Ασάφειες μέχρι την τελική ευθεία

«Λουκέτο» βάζουν από την 1η Σεπτεμβρίου οι Εφορίες σε Άνδρο, Κέα, Μήλο και Τήνο στο πλαίσιο της τέταρτης και τελικής φάσης του πολύμηνου σχεδίου του Υπουργείου Οικονομικών για την ενοποίηση των Δημόσιων Οικονομικών Υπηρεσιών (Δ.Ο.Υ.). Σε ανακοίνωσή του το Υπουργείο Οικονομικών κάνει λόγο για εκπλήρωση της μνημονιακής υποχρέωσης σύμφωνα με την οποία εντός του 2013 έπρεπε να λειτουργούν 120 υπηρεσίες έναντι των 290 που λειτουργούσαν το 2011. «Τέλος εποχής» για 14 νησιά Μέχρι τα τέλη Ιουλίου το Υπουργείο είχε προχωρήσει σε αναστολή της λειτουργίας 154 Εφοριών σε ολόκληρη τη χώρα και εκκρεμούσε η απόφαση για την αναστολή ακόμη 14 νησιωτικών Δ.Ο.Υ., των οποίων η καθ’ ύλην και κατά τόπον αρμοδιότητα θα μεταφερθεί στις Δ.Ο.Υ. υποδοχής την 1η Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για τις Δ.Ο.Υ. Άγιου Κήρυκου, Αίγινας, Άνδρου, Καλύμνου, Καρπάθου, Κέας, Λήμνου, Μήλου, Πόρου, Σκιάθου, Σκοπέλου, Σπετσών, Τήνου και Ύδρας.

Η επιλογή των Δ.Ο.Υ. που παραμένουν σε λειτουργία έγινε, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, βασιζόμενη σε κριτήρια οικονομικά, που αντικατοπτρίζονται στα έσοδα που οι υπηρεσίες αυτές συνέλεξαν κατά το 2011 και διοικητικά, με στόχο κάθε νομός να έχει τουλάχιστον μία υπερ-εφορία στην πρωτεύουσά του.

Η μεθοδολογία επιλογής των Δ.Ο.Υ. που παραμένουν σε λειτουργία, η οποία βασίστηκε στο από 30/9/2012 πόρισμα Επιτροπής του Υπουργείου που ήταν επιφορτισμένη με την αρμοδιότητα της ενοποίησης, επέλεγε αρχικά τις πρώτες 120 Δ.Ο.Υ. σε ύψος συλλογής εσόδων στη χώρα (Δ.Ο.Υ. με πράσινο χρώμα). Στη συνέχεια επελέγησαν οι πρωτεύουσες των νομών που δεν ανήκουν στις πρώτες 120 Δ.Ο.Υ., ώστε κάθε νομός να έχει τουλάχιστον 1 Εφορία (Δ.Ο.Υ. με κίτρινο χρώμα). Αμέσως μετά ενοποιήθηκαν οι Δ.Ο.Υ. στους νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης και οι κενές θέσεις που περίσσευαν έως τη συμπλήρωση του αριθμού των Δ.Ο.Υ. που αποτελούσε μνημονιακή υποχρέωση, καλύφθηκαν από Εφορίες βάσει ύψους εσόδων και -εσχάτως- βάσει νησιωτικότητας.

Νησιωτικότητα υπό αίρεση

Από την έναρξη του σχεδίου ενοποίησης των Εφοριών, φορείς των νησιών διαμαρτυρήθηκαν εντόνως για τον σχεδιασμό αυτόν, θέτοντας ως αυτονόητο επιχείρημα την έννοια της νησιωτικότητας. Μάλιστα, στις 6 Ιουνίου είχε εκδικαστεί αίτηση ακύρωσης που είχε υποβληθεί κατά υπουργικών αποφάσεων για τη συγχώνευση Δ.Ο.Υ. των Κυκλάδων στη Δ.Ο.Υ. «υποδοχής» της Σύρου και, σύμφωνα με την απόφαση που είχε ληφθεί, κηρύχθηκε η διοικητική αναστολή των αποφάσεων μέχρι την 1/9.

Σε ανακοίνωσή της η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων τονίζει ότι ειδικά για τους δύο νομούς της χώρας που διαθέτουν ευρεία νησιωτικά συμπλέγματα, «λήφθηκε μέριμνα ώστε να παραμείνουν σε λειτουργία 5 ΔΟΥ στις Κυκλάδες και 2 ΔΟΥ στα Δωδεκάνησα, σε αντίθεση με την πλειονότητα των νομών της χώρας, όπου πλέον λειτουργεί μόνο 1 ΔΥΟ». Κατά το Υπουργείο, η απόφαση αυτή ελήφθη λαμβάνοντας υπόψη την συνταγματικώς κατοχυρωμένη έννοια της νησιωτικότητας, βάσει της οποίας πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαίτερες συνθήκες των νησιωτικών περιοχών.

Το πώς, όμως, η νησιωτικότητα ελήφθη υπόψη στην περίπτωση των Δ.Ο.Υ. νησιών των Κυκλάδων παραμένει ακόμη μυστήριο! Από τη μία η χθεσινή ανακοίνωση της Γενικής Γραμματείας Εσόδων κάνει λόγο για αναστολή λειτουργίας 4 Δ.Ο.Υ. και διατήρηση των υπολοίπων 5 και από την άλλη η προσφάτως εκδοθείσα απόφαση του Γενικού Γραμματέα, Θεοχάρη Θεοχάρη, κάνει σαφή αναφορά στη διατήρηση όλων των Εφοριών στα νησιά με μία υπερ-εφορία στη Σύρο και 8 εφορίες επιπέδου Τμήματος (Β’ τάξης) στα νησιά.

Συγκεκριμένα, η αριθ. Δ6Α/1126601ΕΞ 2013 από 8/8/2013 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων περί ανακαθορισμού της εσωτερικής διάρθρωσης των Δ.Ο.Υ., προέβλεπε ότι στις Κυκλάδες θα λειτουργεί μόνο η Δ.Ο.Υ. Σύρου σε επίπεδο Διεύθυνσης (Δ.Ο.Υ. Α’ Τάξης) με 6 έξι Τμήματα συνολικά εκ των οποίων 2 Ελέγχου και ότι σε επίπεδο Τμήματος (Δ.Ο.Υ. Β’ Τάξης) θα λειτουργούσαν οι Δ.Ο.Υ. Άνδρου, Θήρας, Κέας, Μήλου, Μυκόνου, Νάξου, Πάρου και Τήνου με τη λειτουργία ενός Τμήματος στην κάθε νησιωτική Δ.Ο.Υ.

Μάλιστα, σύμφωνα με την απόφαση οι Δ.Ο.Υ. Β’ Τάξεως (στις οποίες αναφέρονται και οι καταργούμενες Δ.Ο.Υ. Άνδρου, Κέας, Μήλου και Τήνου προβλέπεται ότι διαρθρώνονται σε 4 γραφεία (Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους Φορολογουμένους, Εσόδων, Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης, Διαχείρισης), ενώ ως ημερομηνία έναρξης λειτουργίας των Δ.Ο.Υ. Α’ τάξης (Σύρου) και Β’ τάξης (υπολοίπων νησιών των Κυκλάδων) οριζόταν η 15η Σεπτεμβρίου. Στην πραγματικότητα, η χθεσινή ανακοίνωση του Υπουργείου αναιρεί μέρος του περιεχομένου της παραπάνω απόφασης στην οποία συμπεριλαμβάνονται και οι 4 Δ.Ο.Υ. των Κυκλάδων, η λειτουργία των οποίων αναστέλλεται την 1/9, την ίδια ώρα που ως κριτήριο για τη λήψη της απόφασης αναστολής λειτουργίας των Δ.Ο.Υ. προτάσσεται η έννοια της νησιωτικότητας.

«Φορολογικά ΚΕΠ» στους Δήμους

Στα νησιά των Κυκλάδων όπου αναστέλλεται η λειτουργία των Δ.Ο.Υ. το Υπουργείο έχει αποφασίσει ότι θα ιδρύσει ένα Γραφείο Εξυπηρέτησης Φορολογουμένων (ΓΕΦ), η λογική του οποίου είναι να λειτουργεί ως ένα «Φορολογικό ΚΕΠ». Τα ΓΕΦ θα στεγάζονται σε κτήρια των Δήμων, ώστε να επιτευχθεί ένας βασικός κυβερνητικός στόχος που είναι η ελαχιστοποίηση του κόστους λειτουργίας των υπηρεσιών.

Το Υπουργείο εκτιμά ότι στα «Φορολογικά ΚΕΠ» οι νησιώτες θα μπορούν «να διεκπεραιώνουν κάθε εργασία, για την οποία προσέρχονταν μέχρι σήμερα στις Δ.Ο.Υ.», και επιχειρεί να κάμψει τις τελευταίες αντιδράσεις θυμίζοντας ότι ήδη λειτουργούν τέτοια ΓΕΦ σε αρκετές πόλεις πανελλαδικώς, «καλύπτοντας τις ανάγκες των πολιτών».

Ωστόσο, ως βασικό επιχείρημα για την επίτευξη της εξυπηρέτησης των νησιωτών φορολογουμένων, το Υπουργείο προτάσσει τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του TAXISnet, για τις οποίες αναφέρει ότι ολοκληρώνονται οι διοικητικές ρυθμίσεις έτσι ώστε οι πολίτες να μην υποχρεώνονται πλέον να προσέρχονται στις Εφορίες για διενέργεια φορολογικών εργασιών. Αρκετές διαδικασίες μπορούν σήμερα να εκτελούνται ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος, ενώ αναμένεται να ενεργοποιηθούν κι άλλες. Στόχος είναι έως το τέλος του 2013 να είναι εφικτή η διεκπεραίωση όλων των πληρωμών που διενεργούνταν στις Δ.Ο.Υ. αποκλειστικά στις τράπεζες, έτσι ώστε να καταργηθούν τα ταμεία από τις Εφορίες και συνεπώς να εξαλειφθεί η υποχρέωση των πολιτών να προσέρχονται στις Δ.Ο.Υ. για διεκπεραίωση πληρωμών. Ωστόσο, προς το παρόν δεν είναι γνωστό τι πρόκειται να συμβεί με μια σειρά άλλων διαδικασιών για τις οποίες απαιτείται η αυτοπρόσωπη παρουσία των φορολογουμένων στις υπηρεσίες ή το κατά πόσο θα μπορούν να εξυπηρετούνται από τα «Φορολογικά ΚΕΠ», ενώ αμφίβολη παραμένει η εύρυθμη λειτουργία του ηλεκτρονικού συστήματος, το οποίο, μέχρι σήμερα, έχει παρουσιάσει σοβαρότατες ελλείψεις.