Δημοψήφισμα λοιπόν ...

Σε δημοψήφισμα λοιπόν προχωράει η κυβέρνηση. Ο κ. Τσίπρας είχε εκλεγεί με δύο υποσχέσεις. Το τέλος της λιτότητας και την παραμονή στο Ευρώ. Πέντε μήνες συνεννοήσεων με τους εταίρους απέδειξαν ότι τα δύο αυτά είναι ασυμβίβαστα. Από το να λάβει μια απόφαση για την οποία δεν είχε εξουσιοδοτηθεί από τον Ελληνικό λαό, ο πρωθυπουργός αποφάσισε την εκ νέου προσφυγή σε αυτόν.

Η στάση του πρωθυπουργού είναι απόλυτα τίμια και συνεπής. Πολλοί λένε ότι η απόρριψη της συμφωνίας θα οδηγήσει σε έξοδο από το Ευρώ. Η αλήθεια είναι ότι κάνεις δεν μπορεί να ξέρει. Δεν υπάρχει τέτοιο προηγούμενο και η ΕΕ, η οποία έχει αποδειχθεί απροετοίμαστη για τη διαχείριση της κρίσης από το ξεκίνημά της, δεν έχει εδραιωμένες διαδικασίες για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Το σίγουρο είναι ότι η χώρα θα βρεθεί σε ένα απότομο αδιέξοδο. Σίγουρα δε θα ανταποκριθεί σε κάποιες από τις υποχρεώσεις της. Σίγουρα δεν πρόκειται να αποπληρωθούν ομόλογα που κατέχει η ΕΚΤ και κάποιες από τις δόσεις του ΔΝΤ. Θα κηρυχθεί λοιπόν χρεοκοπία προς κάποιους πιστωτές; Θα αποχωρήσουμε από το Ευρώ; Θα κλείσουν για κάποιο διάστημα οι τράπεζες;

Όλα όσα λέγονται είναι απλώς υποθέσεις. Είναι σίγουρο πλέον ότι οι ευρωπαίοι θέλουν μιας μορφής ταπείνωση της Ελλάδας. Θέλουν να αποδειχθεί ότι η λιτότητα είναι μονόδρομος. Αν χρειαστεί να εξοντωθεί μια χώρα για να περάσει το μήνυμα στους υπόλοιπους νότιους που σύντομα προσέρχονται στις κάλπες, αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα για τις Βρυξέλλες.

Η έξοδος από το Ευρώ όμως είναι κάτι το τελείως διαφορετικό και οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι σε αυτό το σημείο μάλλον θα διστάσουν. Το Ευρώ δεν είναι ένα ενιαίο νόμισμα, όπως πολλοί πιστεύουν. Τουλάχιστον όχι ακόμα .. Μπορεί να έχει ένα περίπου ενιαίο σύστημα κεντρικών τραπεζών, δε στηρίζεται όμως από μια κυβέρνηση, ούτε από ένα συμπαγές σύνολο οικονομικών πολιτικών. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα αποχωρήσεων χωρών από νομίσματα χωρίς κατάρρευση των αντίστοιχων νομισμάτων. Η Νότια Ιρλανδία έφυγε από το Ην. Βασίλειο το 1922, η Σκωτία παρά λίγο να αποσχιστεί πέρυσι. Κανένας δεν αμφισβήτησε τη βιωσιμότητα της στερλίνας. Η Σοβιετική Ένωση μετέβαλε τελείως το οικονομικό της σύστημα και έχασε καμιά δεκαριά δημοκρατίες που ανεξαρτητοποιήθηκαν. Δεν αμφισβητήθηκε ποτέ η επιβίωση του ρουβλιού. Το Ευρώ όμως δεν είναι σα το ρούβλι ή τη στερλίνα. Δε στηρίζεται στα ίδια σταθερά θεμέλια και ο κ. Ντράκι το γνωρίζει πολύ καλά. Είναι πολύ πιθανό η ΕΕ να προσπαθήσει να κρατήσει την Ελλάδα ταπεινωμένη, αλλά εντός της Ευρωζώνης.

Το προτιμητέο για τους πιστωτές σενάριο είναι η κατάρρευση της κυβέρνησης και η αντικατάστασή της από μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας με επικεφαλής κάποιον σα το Σταύρο Θεοδωράκη, ο οποίος βρισκόταν εν μέσω της διαπραγμάτευσης στις Βρυξέλλες και συναντήθηκε με πλήθος ξένων ηγετών. Έτοιμα να αναλάβουν είναι και τα υπόλοιπα κόμματα του πρώην κυβερνητικού συνασπισμού (ΠΑΣΟΚ, ΔΝ και σια), τα οποία βρισκόταν επίσης στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα, κάτι το οποίο είναι εντελώς άνευ προηγουμένου μιας και η αντιπολίτευση καμιάς χώρας δεν έχει καμία δουλειά στις Βρυξέλλες.

Από την πλευρά της η κυβέρνηση προσπάθησε να βρει μια λύση και έκανε τεράστιες υποχωρήσεις από αυτά που διακήρυσσε προεκλογικά. 8 δις μέτρα ήταν προετοιμασμένη να λάβει για να τα «βρει» με τους δανειστές. Οι οπαδοί της έβλεπαν την κολοτούμπα να έρχεται ολοταχώς. 8 δις μέτρα σε δύο χρόνια δεν είναι και λίγα με μια οικονομία ήδη σε ύφεση και την ανεργία στο 28%. Παρά τις δηλώσεις των πιστωτών ο ΣΥΡΙΖΑ είχε κάνει την κολοτούμπα. Είχε υποχωρήσει ακόμα και στο ζήτημα του πρωτογενούς πλεονάσματος. Από εκεί που διακήρυττε ότι η λιτότητα είναι καταστροφική το γύρισε ζητώντας απλώς μικρότερο πρωτογενές πλεόνασμα.

Εν τέλει η στάση των πιστωτών ήταν τελείως άκαμπτη. Απαίτησαν την πλήρη συμμόρφωση της ελληνικής κυβέρνησης στις απαιτήσεις τους. Δημιούργησαν την εντύπωση ότι όσο και αν μετακινούνταν η κυβέρνηση πάλι δε θα συμφωνούσαν. Η όλη συζήτηση για το ποιες εναλλακτικές θα ήταν οι καλύτερες για την Ελλάδα ήταν μάταιη, αφού εν τέλει δεν υπήρχε η διάθεση για εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης , αλλά για την επιβολή ενός μονοδρόμου. Η στάση τους ήταν τόσο κωμική που την τελευταία στιγμή σκέφτονταν ακόμα και να αποσύρουν την πρότασή τους μπροστά στην προοπτική της απόρριψής της στο δημοψήφισμα.

Η προσφυγή στο λαό από την πλευρά της κυβέρνησης είναι κατ’ αρχήν σωστή και δημιουργεί ένα θετικό προηγούμενο για τη χώρα μας. Σημαντικά ζητήματα δε μπορεί να αποφασίζονται από μια κυβέρνηση που εκπροσωπεί μόνο το 35% των ψηφισάντων. Από εκεί και πέρα και οι Έλληνες πρέπει να αναδειχθούν στο ύψος των περιστάσεων. Αν περάσουμε μια εβδομάδα συνωστιζόμενοι στα ΑΤΜ, τα σούπερ μάρκετ και τα βενζινάδικα αντί να συζητήσουμε ώριμα το ζήτημα το παιχνίδι θα έχει χαθεί, όπως και να ψηφίσουμε, αν ψηφίσουμε, την επόμενη Κυριακή.

Οι δύο επιλογές που μας παρουσιάζονται δυνητικά εξίσου τρομακτικές. Η πρόταση των δανειστών εξασφαλίζει τη συνεχιζόμενη ασφυξία και τον αργό θάνατο στον οποίο υποβάλλεται η ελληνική οικονομία τα τελευταία πέντε χρόνια. Η απόρριψή της οδηγεί στην απομόνωση της χώρας και μπορεί τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα να αποδειχθεί πολύ πιο επώδυνη. Το μοναδικό θετικό της απόρριψης της πρότασης των εταίρων είναι ότι η χώρα θα έχει ανακτήσει την αυτοδιάθεσή της. Οι επιδόσεις του πολιτικού προσωπικού και του λαού μας στο παρελθόν βέβαια δεν καλλιεργούν μεγάλη αισιοδοξία ότι θα μπορέσουμε να διαχειριστούμε με επιτυχία αυτή την αυτοδιάθεση ...