Η καταγωγή ύπαρξης ενός σπουδαίου Έλληνα

Στο δημαρχιακό μέγαρο, παραβρέθηκαν το απόγευμα της Κυριακής, εκπρόσωποι του πολιτικού κόσμου του νησιού και της Ιεράς Μητρόπολης Σύρου, η ερμηνεύτρια και σύζυγος του κ. Ξαρχάκου,  Ηρώ Σαϊα, ο Γιώργος και η Άννα Νταλάρα, δάσκαλοι και μαθητές της μουσικής σχολής "Εν χορδαίς & οργάνοις" και πολλοί ακόμα που θέλησαν να τιμήσουν τον μεγάλο δημιουργό.

Η εκδήλωση ξεκίνησε με τον πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου, Γιάννη Κεράνη, ο οποίος διάβασε την απόφαση για την ανακήρυξη του Σταύρου Ξαρχάκου σε επίτιμο δημότη Σύρου – Ερμούπολης, που είχε ψηφιστεί ομόφωνα το προηγούμενο διάστημα. Αμέσως μετά, το λόγο πήρε ο δήμαρχος Σύρου Ερμούπολης Νίκος Λειβαδάρας, ο οποίος αναφέρθηκε εκτενώς στη ζωή και το έργο του μουσικοσυνθέτη “που οι συνθέσεις του δεν έλειψαν ποτέ από τα χείλη ενός ολόκληρου λαού”, κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στην ιδιαίτερη σχέση του με το νησί της Σύρου και με τη μουσική σχολή “Εν χορδαίς & οργάνοις” της οποίας υπήρξε εμπνευστής και δημιουργός. Ευχαριστώντας τον θερμά για την συνολική προσφορά του στον πολιτισμό της χώρας και ειδικά της Σύρου, τον κάλεσε στο βήμα και του απένειμε τιμητική πλακέτα.

“Σταύρος Ξαρχάκος: ο μουσικός, ο συνθέτης, ο μαέστρος, ο πολιτικός, ο πολίτης, ο Έλληνας!”

Ο κος Στέλιος Νιώτης, παίρνοντας τη σκυτάλη από το δήμαρχο, μίλησε για τη συνέπεια, την αξιοπρέπεια, την πίστη, το πάθος και το όραμα που χαρακτηρίζουν την πορεία του δημιουργού αλλά και για τη συνεχή του παρουσία “πάντοτε με υψηλή αισθητική, με ακάματη καλλιτεχνική  αναζήτηση και ανανέωση στα εκφραστικά του μέσα, αλλά και με τολμηρό πολιτικό λόγο, μέσα από καίριες παρεμβάσεις στα κοινωνικά και πολιτισμικά αδιέξοδα της δημόσιας ζωής”. Πέρα από το έργο του ως μουσικοσυνθέτη, ο κ. Νιώτης αναφέρθηκε και στην αξία τους ως ενορχηστρωτή, ο σημαντικότερος του ελληνικού τραγουδιού, που εξασκεί αυτήν τη λεπτή τέχνη όχι μόνο στις δικές του συνθέσεις, αλλά αναπλάθει δημιουργικά τα έργα και άλλων κορυφαίων συναδέλφων του, ανακαλύπτοντας κι αποκαλύπτοντας συχνά απρόσμενες διασυνδέσεις κι εκλεκτικές συγγένειες, όπως χαρακτηριστικά είπε, σε μια ολιστική-πανανθρώπινη-οικουμενική αντιμετώπιση της μουσικής έκφρασης και τέχνης, χωρίς στεγανά και προκαταλήψεις.

O κ. Νιώτης έκλεισε την ομιλία του με ευχές κι ευχαριστίες προς τον κ. Ξαρχάκο: “Κάθε συναυλία για τον Ξαρχάκο και τους μουσικούς του είναι μια μυσταγωγία!». Αυτός είναι ο Ξαρχάκος που τραγουδάμε, που πιστεύουμε και αγαπάμε, που σεβόμαστε και τιμάμε απόψε, μαζί με τις ευχές και την ενέργεια όλων μας: Σταύρο, να είσαι πάντα γερός, δυνατός και δημιουργικός, κοντά στην υπέροχη φαμίλια σου, στους αγαπημένους σου φίλους και σε όλη την Ελλάδα που θα εξακολουθήσει να ταξιδεύει με το φως και με τα τραγούδια σου. Σε ευχαριστούμε από καρδιάς!”

Η καταγωγή της ύπαρξης

Η ομιλία του Σταύρου Ξαρχάκου που ακολούθησε, ήταν όπως πάντα, εμπνευσμένη και ουσιαστική. Αφού ευχαρίστησε όλους για την τιμητική διάκριση που του έγινε, αποκάλυψε την, άγνωστη για πολλούς, καταγωγή του από τη Σύρο, στην οποία οφείλει όλα όσα είναι σήμερα “Ο πατέρας της μητέρας μου, Ιωάννης Κανακάρης, ήταν Συριανός. Θα μου επιτρέψετε να σταθώ στο θέμα καταγωγή . Δεν έχει σχέση με όλη αυτήν τη διαδικασία την αποψινή, αλλά θέλω να το επικοινωνήσω μαζί σας. Λέγοντας καταγωγή πάντα εννοούμε τον πατέρα. Ιστορική καταγωγή. Εδώ έχουμε όμως και μια άλλη καταγωγή, την υπαρξιακή καταγωγή . Για να μπορέσουμε λοιπόν να φτάσουμε στον πραγματικό ορισμό της καταγωγής νομίζω ότι πρέπει να σκεφτόμαστε δυο παραμέτρους, και την ιστορική και την υπαρξιακή. Την ιστορική την έχουμε χρεώσει στον πατέρα δηλαδή την καταγωγή της γενιάς. Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά. Πού ακούγεται πρώτη φορά ο χτύπος της καρδιάς; Πού βλέπουμε τα πρώτα σημάδια της ύπαρξης και της γέννησής μας; Στην κοιλιά της μάνας. Αυτή είναι η υπαρξιακή μας καταγωγή”. Αναφερόμενος συγκεκριμένα στη δική του περίπτωση, δήλωσε: “Για ό,τι έχω κάνει ως σήμερα και για το τι είμαι, δεν το οφείλω στην ιστορική μου καταγωγή . Το οφείλω στην υπαρξιακή μου καταγωγή. Από αυτόν τον τόπο”. Τελειώνοντας, ο Σταύρος Ξαρχάκος αναφέρθηκε σε δύο πρόσωπα τα οποία, όπως είπε, εκτιμά και σέβεται ιδιαίτερα. Αυτά τα πρόσωπα δεν θα μπορούσαν να είναι άλλοι από τον Μάρκο Βαμβακάρη, ο οποίος υπήρξε ένας από τους πρώτους δασκάλους του συνθέτη και τον Μάνο Ελευθερίου, ο οποίος ήταν “ένας ανεκτίμητος και πολύτιμος φίλος” του.

Με τα λόγια αυτά του σπουδαίου Σταύρου Ξαρχάκου και εν μέσω βαθιάς συγκίνησης και χειροκροτημάτων, έλαβε τέλος η τιμητική αυτή εκδήλωση με την οποία η Σύρος τίμησε έναν, εξαιρετικά χαρισματικό και ταλαντούχο δημιουργό που καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του υπηρετούσε την τέχνη και τον πολιτισμό.

Ακολούθησε μια μικρή δεξίωση στο αίθριο του Δημαρχείου όπου οι παρευρισκόμενοι είχαν την ευκαιρία να συγχαρούν και να συνομιλήσουν με τον μουσικοσυνθέτη.