Το παιχνίδι στα χέρια των ακτοοπλόων

Νέες φουρτούνες στον ναυτικό κόσμο από την ρύθμιση περί της ισχύος των επιχειρησιακών συμβάσεων στην ακτοπλοΐα, προκαλώντας την αντίδραση των συνδικαλιστικών οργανώσεων, ενώ οι ασφαλιστικές εκκρεμότητες των ναυτιλιακών εταιρειών και η ασυλία που χαίρουν από την κυβέρνηση λόγω εισαγωγής συναλλάγματος στη χώρα, αποτέλεσαν αντικείμενο υπουργικών απαντήσεων στη Βουλή.

Οι νομοθετικές αυτές μεταβολές επηρεάζουν τόσο το εργασιακό καθεστώς στον χώρο της ναυτιλίας, όσο και την οικονομική κατάσταση των ναυτιλιακών εταιρειών, που με αφορμή τις απώλειες που καταγράφουν σε επίπεδο εσόδων, αιτιολογούν ως ένα βαθμό την φορολογική τους ασυνέπεια.

Όσον αφορά στις επιχειρησιακές συμβάσεις εργασίας, στις οποίες εξ αρχής δήλωσε την αντίθεση του ο ακτοπλοϊκός κόσμος, όπως φάνηκε από τις τοποθετήσεις των εκπροσώπων του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ), έρχεται η παρούσα διάταξη να αποδείξει την πραγματική διάσταση εφαρμογής τους, όταν αυτές είχαν τεθεί ως προαπαιτούμενο εκ μέρους της τρόικας και πέρασαν στο προηγούμενο νομοσχέδιο αρκετά αμβλυμένες.

Ισχυροποίηση των επιχειρησιακών συμβάσεων

Ισχυροποιούνται οι επιχειρησιακές συμβάσεις της ακτοπλοΐας, έναντι των συλλογικών, με τροπολογία που πέρασε το υπουργείο Ναυτιλίας, στο νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης «Απλούστευση της αδειοδότησης για την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας».

Όπως αναφερόταν στο πρόσφατο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών «Μέτρα στήριξης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας» (ν.4254/2014), η ναυτική εργασία καθορίζονταν είτε από επιχειρησιακές είτε από συλλογικές συμβάσεις.

Σε λιγότερο του ενός μηνός, η διάταξη αυτή ήρθε να αποδυναμωθεί από την νέα ρύθμιση, που επιτρέπει στην μεταβολή των όρων των επιχειρησιακών συμβάσεων έναντι των αντίστοιχων συλλογικών, με υπερίσχυση των επιχειρησιακών.

Ανατρέπεται η δεσμευτικότητα των όρων των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, καθώς αυτές θεωρούνται δεσμευτικές αποκλειστικά για τους πλοιοκτήτες και τους ναυτικούς που ανήκουν στις συμβαλλόμενες οργανώσεις.

Αυτό ουσιαστικά σημαίνει πως παρά την υπογραφή των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, η μη ανήκουσες εταιρείες στο επίσημο όργανο των ακτοοπλόων, δεν υποχρεούται να εφαρμόσει τους όρους της.
Από τη πλευρά των ναυτικών, τα 14 συνολικά ναυτικά σωματεία της Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσπονδίας (ΠΝΟ), κατόπιν διαπραγματεύσεων κατέληξαν στην υπογραφή της νέας συλλογικής σύμβασης, εξαιρουμένου του σωματείου της ΠΕΝΕΝ, που ζητά «την απόσυρση της επαίσχυντης τροπολογίας».

Κάνει λόγο για επίθεση της κυβέρνησης «στο σύνολο των εργατικών και ναυτεργατικών δικαιωμάτων», σημειώνοντας ότι «Εφοπλιστές – Κυβέρνηση – ΕΕ με την πολιτική της ανταγωνιστικότητας καταργούν τις ΣΣΕ, με πολλαπλές επιπτώσεις στους όρους του συνταξιοδοτικού δικαιώματος και στο καθορισμό της σύνταξης, διαλύουν την κοινωνικοασφαλιστική περίθαλψη και προστασία, σε ένα ήδη λεηλατημένο ΝΑΤ από την διαχρονική φιλοεφοπλιστική πολιτική».

Στους πλοιοκτήτες η απόφαση διακοπής των δρομολογίων

Με τα νησιά να βρίσκονται εκ νέου εκτεθειμένα ως προς την συγκοινωνιακή τους κάλυψη, σύμφωνα με την νέα διάταξη έρχονται αντιμέτωπα με την σκιά της απομόνωσης, αναλόγως των αποφάσεων που λαμβάνουν οι ακτοπλοϊκές εταιρείες ως προς τις αποφάσεις διακοπής των δρομολογίων.

Πλέον απλοποιούνται οι διαδικασίες του συνόλου των ημερών διακοπής δρομολογίων, στα πλοία που είναι δρομολογημένα σε συγκεκριμένες γραμμές, αρκεί να υπάρξει σχετική δήλωση εκ μέρους της πλοιοκτήτριας εταιρείας με τη σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών.

Αυτή η διευκόλυνση στην ουσία ακυρώνει την υποχρέωση της μέχρι σήμερα απαιτούμενης υπουργικής απόφασης, όμως στις συγκεκριμένες δρομολογιακές γραμμές, οι προκύπτουσες συγκοινωνιακές ανάγκες θα καλύπτονται με υποχρέωση της πλοιοκτήτριας εταιρείας.

Σύμφωνα με την ΠΕΝΕΝ «Στο ίδιο νομοσχέδιο δίνει το δικαίωμα, ο πλοιοκτήτης να καθορίζει τις διακοπές δρομολογίων των πλοίων στην ακτοπλοΐα, ανεξάρτητα σε ποια γραμμή είναι δρομολογημένα, δηλαδή, οι εφοπλιστές με κριτήριο την κερδοφορία τους, θα λύνουν και θα δένουν τα πλοία, υπονομεύουν την ακτοπλοϊκή συγκοινωνία και τις ανάγκες των κατοίκων των νησιών, οδηγώντας τους στην πλήρη απομόνωση».

Ασφαλιστικές οφειλές και ανοχή

Όσον αφορά στο φορολογικό καθεστώς των ακτοπλοϊκών εταιρειών, αλλά και των οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία, σχετικά στοιχεία δημοσιοποιήθηκαν στην Βουλή από τους αρμόδιους υπουργούς.

Σύμφωνα με τον υπουργό Ναυτιλίας, Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, η φορολόγηση των ακτοπλοϊκών εταιρειών βασίζεται στις διατάξεις του Ν. 27/75, όμως γνωστοποιεί ότι σύμφωνα με την «Οικειοθελή Προσφορά της Ναυτιλιακής Κοινότητας» οι δηλώσεις που έχουν κατατεθεί αφορούν σε 3.062 πλοία, τα οποία αντιστοιχούν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 75% από το σύνολο των διαχειριζομένων πλοίων.
Επ’ αυτού, εκ μέρους του υπουργού εκφράστηκε η θετική συμβολή του θεσμού στην προσέλκυση ναυτιλιακών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα, με τις συγκεκριμένες εταιρείες να απασχολούν εντός του 2012 περί τα 13.700 άτομα, προσφέροντας παράλληλα στην οικονομία της χώρας εισαγωγή συναλλάγματος ύψους 2,5 δις δολ. ΗΠΑ.
Σχετικά με τις ασφαλιστικές οφειλές των ναυτιλιακών εταιρειών, η απάντηση του υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, Γιάννη Βρούτση, αναφέρεται σε συνολικές οφειλές ύψους 101 εκ. ευρώ, με αρκετές από αυτές να βρίσκονται στη διαδικασία διακανονισμών, συμπληρώνοντας ο υπουργός Ναυτιλίας, ότι οι εν λόγω εταιρείες συμβάλλουν στην εθνική οικονομία με την εισαγωγή ναυτιλιακού συναλλάγματος, γεγονός που βοηθά στη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, την ενίσχυση της απασχόλησης και την υποβοήθηση της ανάπτυξης άλλων παράπλευρων δραστηριοτήτων σχετικών με τη ναυτιλία.