Η πρόσβαση σε υγιεινή διατροφή μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου

Το 40% των περιστατικών καρκίνου στις ΗΠΑ σχετίζονται με την παχυσαρκία. Αφορά 13 τύπους καρκίνου, και συγκεκριμένα το αδενοκαρκίνωμα οισοφάγου, το πολλαπλό μυέλωμα, και το μηνιγγίωμα, αλλά και τους καρκίνους που πλήττουν το ενδομήτριο, το στομάχι, το ήπαρ, τη χοληδόχο κύστη, το πάγκρεας, το παχύ έντερο, τα νεφρά και τον θυρεοειδή.

Η υγιεινή διατροφή είναι ένας τροποποιήσιμος παράγοντας που έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τη θνησιμότητα από καρκίνο όταν αυτός σχετίζεται με την παχυσαρκία.

Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA, διερεύνησε την πρόσβαση σε υγιεινά τρόφιμα, ανάλογα με τον τόπο διαμονής στις ΗΠΑ, ορίζοντας ως «ερήμους τροφίμων» τις περιοχές που δεν είχαν πρόσβαση σε σούπερ-μάρκετ σε απόσταση μικρότερη του 1,6 χλμ (ένα μίλι) για την ευκολία πρόσβασης σε υγιεινά τρόφιμα, και ως «βάλτους τροφίμων», τις περιοχές όπου είναι κοντά σε φαστ – φουντ και οι άνθρωποι που ζουν στην περιοχή έχουν πρόσβαση σε φαγητά που ενισχύουν τη φλεγμονή έναντι των φρέσκων τροφίμων.

Στόχος ήταν να αναλυθεί η σχέση της υγιεινής διατροφής και του γρήγορου φαγητού με τη θνησιμότητα από καρκίνο που σχετίζεται με την παχυσαρκία στις ΗΠΑ. Η μελέτη διεξήχθη σε  3038 κομητείες και διαπιστώθηκε ότι οι κομιτείες με την υψηλότερη βαθμολογία ως «βάλτοι τροφίμων» είχαν 77% αυξημένες πιθανότητες υψηλής θνησιμότητας από καρκίνο σχετιζόμενο με την παχυσαρκία.

Η βαθμολογία «των βάλτων τροφίμων» υπολογίστηκε ως η αναλογία των καταστημάτων φαστ-φουντ και ψιλικών προς τα παντοπωλεία, σούπερ-μάρκετ και τις λαϊκές αγορές. Οι υψηλότερες βαθμολογίες «βάλτων τροφίμων» και «ερήμων τροφίμων» (20,0 έως 58 και πάνω) έδειξαν κομητείες με λιγότερους πόρους υγιεινής διατροφής.

Τα ποσοστά θνησιμότητας καρκίνου που σχετίζεται με την παχυσαρκία κατηγοριοποιήθηκαν ως υψηλά (πάνω από 71,8 άτομα ανά 100000 πληθυσμού) και χαμηλά (κάτω από 71,8 άτομα ανά 100000 πληθυσμού) ανά κομητεία.

Αποτελέσματα

Συνολικά 3038 κομητείες με υψηλά ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο που σχετίζονται με την παχυσαρκία σε σύγκριση με τις κομητείες με χαμηλά ποσοστά θνησιμότητας, είχαν:

• υψηλότερο ποσοστό μαύρων κατοίκων (3,26% έναντι 1,77%),
• υψηλότερο ποσοστό ατόμων άνω των 65 ετών (15,71% έναντι 15,40%),
• υψηλότερα ποσοστά φτώχειας (19% έναντι 14,40%),
• υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας ενηλίκων (33% έναντι 32,10%), και
• υψηλότερα ποσοστά διαβήτη ενηλίκων (12,50% έναντι 10,70%).

Διαπιστώθηκαν επίσης 77% αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης υψηλών ποσοστών θνησιμότητας από καρκίνο που σχετίζεται με την παχυσαρκία μεταξύ των κομητειών με υψηλές βαθμολογίες «βάλτων τροφίμων», αλλά και μια θετική σχέση μεταξύ των 3 επιπέδων βαθμολογίας «βάλτου τροφίμων», «ερήμου τροφίμων» και θνησιμότητας από καρκίνο που σχετίζεται με την παχυσαρκία.

Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι οι παθολογικοί μηχανισμοί που σχετίζονται με την παχυσαρκία συνεχίζουν να διερευνώνται, αλλά έχουν συσχετιστεί σε μεγάλο βαθμό με αυξημένη χρόνια φλεγμονή, ορμονικές διαταραχές και αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου. Το αυξημένο χρόνιο φλεγμονώδες περιβάλλον λόγω της παχυσαρκίας μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας από καρκίνο.

Η προσήλωση στην υγιεινή διατροφή έχει συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο παχυσαρκίας και εμφάνισης καρκίνου και θνησιμότητα.

«Έρημοι» και «βάλτοι» τροφίμων στις ΗΠΑ υπάρχουν κυρίως στις νότιες και νοτιοανατολικές πολιτείες, όπου τα ποσοστά χρόνιων ασθενειών είναι τα υψηλότερα στους ενήλικες με κυρίαρχα τα περιστατικά καρκίνων του μαστού, του πνεύμονα, του παχέος εντέρου και του προστάτη. Μόνο σε μία μελέτη, διαπιστώθηκε ότι ασθενείς που ζουν σε «ερήμους τροφίμων» είχαν 16% παραπάνω κίνδυνο θνησιμότητας από καρκίνο μαστού και 12% παραπάνω κίνδυνο θνησιμότητας από καρκίνο του παχέος εντέρου σε σύγκριση με ανθρώπους που ζουν σε περιοχές με εύκολη πρόσβαση σε υγιεινή διατροφή.

Άλλη μελέτη έχει διαπιστώσει ισχυρή συσχέτιση με την παχυσαρκία σε περιοχές όπου είναι εύκολα προσβάσιμο το φαστ-φουντ.

Οι ερευνητές κατέληξαν ότι χρειάζονται  βιώσιμες προσεγγίσεις για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας και του καρκίνου και την καθιέρωση πρόσβασης σε πιο υγιεινά τρόφιμα, όπως η δημιουργία περισσότερων περιπατητικών γειτονιών και κήπων διαθέσιμων στο κοινό.