Στο… “σφυρί” οι περιοχές Natura

Κώδωνα κινδύνου κρούουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, καθώς, ενόψει της έναρξης της τουριστικής περιόδου, οι παράκτιες περιοχές της χώρας, που είναι ενταγμένες στο οικολογικό δίκτυο Natura 2000, κινδυνεύουν με σημαντική υποβάθμιση.

Παρά την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία, η συλλήβδην παραχώρηση του αιγιαλού έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τον συνταγματικά κατοχυρωμένο κοινόχρηστο χαρακτήρα του παράκτιου οικοσυστήματος ως δημόσιου αγαθού και δημιουργεί σοβαρό κίνδυνο αλλοίωσης των παραλιών, λόγω της υπερεκμετάλλευσης, πρόσφατα ψηφίστηκε από τη Βουλή ο «πολλαπλών θεμάτων» νόμος 4384/2016. Με το άρθρο 56 παρατάθηκε η ισχύς της Κοινής Υπουργικής Απόφασης «Περί παραχώρησης απλής χρήσης τμημάτων αιγιαλού και παραλίας» για ακόμα μια χρονιά, αγνοώντας την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Με αφορμή την απόφαση αυτή, που αφορά στα περιβαλλοντικά ζητήματα, 14 περιβαλλοντικές οργανώσεις, μεταξύ των οποίων, η Greenpeace, η WWF, ο Αρχελών, ο Αρκτούρος, η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, το δίκτυο Μεσόγειος SOS και η MoM, απέστειλαν έγγραφο αίτημα, προς τον αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Γιάννη Τσιρώνη, με το οποίο ζητούν την άμεση ανάκληση της σχετικής απόφασης του Υπουργού και την λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων για την προστασία και βιώσιμη διαχείριση των παράκτιων ευαίσθητων οικοσυστημάτων της χώρας.

Κατάργηση της δυνατότητας ελέγχου από το ΥΠΕΝ

Δεδομένου, ότι με το ανωτέρω αναφερόμενο έγγραφο δόθηκε η σύμφωνη γνώμη του κ. Τσιρώνη, για την παραχώρηση χρήσης αιγιαλού και παραλίας του συνόλου των περιοχών που τελούν υπό καθεστώς ειδικής προστασίας (δίκτυο Natura 2000), και εφόσον η ανωτέρω απόφαση δεν είχε δημοσιευτεί ακόμα στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ», οι οικολογικές οργανώσεις ζητούν «άμεση ενημέρωση αν τα ανωτέρω αναφερόμενα ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, καθώς και να μας χορηγηθεί το ανωτέρω έγγραφο υπογεγραμμένο».

Σε κάθε περίπτωση, τα σωματεία επισημαίνουν τα εξής:

«Παρά την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (3944/2015) σύμφωνα με την οποία η συλλήβδην παραχώρηση του αιγιαλού και της παραλίας στους ΟΤΑ, και η έγκριση εκ των προτέρων περαιτέρω παραχωρήσεων προς τρίτους έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τον συνταγματικά κατοχυρωμένο κοινόχρηστο χαρακτήρα του παράκτιου οικοσυστήματος ως δημόσιου αγαθού και δημιουργεί σοβαρό κίνδυνο αλλοίωσης των παραλιών λόγω της υπερεκμετάλλευσης, πρόσφατα ψηφίστηκε από τη Βουλή ο « πολυθεματικός» νόμος 4384/2016 (ΦΕΚ 78 Α΄/26-4-2016). Με το άρθρο 56 παρατάθηκε η ισχύς της υπ’ αριθμ. ΔΔΠ0005159/586Β΄ΕΞ2015 Κοινής Υπουργικής Απόφασης «Περί παραχώρησης απλής χρήσης τμημάτων αιγιαλού και παραλίας» για μια ακόμα χρονιά, αγνοώντας την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω διατάξεων, εξεδόθη η εν λόγω με αριθμ. πρωτ. 23841/664/28-4-2016 σύμφωνη γνώμη σας, με την οποία εγκρίνετε εκ των προτέρων την παραχώρηση χρήσης αιγιαλού και παραλίας του συνόλου των περιοχών που έχουν ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000 και τελούν σε καθεστώς ειδικής προστασίας».

Στο έγγραφο σημειώνεται ότι, «έως και το 2015, η παραχώρηση τμημάτων αιγιαλού στις προστατευόμενες περιοχές γινόταν μόνο κατόπιν ελέγχου από πλευράς του ΥΠΕΝ του ειδικού αιτήματος που υπέβαλλε κάθε Δήμος, το οποίο (αίτημα) περιείχε κατάλογο των σχεδιαζόμενων παραχωρήσεων, το είδος αυτών (δηλ. αν επρόκειτο για καντίνα, έπιπλα θαλάσσης ή θαλάσσια σπορ) και την ακριβή τους θέση (αποτύπωση σε χάρτη με συντεταγμένες), ώστε να είναι δυνατή η προληπτική εποπτεία των τελούμενων δραστηριοτήτων εντός των παράκτιων προστατευόμενων περιοχών».

Ωστόσο, όπως καταγγέλλουν, «δυστυχώς, με αυτή την εκ προτέρων αθρόα έγκριση παραχωρήσεων χρήσης αιγιαλού και παραλίας, που σχεδιάζουν οι Δήμοι, για την τρέχουσα θερινή περίοδο στις προστατευόμενες περιοχές της χώρας μας, καταργείται η δυνατότητα αλλά και η υποχρέωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος για άσκηση προληπτικής εποπτείας και ελέγχου των πράξεων των Ο.Τ.Α. Η άσκηση ελέγχου εκ μέρους του ΥΠΕΝ είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στο συγκεκριμένο ζήτημα, προκειμένου να αποφεύγονται αφενός υπεράριθμες παραχωρήσεις από πλευράς των Δήμων, με κύριο σκοπό την αποκόμιση μεγαλύτερων εσόδων, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις αγγίζουν ακόμα και το σύνολο του αιγιαλού, αναιρώντας έτσι στην πράξη τον χαρακτήρα του ως δημόσιου αγαθού και αφετέρου δραστηριότητες, οι οποίες έχει εμπεριστατωμένα διαπιστωθεί ότι επιφέρουν αλλοίωση στα ευπαθή και προστατευόμενα οικοσυστήματα και σημαντική παρενόχληση στα προστατευόμενα είδη».

Παραβίαση Ευρωπαϊκών Οδηγιών

Όπως τονίζουν στην επιστολή τους, «είναι εμφανές ότι, στην περίπτωση, που η με αριθμ. πρωτ. 23841/664/28-4- 2016 σύμφωνη γνώμη σας έχει πράγματι δοθεί, δεν έχει ληφθεί υπόψη από το Υπουργείο η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ (3944/2015) όπου αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι: “άλλωστε δεν νοείται συλλήβδην εκ των προτέρων έγκριση εκ μέρους των αρμοδίων Υπουργών μεταβιβάσεων που θα χωρίσουν μελλοντικά, διότι, έτσι απεμπολούν την αρμοδιότητα ασκήσεως εποπτείας επί των πράξεων των Ο.Τ.Α., ενώ ταυτόχρονα θέτουν σε διακινδύνευση τα παράκτια οικοσυστήματα. Η άσκηση προληπτικού ελέγχου και εποπτείας είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στο επίμαχο ζήτημα, προκειμένου να αποφεύγονται παραβιάσεις των όρων της παραχώρησης εκ μέρους των τρίτων παραχωρησιούχων (αλλοιώσεις της μορφολογίας, αναίρεση του κοινόχρηστου χαρακτήρα του αιγιαλού, οχλήσεις στους περιοίκους….)”».

Όπως σημειώνουν τέλος οι οργανώσεις, «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει κινήσει κατά της Ελλάδας προδικαστική διαδικασία για παράβαση των άρθρων 4 και 6 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, λόγω της ελλιπούς προστασίας και πλημμελούς διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών του δικτύου Natura 2000 (αριθμός υπόθεσης 2014/2260)».

Κατά συνέπεια, προειδοποιούν, πως «είναι βέβαιο, ότι η συγκεκριμένη απόφαση σας θα αποτελέσει επιβαρυντικό στοιχείο εις βάρος της χώρας μας. Οι συνυπογράφουσες περιβαλλοντικές οργανώσεις θεωρούν ότι αυτή η “εν λευκώ” παραχώρηση των προστατευόμενων παράκτιων ευπαθών οικοσυστημάτων της χώρας στους Ο.Τ.Α. θα επιφέρει σημαντική υποβάθμιση τους, καθώς δεν είναι δυνατός κανένας έλεγχος για το πόσες παραχωρήσεις θα γίνουν, σε ποια σημεία και τι είδους θα είναι αυτές”.

Κατόπιν των ανωτέρω και στην περίπτωση, που ο υπουργός έχει δώσει τη σύμφωνη γνώμη του, οι οργανώσεις αιτούνται «την άμεση ανάκληση της και την λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων για την προστασία και βιώσιμη διαχείριση των παράκτιων ευαίσθητων οικοσυστημάτων της χώρας μας».