Αντισυνταγματικότητα... στο ενιαίο τιμολόγιο νερού

Στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) προσφεύγουν πολίτες και μόνιμοι κάτοικοι των νησιών, αναφορικά με τη νέα ΚΥΑ νερού που επιβάλλει ενιαία τιμολόγηση σε όλη τη χώρα, ζητώντας την ακύρωση της σχετικής απόφασης, καθώς παρακάμπτει τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής, πολλώ δε μάλλον της νησιωτικής Ελλάδας κι όπως διαφαίνεται, αναμένεται να προκύψουν σοβαρές ανατιμήσεις και υπέρογκες χρεώσεις στους καταναλωτές.

Συγκεκριμένα, το Σωματείο Εργαζομένων της Εταιρείας Υδρεύσεως και Αποχετεύσεως Θεσσαλονίκης ΑΕ (ΕΥΑΘ Α.Ε.) που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη καθώς και έντεκα πολίτες ανάμεσα στους οποίους κάτοικοι της Σύρου και της Τήνου, αλλά επίσης και ο αιρετός του Δήμου Σύρου - Ερμούπολης (επικεφαλής της Κίνησης Πολιτών Σύρου), Παύλος Χρυσαφίδης, με αίτηση προσφυγής κατά της σχετικής απόφασης του Ελληνικού Δημοσίου και των αρμόδιων Υπουργείων, που περιλαμβάνει τα όσα επιβάλλει η Εθνική Επιτροπή Υδάτων σχετικά με την ενιαία χρέωση, διεκδικούν την ακύρωσή της, κάνοντας ευθέως λόγο για αντισυνταγματικότητα.

Όπως μεταξύ άλλων επισημαίνουν στο περιεχόμενο της προσφυγής τους στο ΣτΕ (21/7/2017), η εν λόγω απόφαση δεν έχει λάβει υπόψιν της τις ιδιαίτερες γεωγραφικές ανάγκες των νησιών όπως εν συντομία, την έλλειψη των υδάτινων πόρων κι ως εκ τούτου την εξ ανάγκης απαραίτητη λειτουργία της αφαλάτωσης, με αποτέλεσμα να καθίσταται σαφές πως θα ακολουθήσει από το νέο έτος, η επιβολή υψηλού κόστους στους καταναλωτές νερού, μέρος του οποίου - σήμερα – καλύπτεται από την Πολιτεία.

Αξίζει να αναφερθεί εξ αρχής πως η προσφυγή κινείται κατά του Ελληνικού Δημοσίου, της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων, η οποία αποτελείται από τους Αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Υπουργό Εσωτερικών, Υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης, Υπουργό Υγείας, Υπουργό Οικονομικών, Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών και Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και κατά των ως άνω Υπουργών, για την ακύρωση της υπ΄ αριθμ. Οικ. 135275/19.05.2017 απόφασης της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων (ΦΕΚ 1751/22.05.2017) και κάθε άλλης συναφούς πράξης.

Έννομο συμφέρον

Οι προσφεύγοντες υπογραμμίζουν εξ αρχής το έννομο συμφέρον που διατηρούν για την κατάθεση της προσφυγής τους, εξηγώντας κατηγορηματικά πως, “Ως γνωστόν, το νερό αποτελεί αγαθό ύψιστης ζωτικής σημασίας για τον άνθρωπο, χωρίς την αδιάλειπτη, προσιτή και ποιοτική παροχή του οποίου, η επιβίωση του ανθρώπου είναι κατά κυριολεξία αδύνατη”, ενώ όπως σημειώνουν στη συνέχεια, “Ζωτικής σημασίας αγαθό, για την υγιή διαβίωση του κοινωνικού συνόλου, αποτελούν επίσης, οι υπηρεσίες αποχέτευσης”. Ως εκ τούτου, καθιστούν σαφές πως, “έχουμε προφανές άμεσο, προσωπικό και ενεστώς έννομο συμφέρον, ως χρήστες – συμβαλλόμενοι με τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας τόσο για την αδιάλειπτη και ποιοτική όσο και για την προσιτή παροχή των ως άνω υπηρεσιών (συναφώς πρβλ ΟλΣτΕ 1906/2014), το δε αιτούν σωματείο ως συνδικαλιστική οργάνωση, δικαιολογεί έννομο συμφέρον για την παρούσα αίτηση δοθέντος ότι έχει ως σκοπό την προστασία του νερού ως δημόσιου αγαθού”.

Το κόστος στους καταναλωτές

Αναλύοντας στο πλαίσιο της 24σελιδης προσφυγής τους, τους λόγους που κινούνται κατά της νέας ΚΥΑ για το νερό, επισημαίνουν πως, “Με την προσβαλλόμενη πράξη, για πρώτη φορά, επιβάλλονται ενιαίοι υποχρεωτικοί κανόνες τιμολόγησης για όλη τη χώρα (ανεξαρτήτως σοβαρών ιδιαιτεροτήτων της κάθε περιοχής, όπως κατωτέρω αναλύεται) βάσει των οποίων, τα τιμολόγια θα καθορίζονται από τους παρόχους και θα εγκρίνονται από την αρμόδια αρχή, κατά τρόπο ώστε να ανακτάται πλήρως από τους χρήστες το συνολικό “κόστος” (όπως αυτό ορίζεται στην προσβαλλόμενη πράξη), συμπεριλαμβανομένου του “κόστους ευκαιρίας του επενδεδυμένου κεφαλαίου”, του “περιβαλλοντικού κόστους” και του “κόστους πόρου” (βλ. Ιδίως άρθρα 4,5,6 και 9 της προσβαλλόμενης πράξης)”.

Κατόπιν των ανωτέρω, προσθέτουν πως, είναι βέβαιο ότι “η πλήρης ανάκτηση του ως άνω κόστους θα καταστήσει εν τέλει μη προσιτή – ή εν πάση περιπτώσει δυσχερώς προσιτή – προς εμάς τους χρήστες, την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών” και μάλιστα όπως εξηγούν, αυτό θα ισχύσει σε μεγαλύτερο βαθμό στους νησιώτες, εξαιτίας - όπως συμπληρώνουν - “της δυσμενούς θέσης λόγω της ανεπάρκειας υδάτινων πόρων, δεδομένου ότι, στους Δήμους αυτούς, η ύδρευση παρέχεται σχεδόν αποκλειστικά μέσω της αφαλάτωσης όπως (στην Σύρο όπου λειτουργούν 5 μονάδες) και στην Τήνο (μονάδα αφαλάτωσης που εξυπηρετεί τις ανάγκες της Χώρας Τήνου)”.

Στο περιεχόμενο της προσφυγής τους, δεν παραλείπουν να υπενθυμίσουν μάλιστα πως, η αφαλάτωση μέχρι σήμερα επιδοτείται “τουλάχιστον κατά ένα μεγάλο μέρος από την Πολιτεία, ενώ αντιθέτως με την προσβαλλόμενη πράξη ουδεμία δυνατότητα συναφούς επιδότησης προβλέπεται (μη ανακτήσιμης από τους χρήστες)”.

Όπως εξηγούν αυτονόητα, “Οι συνθήκες αυτές έλλειψης νερού συνεπάγονται ήδη ένα υψηλό κόστος για την παροχή και διάθεση του νερού” παραθέτοντας ακολούθως και τα ποσά χρεώσεων σε Σύρο και Τήνο, προκειμένου να καταστήσουν σαφές το σοβαρό θέμα της επιχορήγησης. “Για το υδατικό διαμέρισμα της ΔΕΥΑ Σύρου το μοναδιαίο χρηματοοικονομικό κόστος ανέρχεται σε 4,04 ευρώ/m, το ποσοστό ανάκτησης σε 69,96 ευρώ, ενώ το συνολικό ετήσιο χρηματοοικονομικό κόστος σε 5.820.628,83 ευρώ. Για το υδατικό διαμέρισμα της νήσου Τήνου το μοναδιαίο χρηματοοικονομικό κόστος ανέρχεται σε 0.43 ευρώ το/m, το ποσοστό ανάκτησης σε 176% ενώ το συνολικό ετήσιο χρηματοοικονομικό κόστος σε 473.966,00 ευρώ”.

Βάσει των ανωτέρω, εξηγούν πως, “Ενδεικτικά από το κόστος αυτό και για την κάλυψη δαπανών λειτουργίας εργοστασίων αφαλάτωσης ύδατος, η Ελληνική Πολιτεία δια του Υπουργείου Εσωτερικών επιδοτεί ετησίως με το συνολικό ποσό των 4.000.000 ευρώ, που διαμοιράζεται για τις αφαλατώσεις των νησιών του Αιγαίου και εκ του οποίου ποσό 850.000 ευρώ ετησίως δίνεται στην ΔΕΥΑ Σύρου”.

“Δεν συνεκτιμώνται οι γεωγραφικές ιδιαιτερότητες. Σε αναμονή για την εξέταση της προσφυγής”

Συνοψίζοντας τους βασικούς λόγους της προσφυγής τους οι συνυπογράφοντες, τονίζουν ξεκάθαρα πως η προσβαλλόμενη απόφαση “δεν συνεκτιμά τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες και τις κλιματολογικές συνθήκες και την ανεπάρκεια των υδάτινων πόρων στις νησιωτικές περιοχές, το ήδη υψηλό κόστος για την παροχή και διάθεση του νερού σε αυτές, ούτε τα κοινωνικά και οικονομικά αποτελέσματα της πλήρους ανάκτησης καθώς ουδεμία συναφή επιδότηση προβλέπει”. Μάλιστα, όπως υπογραμμίζουν, επέρχονται δε, με τον τρόπο αυτό “σημαντικές ανατιμήσεις επί της χρήσης των εν λόγω υπηρεσιών, το δε κόστος ανάκτησης μετακυλίεται εξ ολοκλήρου δυσανάλογα σ΄εμάς (σσ. πολίτες) και οι συνέπειες αυτές μας στερούν τη δυνατότητα στην συνεχή αδιάλειπτη και ποιοτική όσο και προσιτή παροχή των ως άνω υπηρεσιών ύδρευσης”.

Σε επικοινωνία με τον κ. Χρυσαφίδη γνωστοποιήθηκε πως προς το παρόν όσοι έχουν προσφύγει κατά της εν λόγω απόφασης για την κατάργηση της σχετικής απόφασης της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων, αναμένουν τον χρόνο εξέτασής της, ενώ όπως διευκρίνισε, δεν υπέγραψε αυξημένος αριθμός πολιτών, καθώς, “Δεν είχαμε τον χρόνο να μπορέσουμε να ενημερώσουμε κι άλλους συμπολίτες μας που σίγουρα θα ήθελαν να συνυπογράψουν την προσφυγή γιατί έληγε η προθεσμία υποβολής”. Με φόντο τις πολιτικές εξελίξεις δε και την προθυμία... διάφορων πλευρών να βάλουν χέρι στην εκμετάλλευση του δημόσιου αγαθού, ο κ. Χρυσαφίδης προσθέτοντας πως, “Σε καμία περίπτωση αυτό που συμβαίνει με το ρεύμα και το πετρέλαιο θέρμανσης που το στερούνται πολλοί συμπολίτες μας δεν πρέπει να συμβεί και με το νερό” εκτίμησε σχετικά με την έκβαση της υπόθεσης προσφυγής στο ΣτΕ ότι, “Πιστεύω πως θα δικαιωθούμε”.

Σημειώνεται πως, στην κατεύθυνση παρέμβασης προς τα αρμόδια Υπουργεία κινήθηκε και η ΚΕΔΕ εγκαίρως προκειμένου να μην επιβαρυνθούν επιπλέον οι πολίτες.