έχουν ήδη διαπιστωθεί παραβάσεις.

Σε περίπτωση καταγγελίας κινητοποιείται η διαδικασία εκτάκτου ελέγχου.

Κριτήρια προστίμων

Για το πρόστιμο κριτήριο αποτελεί ο χώρος εντός του οποίου διαπιστώνεται η παράβαση, με σειρά προτεραιότητας τα νοσηλευτικά ιδρύματα όλων των ειδών και των βαθμίδων, οι χώροι αθλητικών εγκαταστάσεων, τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος και τα κέντρα διασκέδασης.

Επίσης, η μη λήψη μέτρων για την αποτροπή των παραβάσεων, όπως ενδεικτικά η μη απομάκρυνση των σταχτοδοχείων, η μη ανάρτηση σήματος για την απαγόρευση του καπνίσματος, η μη ανταπόκριση του υπευθύνου λειτουργίας του καταστήματος σε διαμαρτυρία για την πραγματοποίηση της παράβασης και ή μη κλήση των αρμοδίων οργάνων και η μη πραγματοποίηση συστάσεων στους παραβάτες, η μη συνεργασία υπευθύνου της επιχείρησης με τα αρμόδια όργανα κατά τη διεξαγωγή του ελέγχου και η υποτροπή, ήτοι η επανάληψη της παράβασης στον ίδιο χώρο.

Οι υπεύθυνοι για την εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων είναι για τα νοσηλευτικά ιδρύματα και τις ιδιωτικές κλινικές, οι Διοικητές και οι Διοικητικοί Διευθυντές, για τους άλλους χώρους, οι άμεσοι προϊστάμενοι των υπηρεσιών των χώρων στέγασης αυτών, για τους λοιπούς χώρους των ιδιωτικών επιχειρήσεων, οι υπεύθυνοι εκμετάλλευσης αυτών.

Διευκρινίζεται ότι πρόστιμο επιβάλλεται τόσο στους υπευθύνους εφαρμογής των διατάξεων όσο και στον παραβάτη καπνιστή ή χρήστη προϊόντων καπνού, νέων προϊόντων καπνού, ηλεκτρονικού τσιγάρου και φυτικών προϊόντων για κάπνισμα.

Οι χώροι απαγόρευσης

Συγκεκριμένα, απαγορεύεται η χρήση προϊόντων καπνού, νέων προϊόντων καπνού, ηλεκτρονικών τσιγάρων και φυτικών προϊόντων για το κάπνισμα στους παρακάτω αναφερόμενους χώρους:

Σε όλα τα κτίρια όπου στεγάζονται Γραφεία Δημοσίων Υπηρεσιών, Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου που εποπτεύονται και επιχορηγούνται από το Κράτος, Οργανισμοί και άλλα Ιδρύματα (Ο.Τ.Ε., Δ.Ε.Η., ΕΛ.ΤΑ. κ.λπ.).

Επίσης σε χώρους εργασίας που ανήκουν σε ιδιωτικούς φορείς, καθώς και στους χώρους μακράς αναμονής του κοινού (αίθουσες αναμονής αεροδρομίων, σιδηροδρομικών σταθμών, σταθμών λεωφορείων, επιβατικών σταθμών λιμένων κ.λ.π.) και στους παντός είδους κλειστούς χώρους αναμονής καθώς και στα παντός είδους κυλικεία.

Σε όλες τις μονάδες παροχής Υπηρεσιών Υγείας, σε όλους τους χώρους που παρέχεται εκπαίδευση, στα νηπιαγωγεία, παιδικούς σταθμούς, βρεφονηπιακούς σταθμούς, παιδότοπους.

Σε κλειστούς χώρους διεξαγωγής αθλοπαιδιών, ομαδικών αθλημάτων και αθλητικών εκδηλώσεων.

Στα παντός είδους μέσα μαζικής μεταφοράς συμπεριλαμβανομένων των επιβατηγών δημοσίας χρήσης αυτοκινήτων, μετρητή (ταξί) και αγοραίων.

Στους κλειστούς ή στεγασμένους χώρους των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένων και των χώρων παροχής υπηρεσιών διαδικτύου, στα αεροδρόμια, εκτός των χώρων καπνιστών και στα πάσης φύσεως αυτοκίνητα ιδιωτικής και δημόσιας χρήσης, όταν επιβαίνουν ανήλικοι κάτω των 12 ετών.

Τα πρόστιμα και οι ποινές

Για την ως άνω παράβαση επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο ποσού 1.500 ευρώ στον επιβαίνοντα που κάνει χρήση προϊόντων καπνού, νέων προϊόντων καπνού, ηλεκτρονικών τσιγάρων και φυτικών προϊόντων για το κάπνισμα ανεξάρτητα αν είναι οδηγός, ενώ διπλασιάζεται το πρόστιμο στο ποσό των 3.000 ευρώ, αν αυτός που κάνει χρήση όλων των προαναφερόμενων οδηγεί αυτοκίνητο δημοσίας χρήσης.

Επιπλέον, στους οδηγούς των οχημάτων αυτών επιβάλλεται η αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδήγησης για διάστημα 1 μηνός για κάθε παράβαση έστω και αν δεν διέπραξαν οι ίδιοι την παράβαση αλλά πρόσωπο που επιβαίνει στο αυτοκίνητο.

Η διαπίστωση της παράβασης και η επιβολή των προαναφερόμενων διοικητικών ποινών γίνεται από τα αστυνομικά όργανα.

Για τους παραβάτες των εν λόγω διατάξεων εντός των μονάδων υγείας επιβάλλονται και οι παρακάτω διοικητικές κυρώσεις: α) στους παραβάτες ασθενείς, πειθαρχικό εξιτήριο, β) στους παραβάτες επισκέπτες και συνοδούς, αποβολή από τη Μονάδα Υγείας και γ) στους υπεύθυνους εφαρμογής των εν λόγω διατάξεων και εργαζόμενους στις Μονάδες Υγείας, επιβάλλονται οι πειθαρχικές ποινές σύμφωνα με τις διατάξεις του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα.

Η επιβολή πειθαρχικών κυρώσεων για την παράβαση των σχετικών διατάξεων για το κάπνισμα στους δημόσιους λειτουργούς, τους δημόσιους υπαλλήλους, τους υπαλλήλους ΟΤΑ, τους υπαλλήλους των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, τους υπαλλήλους νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου και τους υπαλλήλους του ευρύτερου δημόσιου τομέα, στους χώρους που είναι εγκατεστημένες οι υπηρεσίες τους, συνίσταται σε επίπληξη η οποία καταγράφεται επιτόπου στον προσωπικό υπηρεσιακό φάκελό του υπαλλήλου και επιβάλλεται και πρόστιμο ανάλογου ύψους με το διοικητικό που επισύρει η ίδια παράβαση.

Κάθε επαναλαμβανόμενη παράβαση του ίδιου υπαλλήλου στον ίδιο ή άλλο χώρο ή αντίστοιχα επαναλαμβανόμενη παράβαση σε χώρο αρμοδιότητας του ιδίου Προϊσταμένου υπαλλήλου επισύρει διπλασιασμό του αμέσως προηγούμενου επιβληθέντος προστίμου έως το ανώτερο εκ του νόμου 3868/2010 προβλεπόμενο ποσό.

Σε ειδικές περιπτώσεις υπαλλήλων που, εξαντληθέντων όλων των ηπιότερων πειθαρχικών ποινών, από εξαιρετική δυστροπία αρνούνται να συμμορφωθούν ή προϊσταμένων που παρά των επαναλαμβανόμενων παραβάσεων αρνούνται επιδεικτικώς να λάβουν μέτρα στην υπηρεσία τους δεν αποκλείεται επιβολή έτι αυστηρότερων πειθαρχικών ποινών, κατά την κρίση του αρμόδιου Υπηρεσιακού - Πειθαρχικού Συμβουλίου το οποίο οφείλει να συγκαλείται ταχύτατα προκειμένου να επιληφθεί των συγκεκριμένων παραβάσεων.

Ειδικά για τους δημοσίους λειτουργούς, δημοσίους υπαλλήλους, υπαλλήλους ΟΤΑ, υπαλλήλους Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ. και υπαλλήλους του δημόσιου τομέα σε χώρους όπου είναι εγκατεστημένες οι υπηρεσίες τους, το ύψος των πειθαρχικών προστίμων είναι αντίστοιχο των διοικητικών που επισύρει η ίδια παράβαση ήτοι κάπνισμα σε χώρους εργασίας, σε χώρους αναμονής και στα κυλικεία σύμφωνα με τον Πίνακα Προστίμων Δημοσίων Υπαλλήλων.