Ηχηρό «όχι» της Μήλου σε ένα ακόμη πείραμα με τη γεωθερμία

Παρουσία του Διευθύνοντα Συμβούλου της ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε. το Δημοτικό Συμβούλιο της Μήλου επανέλαβε και τόνισε το ομόφωνο «όχι» απέναντι στην αξιοποίηση της γεωθερμίας υψηλής ενθαλπίας στο νησί, αλλά και στο τόξο Μήλου – Κιμώλου – Πολυαίγου.

Σε διά ζώσης συνεδρίαση, που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Μήλου, με την φυσική παρουσία του Διευθύνοντα Συμβούλου της ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε., κ. Κωνσταντίνου Μαύρου, αλλά και την συμμετοχή, μέσω τηλεδιάσκεψης του Δημάρχου Κιμώλου, κ. Κωνσταντίνου Βεντούρη, πραγματοποιήθηκε μία – ίσως η σημαντικότερη μέχρι στιγμής – συζήτηση, σχετικά με την προοπτική της αξιοποίησης της γεωθερμίας υψηλής ενθαλπίας στο «τόξο» Μήλου – Κιμώλου – Πολυαίγου.

Αφορμή, στάθηκε το αίτημα των στελεχών της εταιρείας ΔΕΗ Ανανεώσιμες, η οποία σε κοινοπραξία με την εταιρεία ΗΛΕΚΤΩΡ, έχει λάβει την έγκριση των οργάνων της πολιτείας, προκειμένου να ξεκινήσει τις διαδικασίες για την αξιοποίηση της γεωθερμίας στα τρία νησιά.

Αναγνώριση των λαθών και επίκληση στο συναίσθημα

Ξεκινώντας την τοποθέτησή του, ο κ. Μαύρος εκ μέρους της ΔΕΗ Ανανεώσιμες, προχώρησε σε μία επίκληση στο συναίσθημα των συμμετεχόντων στην ενημερωτική συνεδρίαση, ευχαριστώντας για την ευκαιρία που δόθηκε να καθίσουν οι εμπλεκόμενοι φορείς στο ίδιο τραπέζι, αλλά και αναφέροντας πως ο ίδιος αγαπά τη Μήλο ως μοναδικό προορισμό, καθώς υπήρξε το νησί που τον φιλοξένησε στις πρώτες διακοπές του και το οποίο επισκέπτεται σχεδόν κάθε χρόνο.

Πρωτίστως, ο κ. Μαύρος ζήτησε να αφεθεί πίσω η κάκιστη εμπειρία του παρελθόντος, δεδομένου ότι έχουν παρέλθει 40 χρόνια και πως πλέον έχουν αλλάξει άρδην τα δεδομένα στην αξιοποίηση της γεωθερμίας και στην τεχνογνωσία που έχει αποκομιστεί.

Ο ίδιος υποστήριξε, πως έχει αλλάξει επίσης και ο τρόπος της διαχείρισης και παραγωγής της ενέργειας, αναφέροντας πως πλέον επιδιώκεται η αποκέντρωση της παραγωγής σε πολλές μικρές μονάδες και σε καμία περίπτωση η τοποθέτηση τεράστιων παραγωγικών μονάδων σε έναν τόπο για την τροφοδοσία των υπολοίπων μερών.

Όσον αφορά στη γεωθερμία, ο κ. Μαύρος σημείωσε πως πρόκειται για μία μορφή συνεχούς ροής ενέργειας, καθαρής, ασφαλούς και με μικρή έως ελάχιστη περιβαλλοντική όχληση, η οποία έχει, σύμφωνα με τον ίδιο, αποδεδειγμένη πορεία με την ανάπτυξη του τουρισμού.

Έκλεισε την πρώτη τοποθέτησή του, μιλώντας για τη συνέταιρο εταιρεία της ΔΕΗ Ανανεώσιμες, την ΗΛΕΚΤΩΡ, η οποία όπως σημείωσε έχει αποδεδειγμένη εμπειρία σε έργα που έχουν να κάνουν με το νερό, αναφέροντας επί παραδείγματι την Ψυττάλεια.

«Μαύρο» παρελθόν που πονά ακόμη την κοινωνία της Μήλου

Παρά τα όμορφα λόγια του Διευθύνοντα Συμβούλου της εταιρείας, οι τοποθετήσεις όλων των παρευρισκόμενων, μηδενός εξαιρουμένου, συνέκλιναν σε τέσσερα βασικά στοιχεία: Η τρομακτική και ιδιαίτερα επιβλαβής για το νησί εμπειρία του παρελθόντος, το γεγονός ότι τα επί μακρά σειρά ετών «όχι» της τοπικής κοινωνίας ουδέποτε ελήφθησαν υπόψιν, η στήριξη της τοπικής κοινωνίας στις ήπιας μορφής ΑΠΕ, αλλά και το ενδεχόμενο η Μήλος και η Κίμωλος να γίνουν εκ νέου «πειραματόζωα» στο θέμα της γεωθερμίας.

Σε ό,τι αφορά τον πρώτο βασικό προβληματισμό των εκπροσώπων της κοινωνίας, οι δημοτικοί σύμβουλοι, οι επικεφαλής των παρατάξεων αναφέρθηκαν στις τραυματικές εμπειρίες τους από την πρώτη προσπάθεια αξιοποίησης της γεωθερμίας υψηλής ενθαλπίας, με κάποιους εξ αυτών μάλιστα να μεταφέρουν και προσωπικές τους εμπειρίες ως εργαζόμενοι στο σημείο.

Επιπλέον, επισημάνθηκε, η εγκατάλειψη της Μήλου μετά την αποτυχία του εγχειρήματος, τόσο από την ίδια τη ΔΕΗ, όσο και από την πολιτεία, με κυριότερο παράδειγμα, πως ακόμη και σήμερα, 40 χρόνια μετά, υπάρχουν απομεινάρια των εγκαταστάσεων που αλλοιώνουν την εικόνα της Μήλου, ενώ ο ίδιος ο Δήμος είχε αναγκαστεί να προβεί σε αποξήλωση όσων σωληνώσεων είχαν αφεθεί στη μοίρα τους από τους υπεύθυνους.

Σε αυτό το πλαίσιο, τονίστηκε προς τον κ. Μαύρο, πως η κοινωνία της Μήλου είναι σχεδόν αδύνατον να εμπιστευθεί ξανά μία τέτοια προσπάθεια. Ωστόσο, όπως υποστηρίχθηκε από πολλούς εκ των ομιλούντων, ενδεχομένως η στάση αυτή να άλλαζε, και τα λεγόμενα του ίδιου σχετικά με το γεγονός ότι τα πράγματα πλέον έχουν αλλάξει στον κλάδο να εκλαμβάνονταν με εμπιστοσύνη, αν προχωρούσε ένα αντίστοιχο εγχείρημα σε κάποιο άλλο μέρος της Ελλάδας – και όχι σε Αζόρες, Τουρκία ή Ισλανδία, παραδείγματα που χρησιμοποίησε για να πείσει ο κ. Μαύρος – και όντως είχε επιτυχημένα αποτελέσματα. Αντιθέτως, η επανεκκίνηση της αξιοποίησης της γεωθερμίας αν ξεκινά και πάλι, ως «πείραμα», στη Μήλο, από εταιρείες που δεν έχουν εμπειρία στο ελληνικό πεδίο, σε έναν τομέα που δεν έχει εφαρμοστεί ξανά με επιτυχία, σε καμία περίπτωση δεν θα γίνει δεκτή.

«Κώφωση» πολιτείας και εταιρείας στη θέση της Μήλου

Όπως προαναφέρθηκε, ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε από τη μεγάλη πλειοψηφία των ομιλούντων, σχετικά με την συνεχιζόμενη και πολυετή απαξίωση της διαχρονικά εκπεφρασμένης βούλησης της τοπικής κοινωνίας, μέσα από πολλές και διαφορετικές διοικήσεις, ή και φορείς, με τις διαδικασίες να προχωρούν, παρά τη διαφωνία των πολιτών και παρά τις όποιες προτάσεις τους.

Οι συμμετέχοντες στη συνάντηση εκ μέρους των νησιών διεμήνυσαν σε όλους τους τόνους, ότι ουδέποτε η Μήλος στάθηκε απέναντι στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στην ενεργειακή αυτονομία του νησιού και στον εκμηδενισμό ακόμη του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Μάλιστα, έχουν γίνει αρκετές ενέργειες, τόσο με την εκπόνηση μελετών, όσο και με σχετικά έργα, στην κατεύθυνση αυτή.

Παρ’ όλα αυτά, οι εκπρόσωποι των τοπικών κοινωνιών υπογράμμισαν πως δεν πρόκειται να συναινέσουν ώστε τα νησιά να γίνουν «μπαταρίες», να βιομηχανοποιηθούν και να στερηθούν της προστιθέμενης αξίας τους, που δεν είναι άλλη από το μοναδικό τους περιβάλλον και τον φυσικό τους πλούτο, που αυτή τη στιγμή αξιοποιούνται μέσω του τουρισμού και της εξόρυξης, δύο δραστηριότητες που αναμένεται να βοηθήσουν στην τοπική ανάπτυξη και στα επόμενα χρόνια.

Σε συνδυασμό δε, με τα σχεδιαζόμενα τεράστια αιολικά πάρκα, οι ομιλούντες τόνισαν ότι τα νησιά θα χρησιμοποιούνται για την τροφοδοσία άλλων τόπων, ενώ η επιβάρυνση αυτή θα αφορά σε αυτά και μόνο.

Πρόταση πολλών από τους συμμετέχοντες στη συζήτηση, αλλά και από τον ίδιο το Δήμαρχο Μήλου, ήταν η αξιοποίηση της γεωθερμίας χαμηλής ενθαλπίας, με πολύ πιο φιλικό για το τοπικό περιβάλλον τρόπο, σε συνδυασμό με ήπια ανάπτυξη άλλων ΑΠΕ, όπως μικρών ανεμογεννητριών ή/και φωτοβολταϊκών, τόσων όμως, ώστε να εξασφαλίζεται η ενεργειακή αυτονομία τους καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και η όποια πλεονάζουσα ενέργεια προκύπτει, τότε να διατίθεται στο δίκτυο.

Καμία δέσμευση για την επιτυχημένη εξέλιξη του εγχειρήματος

Στο σημείο στο οποίο επίσης στάθηκαν πολλοί από τους συμμετέχοντες στις τοποθετήσεις τους, αφορά στο γεγονός, ότι διά στόματος του επικεφαλής της ΔΕΗ Ανανεώσιμες, δεν δόθηκε καμία απολύτως σαφής απάντηση στα ερωτήματά τους, καθώς τίποτε ακόμη δεν είναι σίγουρο.

Ο κ. Μαύρος, μετά από ερωτήματα, σημείωσε ότι η ΔΕΗ Ανανεώσιμες θα επανέλθει με στοιχειοθετημένο πλάνο, τόσο για τη δυναμικότητα της όποιας μονάδας δημιουργηθεί, όσο και για τα ανταποδοτικά οφέλη που προτίθεται να προσφέρει στις τοπικές κοινωνίες, ωστόσο πρώτα, όπως εξήγησε, θα πρέπει να βγει Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) για μία γεώτρηση, η οποία θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο του Πλάνου Ερευνητικής Δραστηριότητας, το οποίο θα πρέπει πρώτα να εγκριθεί. Κατά την πρώτη διερευνητική γεώτρηση, τότε θα παγιωθεί η δυναμικότητα της μονάδας, πόσα μεγαβάτ θα παράγει και βάσει αυτής, το ποιες θα είναι οι υποδομές που θα απαιτηθούν για την αξιοποίηση (γεωτρήσεις, συνοδά έργα κλπ).

Επιπλέον, όταν ρωτήθηκε για το ζήτημα της μικροσεισμικότητας που ενδεχομένως να προκαλέσει η δραστηριότητα αυτή, για την αξιοποίηση της γεωθερμίας υψηλής ενθαλπίας, κατέθεσε μελέτη του Αστεροσκοπείου Αθηνών, που μετρά την υφιστάμενη σεισμικότητα στη Μήλο, παραδεχόμενος ωστόσο, πως πρώτα θα πρέπει να υπάρξουν οι πρώτες γεωτρήσεις και μετά να μελετηθεί αν η μικροσεισμικότητα αυξήθηκε.

Ο ίδιος τόνισε πως πρόκειται για τελείως διαφορετική τοποθεσία, αλλά και για κάτι πολύ μικρό «σε πρώτη φάση», ενώ δεσμεύτηκε, πως πρωτίστως, η ΔΕΗ Ανανεώσιμες θα προβεί στην απομάκρυνση όλων των καταλοίπων του παλαιού εγχειρήματος – 40 χρόνια αργότερα(!), ώστε να παραδώσει τη Ζεφυρία καθαρή και νοικοκυρεμένη.

Όταν ζητήθηκε στον κ. Μαύρο να εξηγήσει με ποιον άλλο τόπο μπορεί η Μήλος να συγκριθεί, ώστε να «πειστεί» η τοπική κοινωνία πως οι νέες μέθοδοι λειτουργούν με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα, ο ίδιος πρότεινε η εταιρεία να επωμιστεί τα έξοδα ώστε  οι δημοτικοί σύμβουλοι να επισκεφτούν εγκαταστάσεις στην Ισλανδία, στις Αζόρες ή στην Τουρκία!

Όπως ήταν φυσικό, οι απαντήσεις αυτές από πλευράς του κ. Μαύρου, δεν είχαν καμία απολύτως θετική ανταπόκριση από τους συμμετέχοντες στη συνάντηση, καθώς όπως τονίστηκε, δεν υπάρχει κανένα σαφές πλάνο, οι νέες μέθοδοι δεν έχουν δοκιμαστεί σε ελληνικό έδαφος και δη σε τόπο που να μπορεί να συγκριθεί με τη Μήλο ή την Κίμωλο, ενώ παράλληλα το εγχείρημα «πατά» και πάλι σε θεωρητικά σενάρια, δεδομένου ότι δεν υπάρχει κανένα «χειροπιαστό» στοιχείο, αφού απαιτείται πρώτα να γίνουν γεωτρήσεις και έπειτα να καθοριστεί αν θα υπάρχουν περιβαλλοντικές επιπτώσεις από αυτές τις γεωτρήσεις.

Ομόφωνη δε ήταν η άποψη, πως η Μήλος, η Κίμωλος και η Πολύαιγος, δεν θα γίνουν ξανά «πειραματόζωα», για το όφελος κανενός ομίλου.

Η συνεδρίαση έληξε, με τη λήψη για ακόμη μία φορά, μίας ομόφωνης αρνητικής απόφασης σε κάθε προσπάθεια αξιοποίησης της γεωθερμίας υψηλής ενθαλπίας στη Μήλο.