Ρομποτική χειρουργική: Αντιμετώπιση των προβλημάτων της σπονδυλικής στήλης

Η χειρουργική αντιμετώπιση παθήσεων της σπονδυλικής στήλης αποτελεί ένα αντικείμενο που λίγοι εξειδικευμένοι χειρουργοί κατέχουν τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς. Η τρισδιάστατη και πολύπλοκη δομή της σπονδυλικής στήλης, αλλά και η πληθώρα των παθήσεών της, αποτέλεσαν και αποτελούν αιτία επαναλαμβανόμενων ιατρικών σφαλμάτων και δυσαρεστημένων ασθενών.

Μια άλλη ιδιαιτερότητα της σπονδυλικής στήλης είναι το γεγονός ότι φιλοξενεί ευαίσθητα ανατομικά στοιχεία όπως ο νωτιαίος μυελός και οι νευρικές ρίζες, η βλάβη των οποίων μπορεί να οδηγήσει σε εξαιρετικά σοβαρές επιπλοκές. Η διεθνής ιατρική κοινότητα, με τη βοήθεια των μεγαλύτερων διεθνών εταιρειών σπονδυλικής στήλης όπως η Εταιρεία Σπονδυλικής Στήλης Βορείου Αμερικής (NASS), η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Σπονδυλικής Στήλης (Eurospine) και η Εταιρεία Έρευνας της Σκολίωσης (SRS), προσπαθώντας να μειώσει τον αριθμό και τη σοβαρότητα των νευρολογικών επιπλοκών στη χειρουργική της σπονδυλικής στήλης, έθεσαν ως βασική προϋπόθεση την ενασχόληση με αυτήν χειρουργών, που αποδεδειγμένα έχουν εξειδικευτεί στο συγκεκριμένο αντικείμενο.

Δυστυχώς, παρά την υψηλή εξειδίκευση του ιατρικού προσωπικού και τη συνεχή παρακολούθηση τη νευρικής λειτουργίας κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, με τη βοήθεια του νευροφυσιολογικού ελέγχου, οι νευρολογικές βλάβες συνεχίζουν να προκαλούνται κατά τη διάρκεια των χειρουργείων της σπονδυλικής στήλης.

«Τα τελευταία χρόνια, ξεκινώντας από τις ΗΠΑ, εξελίχθηκε και εφαρμόστηκε στη χειρουργική της σπονδυλικής στήλης ένα σύστημα ρομποτικής πλοήγησης το οποίο επιτρέπει στον χειρουργό να παρακολουθεί την τοποθέτηση των εμφυτευμάτων σε πραγματικό χρόνο (real time) με την ακρίβεια αξονικού τομογράφου.

Κάθε ασθενής με πρόβλημα στη σπονδυλική στήλη, στον οποίο έχει τεθεί η ένδειξη του χειρουργείου, μπορεί να ωφεληθεί από το σύστημα αυτό. Παθήσεις που μπορούν να αντιμετωπιστούν με το σύστημα αυτό είναι μεταξύ άλλων η δισκοπάθεια, τα κατάγματα της σπονδυλικής στήλης, η σκολίωση (ενηλίκων και παιδιών), η κύφωση (ενηλίκων και παιδιών), η σπονδυλολίσθηση, η σπονδυλική στένωση, οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης αλλά και πολλές άλλες» αναφέρει ο κ. Μάριος Λυκίσσας Διευθυντής Κλινικής Σπονδυλικής Στήλης στο Metropolitan Hospital, ο οποίος στη συνέχεια ξεκαθαρίζει τους μύθους από τις αλήθειες σχετικά με τη χειρουργική επέμβαση στην σπονδυλική στήλη.

Μετά από μια χειρουργική επέμβαση στην σπονδυλική στήλη υπάρχει μεγάλος κίνδυνος παράλυσης;

Πρόκειται για Μύθο: Σε όλες τις χειρουργικές επεμβάσεις ελλοχεύουν κίνδυνοι, η πιθανότητα όμως παράλυσης στη χειρουργική της σπονδυλικής στήλης με τη χρήση των σύγχρονων χειρουργικών τεχνικών είναι πλέον εξαιρετικά μικρή. Την τελευταία δεκαετία, ξεκινώντας από τις ΗΠΑ, εξελίχθηκε και εφαρμόστηκε στη χειρουργική της σπονδυλικής στήλης η ρομποτική χειρουργική. Καθώς ο ανθρώπινος παράγοντας παραμερίζει και η επέμβαση πραγματοποιείται με ρομποτική πλοήγηση, ελαχιστοποιείται η πιθανότητα ιατρικού λάθους καθώς και η πρόκληση παράλυσης.

Μετά το χειρουργείο στην σπονδυλική στήλη λόγω σκολίωσης οι δραστηριότητες θα περιοριστούν σημαντικά

Πρόκειται για Μύθο: Μετά την επέμβαση, πολλοί πιστεύουν ότι δεν θα μπορούν να συμμετέχουν σε δραστηριότητες όπως ιππασία, μπαλέτο, χορός, γυμναστική και καταδύσεις. Όλοι οι άνθρωποι με σκολίωση μπορούν πλέον μετά την επέμβαση με τη βοήθεια της ρομποτικής πλοήγησης να επιστρέψουν σε όλες αυτές τις δραστηριότητες συνήθως μετά από χρονικό διάστημα 3-6 μηνών ανάλογα με το άθλημα. Εξαίρεση αποτελούν τα αθλήματα επαφής οπού το διάστημα αυτό παρατείνεται στο ένα έτος.

Τα ρομπότ κάνουν υπολογισμούς, δεν παίρνουν αποφάσεις

Πρόκειται για Αλήθεια: Ο ρομποτικός βραχίονας που χρησιμοποιείται κατά τη χειρουργική επέμβαση ανταποκρίνεται στους ακριβείς υπολογισμούς που κάνει ο χειρουργός και δεν αντικαθιστά με κανέναν τρόπο τον ίδιο τον χειρουργό. Αυτός παίρνει όλες τις αποφάσεις και διατηρεί τον απόλυτο έλεγχο καθ’ όλη την διάρκεια του χειρουργείου. Όπως κάθε άλλο εργαλείο που χρησιμοποιείται στη χειρουργική, το ρομπότ βοηθά τον χειρουργό να κάνει τη δουλειά του πιο αποτελεσματικά και με ασφάλεια.

Η ρομποτική πλοήγηση εξασφαλίζει μεγαλύτερη ακρίβεια στη χειρουργική της σπονδυλικής στήλης.

Πρόκειται για Αλήθεια: Η ρομποτική χειρουργική αποτελεί σαφώς μια πιο ασφαλή εναλλακτική της συμβατικής χειρουργικής, ειδικά σε χειρουργικές επεμβάσεις που απαιτούν εξαιρετική ακρίβεια όπως η χειρουργική της σπονδυλικής στήλης. Αυτό συμβαίνει επειδή τα ρομπότ τοποθετούν τα εμφυτεύματα με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια από ότι μπορεί το χέρι ενός γιατρού. 

Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη τοποθέτησης περισσότερων από 3.000 εμφυτευμάτων με τη βοήθεια του ρομπότ το ποσοστό ακρίβειας στην τοποθέτηση ανέρχονταν στο 98,3%. Για τα εμφυτεύματα που τοποθετούνται με το ανθρώπινο χέρι, ακόμη και οι καλύτεροι χειρουργοί σπονδυλικής στήλης παγκοσμίως σπάνια ξεπερνούν σε ακρίβεια το 91%. Για τον ασθενή, αυτή η βελτιωμένη ακρίβεια μεταφράζεται σε ασφάλεια, μικρότερες τομές, μειωμένο κίνδυνο μόλυνσης, μικρότερη απώλεια αίματος, ταχύτερη ανάρρωση και λιγότερο χρόνο παραμονής στο νοσοκομείο.