«Έμφυλη βία και επικαιρότητα»

Συγκλονισμένη η ελληνική κοινωνία παρακολουθεί τα τεκταινόμενα στην υπόθεση δολοφονίας της Καρολάιν Κράουτς στα Γλυκά Νερά από τον σύζυγό της, όπως ο ίδιος ομολόγησε. Πρόκειται για πολλοστή περίπτωση δολοφονίας γυναίκας από νυν/πρώην σύντροφο/σύζυγο μέσα σε διάστημα μηνών που συνταράσσει την κοινή γνώμη της χώρας μας.

Αν και χρησιμοποιείται ευρέως η λέξη «γυναικοκτονία», ο όρος αυτός δεν υφίσταται στο νομικό μας σύστημα και οι σχετικές περιπτώσεις υπάγονται στις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα (ΠΚ) περί ανθρωποκτονίας κ.τ.λ.

Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι αυτά τα περιστατικά έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά, με ξεκάθαρα έμφυλο πρόσημο. Δεν πρόκειται για εγκλήματα “πάθους” ή “τιμής”, όπως λανθασμένα αποκαλούνταν συχνά στο παρελθόν, αλλά για εγκλήματα έμφυλης βίας, η οποία ως φαινόμενο πλήττει κατά κανόνα τις γυναίκες και σε μεγάλο βαθμό εκδηλώνεται στο πλαίσιο της οικογένειας. Συνιστούν, δηλαδή, χαρακτηριστικά παραδείγματα τοξικής αρρενωπότητας και έμφυλων ανισοτήτων, που, παρά την αναμφισβήτητη πρόοδο που έχει σημειωθεί σε σχέση με το παρελθόν, εξακολουθούν να διέπουν βαθειά την καθημερινότητά μας. Αναμφίβολα συνεχίζουν να διαδραματίζουν ισχυρό ρόλο τα πατριαρχικά στερεότυπα που έχουν καθιερωθεί, με τη γενική αντίληψη περί εξουσιαστικής θέσης του άνδρα (εικόνα “μάτσο” άνδρα, ισχυρός/κυρίαρχος άνδρας) και υποδεέστερης θέσης της (αδύναμης) γυναίκας, η οποία ως «κτήμα» πρέπει να υποτάσσεται, χωρίς να μπορεί να καθορίζει η ίδια την προσωπική της πορεία. Γι' αυτό και, παρά τον προβληματισμό ή και την οργή που έχει προκληθεί στους/στις πολίτες, η κοινή αυτή συνισταμένη τέτοιων υποθέσεων δεν πρέπει να μας εκπλήσσει.

Παρόλο που αποτελεί θετική διαπίστωση ότι η κοινωνία μας πλέον δείχνει πιο άμεσα αντανακλαστικά απέναντι σε τέτοια συμβάντα, είναι προφανές ότι ακόμα απέχουμε αρκετά από ένα ικανοποιητικό επίπεδο. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε και τις πολλαπλές πρόσφατες καταγγελίες περί λοιπών μορφών αδικημάτων σε βάρος των γυναικών (π.χ. περιστατικά βιασμού/απόπειρας βιασμού και σεξουαλικής παρενόχλησης κ.ά.), μια θεματική που έχει φτάσει να καταλαμβάνει βασικό μέρος της επικαιρότητας, ιδίως το τελευταίο διάστημα.

Όπως γίνεται αντιληπτό, αφενός πρόκειται για ένα πολύ ευρύτερο φαινόμενο, το οποίο ήδη έχει έρθει επιτακτικά στο προσκήνιο του δημόσιου διαλόγου, αφετέρου περισσότερες γυναίκες τολμούν να μιλήσουν ανοικτά ή και να καταγγείλουν τέτοια γεγονότα. Ωστόσο, θεωρείται βέβαιο ότι πολλές υποθέσεις ακόμα δεν φτάνουν στις αρχές, επομένως ο πραγματικός αριθμός περιπτώσεων έμφυλης βίας (αλλά και γενικότερα συμπεριφορών βασισμένων σε έμφυλα στερεότυπα) είναι «σκοτεινός», δηλαδή άγνωστος.

Αν και παρατηρείται ότι το νομοθετικό μας πλαίσιο ολοένα και βελτιώνεται και συνεχώς λαμβάνονται νέα μέτρα και πρωτοβουλίες για τη στήριξη των θυμάτων, για την επίτευξη μεγαλύτερης ουσιαστικής (de facto) πρόοδου, σίγουρα απαιτείται η καλλιέργεια και η εμπέδωση μιας νέας αντίληψης, όπου η ισότητα των φύλων θα συνιστά αξιακή αρχή σε όλους ανεξαιρέτως τους τομείς της ζωής· και αυτό χρειάζεται χρόνο, ενώ προϋποθέτει την ενεργητική συμμετοχή όλων μας (ατόμων, αρχών, φορέων), με προεξέχοντες τους κοινωνικούς θεσμούς, όπως π.χ. η οικογένεια και η εκπαίδευση, ενώ πολύτιμη κρίνεται και η συνδρομή των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ), που μπορούν να ασκούν επίδραση στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Πρέπει όλες και όλοι να κατανοήσουμε ότι η βία κατά των γυναικών, ακόμα και μέσα στο πλαίσιο της οικογένειας, ΔΕΝ είναι ιδιωτική υπόθεση!

Σημαντικό αρωγό στη συνολική αυτή προσπάθεια αποτελούν οι υποστηρικτικές δομές του Δικτύου της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων (ΓΓΔΟΠΙΦ) για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, οι οποίες, μέσω των ΔΩΡΕΑΝ υπηρεσιών που παρέχουν και των δράσεων που υλοποιούν, στοχεύουν τόσο στη στήριξη και την ενδυνάμωση των γυναικών που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα όσο και στην ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού.

Στοιχεία επικοινωνίας Συμβουλευτικού Κέντρου Σύρου

Διεύθυνση: Φολεγάνδρου 2, 84100 Ερμούπολη, Σύρος

Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα – Παρασκευή, 08:00-16:00

Τηλέφωνο: 22810 76496