Το πρόγραμμα «Φιλία σε κάθε Ηλικία» στην Άνδρο

Το Δημοτικό Συμβούλιο Άνδρου ενέκρινε ομόφωνα την συνεργασία του Δήμου με το «Ινστιτούτο Prolepsis», με σκοπό την υλοποίηση προγράμματος για την τρίτη ηλικία, με τίτλο: «Φιλία σε κάθε Ηλικία», το οποίο λειτουργεί ως αρωγός προς τους ηλικιωμένους και βασίζεται στον εθελοντισμό, στοχεύοντας στην καταπολέμηση της μοναξιάς και της κοινωνικής απομόνωσης της τρίτης ηλικίας, μέσω της ανθρώπινης επαφής και της δημιουργίας μακροχρόνιων σχέσεων φιλίας και κοινωνικών δεσμών.

Κύριες δράσεις του προγράμματος είναι:

1. Η διασύνδεση ηλικιωμένων με εθελοντές με στόχο την επικοινωνία και τη δημιουργία δεσμών φιλίας. Οι εθελοντές προσφέρουν στους ωφελούμενους ηθική και συναισθηματική ενδυνάμωση μέσω τακτικής τηλεφωνικής επικοινωνίας (ή επισκέψεων όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες). Παράλληλα, οι εθελοντές ωφελούνται μέσω του αισθήματος προσφοράς και συμμετοχικότητας, αλλά και από την ανταλλαγή των εμπειριών και των γνώσεων με τα άτομα τρίτης ηλικίας.

2. Η τηλεφωνική γραμμή για τη μοναξιά στην τρίτη ηλικία - 2106101300, η οποία λειτουργεί Δευτέρα με Παρασκευή από τις 11π.μ. έως τις 8μ.μ. Η γραμμή στελεχώνεται από εθελοντές, λειτουργεί ανώνυμα και έχει αστική χρέωση.

Σημαντικό στοιχείο αποτελούν οι εθελοντές, που επιθυμούν να συμμετέχουν. Στο πρόγραμμα μπορεί να συμμετέχει όποιος με ευαισθησία επιθυμεί να προσφέρει στην τρίτη ηλικία, χωρίς να απαιτείται η ύπαρξη συγκεκριμένης ιδιότητας, εξειδικευμένων γνώσεων ή δεξιοτήτων (π.χ. ιατρός, ψυχολόγος, κοινωνικός λειτουργός, κ.ά.). Μέσα από τη συμμετοχή τους οι εθελοντές:

 κρατούν συντροφιά σε μοναχικούς ηλικιωμένους,

 δείχνουν ενδιαφέρον και ευαισθησία,

 δημιουργούν σχέσεις φιλίας.

Το «Ινστιτούτο Prolepsis» προσφέρει στους εθελοντές σειρά εκπαιδεύσεων σχετικά με την επικοινωνία αλλά και τις προσκλήσεις της Τρίτης Ηλικίας, καθώς και μηνιαίες συναντήσεις εποπτείες. Στόχος των εποπτειών είναι η ανταλλαγή καλών πρακτικών και η αποφόρτιση των εθελοντών.

Για τις ανάγκες του προγράμματος “Φιλία σε κάθε ηλικία”, το Ινστιτούτο συνεργάζεται με τον διεθνή οργανισμό Les Petits Frères des Pauvres (PFP) στη Γαλλία, έναν μεγάλο διεθνή οργανισμό με εμπειρία και πλούσιο έργο σε θέματα στήριξης των ηλικιωμένων. Στελέχη του PFP παρέχουν τεχνογνωσία και καθοδήγηση σε θέματα εκπαίδευσης και εφαρμογής καθ ́ όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Μέσα από αυτή τη συνεργασία, η Ελλάδα είναι μία από τις 14 χώρες στις οποίες εφαρμόζεται η πρωτοβουλία παγκοσμίως.

Το πρόγραμμα τελεί υπό την αιγίδα μεταξύ άλλων και της ΚΕΔΕ, ενώ υλοποιείται σε συνεργασία με Δήμους και Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων σε όλη την Ελλάδα. Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στη δεύτερη θέση ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ, με τα υψηλότερα ποσοστά ατόμων άνω των 65 ετών, με ποσοστό 22,3% το 2020. Εκτιμάται, ότι περίπου 730.000 ηλικιωμένοι στην Ελλάδα ζουν μόνοι τους (ΕΛΣΤΑΤ, 2011). Οι ηλικιωμένοι βιώνουν μοναξιά και κοινωνική απομόνωση, ενώ παράλληλα δεν αξιοποιείται η εμπειρία και οι δυνατότητές τους.

Επιπλέον, η πανδημία COVID-19 έχει φέρει τους ηλικιωμένους αντιμέτωπους με αρνητικά συναισθήματα, φόβο και άγχος θανάτου, ενώ τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης εντείνουν το πρόβλημα.

Τα οφέλη από την κοινωνικοποίηση των ατόμων τρίτης ηλικίας είναι τεκμηριωμένα επιστημονικά διεθνώς και αφορούν κυρίως στη βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής.

Στο πλαίσιο του προγράμματος, ηλικιωμένοι που προηγουμένως αισθάνονταν μόνοι και ήταν αποξενωμένοι ακόμα και στην ίδια τη γειτονιά κατοικίας τους, μέσω της διασύνδεσης με εθελοντές σε τοπικό επίπεδο γίνονται «οικείοι». Έτσι, αναβιώνει το αίσθημα γειτνίασης, εγγύτητας, και έμπρακτου ενδιαφέροντος για τον συνάνθρωπο.

Με βάση τα παραπάνω, η ολοκληρωμένη ένταξη των ηλικιωμένων στο κοινωνικό σύνολο μέσα από κατάλληλα μέτρα και την υιοθέτηση καλών πρακτικών που εφαρμόζονται διεθνώς είναι υψίστης σημασίας.