Τουρισμός και προστασία μπορούν να συνυπάρξουν

Σαράντα συνολικά χελωνάκια είδαν φέτος το φως στην παραλία της Βάρης, όπου πριν από λίγους μήνες εντοπίστηκε και καταγράφηκε από την ομάδα πεδίου του WWF Hellas στη Σύρο ένα -σπάνιο για το νησί μας- περιστατικό ωοτοκίας θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta.

Ειδικότερα, στις 8 Αυγούστου 2021, το Λιμεναρχείο Σύρου και η τοπική ομάδα του WWF ενημερώθηκαν ότι μία θαλάσσια χελώνα βγήκε από τη θάλασσα γύρω στις 11 το βράδυ και έσκαβε στην αμμουδιά.

Κατόπιν αυτοψίας στην παραλία της Βάρης, τα στελέχη της περιβαλλοντικής οργάνωσης προέβησαν στην περίφραξη της φωλιάς και τις επόμενες ημέρες, επικοινώνησαν με τον Σύλλογο για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας «ΑΡΧΕΛΩΝ» ώστε να λάβει συγκεκριμένες οδηγίες για τη φροντίδα και τη διατήρηση της φωλιάς. Σύμφωνα με αυτές, ο χώρος έπρεπε να περιφραχτεί για 60 ημέρες – εκτιμώμενος χρόνος για τη γέννηση των πρώτων χελωνών. Μετά από 40 ημέρες, η ομάδα πεδίου του WWF, χρησιμοποιώντας ψάθες, έφτιαξε έναν ειδικό διάδρομο, προκειμένου τα χελωνάκια να μη χάσουν τον δρόμο τους προς το νερό. Η προσπάθεια αυτή υποστηρίχτηκε από τους επιχειρηματίες, οι οποίοι χαμήλωσαν τα φώτα, τη μουσική, απομάκρυναν τον κόσμο, έφεραν υλικά για την περίφραξη και εκτύπωσαν τις πρώτες πρόχειρες σημάνσεις για τη φωλιά.

Καθοριστική η συμβολή επιχειρηματιών και λουόμενων

Η Βίκυ Δεναξά, στέλεχος του WWF και συνεργάτης του προγράμματος διασφάλισης βιωσιμότητας της θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής στη Γυάρο, εξήγησε στην «Κοινή Γνώμη» πως, η εν λόγω περίφραξη παρέμεινε για επιπλέον 30 ημέρες. Τα πρώτα χελωνάκια ήρθαν στο φως την 67η ημέρα και εντοπίστηκαν από επιχειρηματία της παραλίας, ο οποίος ελευθέρωσε κάποια από αυτά που είχαν εγκλωβιστεί σε κάτι ξύλα. Κατόπιν συμβουλής του Συλλόγου ΑΡΧΕΛΩΝ, η ομάδα του WWF περίμενε τρεις ακόμη ημέρες μέχρι να βεβαιωθεί ότι η διαδικασία της γέννησης έχει ολοκληρωθεί.

Υπογραμμίζεται ότι, τις επόμενες ημέρες, τόσο οι επιχειρηματίες όσο και ο ναυαγοσώστης επιτηρούσαν τη φωλιά σχεδόν όλο το εικοσιτετράωρο.

«Η ομάδα πεδίου του WWF Ελλάς, συγχρόνως με τις δράσεις που υλοποιεί για τη διασφάλιση βιωσιμότητας της θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής της Γυάρου, προσπαθεί όσο μπορεί να βοηθάει τόσο με εξοπλισμό, όσο και με ανθρώπινο δυναμικό σε όποια ζητήματα άγριας ζωής προκύπτουν, πάντα σε συνεργασία με άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις όπως ο ΑΡΧΕΛΩΝ ή η Mom και όχι μόνο», δήλωσε η κ. Δεναξά.

Καθ’ όλη τη διάρκεια των 70 ημερών, η ομάδα του WWF ήταν παρούσα και επιτηρούσε τη φωλιά μαζί με τους επιχειρηματίες και τους λουόμενους, καθώς αυτές οι διάσπαρτες απομονωμένες φωλιές είναι πάρα πολύ σημαντικές για τη διατήρηση του πληθυσμού της χελώνας.

Στο 45% το ποσοστό επιτυχίας εκκόλαψης

Χθες το πρωί, στελέχη της μη κυβερνητικής οργάνωσης που δραστηριοποιείται από το 1983 γύρω από την προστασία των θαλάσσιων χελωνών και των βιοτόπων τους, βρέθηκαν στην παραλία της Βάρης και από κοινού με την κ. Δεναξά πραγματοποίησαν εκσκαφή της φωλιάς για να διαπιστώσουν πόσα αυγά εκκολάφθηκαν και πόσα όχι.

Σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα που συλλέχθηκαν, το ποσοστό επιτυχίας εκκόλαψης ανέρχεται στο 45%. «Σαράντα χελωνάκια από ένα σύνολο 89 αυγών ήρθαν στη ζωή και μπήκαν στο νερό. Ελπίζουμε κάποιο από αυτά να τα καταφέρει και μετά από χρόνια να επιστρέψει ως ενήλικη θηλυκή χελώνα για να δημιουργήσει τη φωλιά της», δήλωσε η συντονίστρια θεμάτων προστασίας και διατήρησης για τον ΑΡΧΕΛΩΝ, Παναγιώτα Θεοδώρου.

Η ίδια υπογράμμισε τη σημασία της σποραδικής ωοτοκίας, καθώς μέσα από τη διαδικασία προκύπτουν πολύτιμα δεδομένα σε βάθος χρόνο για το πόσο ενδεχομένως επηρεάζεται το προστατευόμενο είδος της Caretta caretta από το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής. 

Ιδιαίτερες ευχαριστίες απηύθυνε τόσο προς τοπική ομάδα του WWF Ελλάς για την αγαστή συνεργασία που είχαν τους δύο τελευταίους μήνες, όσο και προς τους τοπικούς επιχειρηματίες και τους λουόμενους που συνέβαλαν στην προστασία της φωλιάς. 

Αξίζει να σημειωθεί πως, αυτή ήταν η πρώτη περίπτωση που καταγράφηκε από τον ΑΡΧΕΛΩΝ στο νησί της Σύρου, ενώ αντίστοιχες φωλιές έχουν βρεθεί στη Νάξο, την Αμοργό, και τη Μύκονο. «Κάθε καλοκαίρι εντοπίζουμε μερικές δεκάδες φωλιές στις Κυκλάδες» δήλωσε η κ. Θεοδώρου, χαρακτηρίζοντας συγκινητική την κινητοποίηση των αρμόδιων αρχών και των επιχειρηματιών. Πρόσθεσε, μεταξύ άλλων, πως ο κόσμος είναι πλέον ευαισθητοποιημένος και  γνωρίζει καλά ότι η καρέτα καρέτα αποτελεί για τη χώρα μας ένα είδος εμβληματικό. «Όταν ακούμε για προστατευόμενο είδος, κατευθείαν σκεφτόμαστε την καρέτα-καρέτα και τη φώκια μονάχους-μονάχους. Οπότε, οι άνθρωποι, βλέποντας είτε χελωνάκια, είτε ίχνη, καταλαβαίνουν ότι υπάρχει ανάγκη για προστασία και ενημέρωση. Η επιθυμία τους για συμμετοχή είναι πολύ ενθαρρυντική για την αλλαγή της νοοτροπίας και νομίζω πως το παράδειγμα της φωλιάς σε μια οργανωμένη παραλία της Σύρου, όπως αυτή της Βάρης, μας δείχνει ξεκάθαρα ότι τουρισμός και προστασία μπορούν να συνυπάρξουν», κατέληξε η εκπρόσωπος του «ΑΡΧΕΛΩΝ».

Ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και περιβαλλοντική αγωγή

Μέσα από την πολύχρονη δραστηριότητά του, ο «ΑΡΧΕΛΩΝ» έχει δοκιμάσει και αναπτύξει συστηματικά δράσεις που αφορούν τις θαλάσσιες χελώνες αλλά και μας φέρνουν κοντά σε μικρά και μεγάλα περιβαλλοντικά και κοινωνικά θέματα.

Οι δράσεις του υποστηρίζουν στην πράξη την προστασία και τα στοιχεία που συλλέγονται έχουν στόχο να συμβάλουν στην επίλυση των προβλημάτων που αποτελούν απειλές για τις θαλάσσιες χελώνες. Για παράδειγμα, η προστασία στις παραλίες ωοτοκίας συνδέεται άμεσα με τα προβλήματα διαχείρισης του παράκτιου χώρου σε σχέση με τον τουρισμό. Η παράκτια δόμηση, η θαλάσσια αναψυχή, οι υποδομές εξυπηρέτησης των λουομένων, η διαχείριση των απορριμμάτων κ.α. αφορούν τις τοπικές κοινωνίες, τους επισκέπτες αλλά και τις θαλάσσιες χελώνες. Η διάσωση και περίθαλψη θαλάσσιων χελωνών έδειξαν το μεγάλο πρόβλημα με τα πλαστικά στη θάλασσα αλλά και το πρόβλημα εμπλοκής των χελωνών στα αλιευτικά εργαλεία. Οι πληροφορίες που συλλέγονται από το δίκτυο εκβρασμών δείχνουν τα προβλήματα που υπάρχουν στο θαλάσσιο περιβάλλον της Μεσογείου. Σημαντικό ρόλο στις δράσεις του συλλόγου παίζει ο εθελοντισμός που φέρνει τον άνθρωπο στο προσκήνιο και δίνεται έτσι η δυνατότητα σε πολλούς ανθρώπους από όλο τον κόσμο να βοηθήσουν στην προστασία. Με την ενημέρωση, την ευαισθητοποίηση και την περιβαλλοντική αγωγή δίνεται μια ευκαιρία σε όλους και ιδιαίτερα στη νέα γενιά, για να κατανοηθεί η σημασία της παραλίας και της θάλασσας που ανήκουν σε όλους μας αλλά και στη φύση.