"Ήταν μία ηρωίδα της εποχής της"

Η "Συριανή Αγρότισσα του 20ου αιώνα" βρέθηκε στο επίκεντρο εκδήλωσης που διοργάνωσε το απόγευμα της Κυριακής ο Όμιλος Inner Wheel Σύρου, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας της Αγρότισσας, που τιμάται στις 15 Οκτωβρίου.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, που ουσιαστικά αποτέλεσε έναν φόρο τιμής στην σκληρά εργαζόμενη γυναίκα της υπαίθρου του περασμένου αιώνα, μίλησε η Δρ. Ιστορίας Εκπαίδευσης, Τοπικής Ιστορίας και Πολιτισμού, Ελπίδα Πρίντεζη – Καμπέλη, η οποία ανέλυσε με δηλώσεις της στην "Κοινή Γνώμη" τη ζωή των συγκεκριμένων γυναικών, αλλά και τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες που βίωσαν, δηλώνοντας χαρακτηριστικά ότι "πρόκειται για μία ηρωίδα της εποχής της".

"Μία σκληρά εργαζόμενη γυναίκα"

"Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του πρόσφατου εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας για την Αγρότισσα, στις 15 Οκτωβρίου, αλλά ουσιαστικά αφορμή στάθηκε η ομιλία που έγινε τον περασμένο Φεβρουάριο για την Ημέρα της Γυναίκας, όπου παρουσιάστηκε η έρευνα που έχω διεξάγει για τη γυναίκα, τη θέση και τα δικαιώματά της κατά τη διάρκεια του 17ου και του 18ου αιώνα στη Σύρο", δήλωσε η κα. Ελπίδα Πρίντεζη – Καμπέλη, για την ομιλία που πραγματοποιήθηκε χθες το απόγευμα στο Πνευματικό Κέντρο Ερμούπολης από τον Όμιλο Inner Wheel, στον οποίο διατελεί πρόεδρος.

Όπως είπε, μετά από τα αποτελέσματα της έρευνας για τη γυναίκα του 17ου και του 18ου αιώνα στη Σύρο, η οποία ανέδειξε ότι η κοινωνία, αλλά και ο πολιτισμός του νησιού, είχε θεσπίσει κανόνες σεβασμού προς αυτή, προχώρησε και σε μία άλλη, η οποία αφορά στη ζωή της γυναίκας αγρότισσας του 20ου αιώνα.

"Πρόκειται για μία γυναίκα σκληρά εργαζόμενη που δούλευε ισότιμα με τον άνδρα στα χωράφια, ενώ παράλληλα έπρεπε να ανταπεξέλθει σε όλες τις άλλες υποχρεώσεις της, όπως ήταν η φροντίδα του σπιτιού, των παιδιών, αλλά και των συγγενών πρώτου βαθμού", σημείωσε χαρακτηριστικά.

Μορφωτικές, κοινωνικές και εργασιακές ανισότητες

Στην ερώτηση εάν υπήρχε μεγάλος αριθμός γυναικών που ασχολούταν με την αγροτική ζωή, η κα. Ελπίδα Πρίντεζη – Καμπέλη, τόνισε ότι "αναφερόμαστε για αυτές που ζούσαν και δραστηριοποιούταν στο νότιο κομμάτι της Σύρου. Από την άλλη οι γυναίκες που κατοικούσαν π.χ στην Άνω Σύρο παρ' όλο που θεωρούταν αγρότισσες, είχαν και δεύτερη επιλογή, όπως να εργαστούν στα δεκάδες εργοστάσια που υπήρχαν στο νησί. Άλλωστε μη ξεχνάμε ότι τον 20ο αιώνα η Σύρος σε ότι αφορά τη γυναικεία εργασία, βίωνε κοινωνικές ανισότητες καθώς είχαμε γυναίκες που δούλευαν στα χωράφια, άλλες στα εργοστάσια, ως παραδουλεύτρες στα αρχοντόσπιτα, αλλά είχαμε και εκείνες των αρχοντικών οικογενειών, που και εκπαίδευση είχαν αλλά και καλύτερες συνθήκες ζωής", επεσήμανε χαρακτηριστικά.

Όμως εκτός από την εργασιακή κατάσταση της γυναίκας τον 20ο αιώνα, απαντώντας ουσιαστικά και σε σχετικό ερώτημα, μίλησε και για την κοινωνική της θέση, τονίζοντας ότι ναι μεν υπήρχε σεβασμός απέναντι στο πρόσωπό της, αλλά ταυτόχρονα καταγράφονται ανισότητες στον τρόπο ζωής της.

"Οι πιο μεγάλες κοινωνικές ανισότητες καταγράφονται σε άλλες περιοχές της χώρας. Στη Σύρο υπήρχε σεβασμός προς τη γυναίκα. Δηλαδή, δεν υπάρχουν καταγραφές για γυναίκες που κουβαλούσαν ξύλα, όπως βλέπουμε στη βόρεια Ελλάδα ή άνδρες να κάθονται στα γαϊδουράκια και οι γυναίκες να ακολουθούν με τα πόδια. Υπήρχε ένας σεβασμός που ίσως προερχόταν από το εθιμικό δίκαιο που είχε θεσπιστεί το 1695 στο νησί", είπε, επικεντρώνοντας στη συνέχεια στις διαφορές που έχει εντοπίσει από την έρευνά της ανάμεσα στις γυναίκες της πόλης και σε εκείνες που ασχολούταν με τις αγροτικές εργασίες.

"Οι σημαντικές διαφορές ανάμεσα στη ζωή που βίωναν τον ίδιο αιώνα, τον 20ο, ανάμεσα στις γυναίκες της πόλης και σε εκείνες που ζούσαν στα χωριά, ήταν πολλές. Στα χωριά π.χ, οι οικογένειες ζούσαν χωρίς ρεύμα, κάτι που δημιουργούσε πολλά προβλήματα στην καθημερινότητα των γυναικών, ειδικά σε ότι είχε να κάνει με την καθημερινότητά τους πάνω σε θέματα του σπιτιού. Έπρεπε δηλαδή να μαγειρέψουν στα ξύλα, να ανάψουν τη λάμπα φωτισμού. Επίσης, υπήρχε μεγάλη διαφορά στα θέματα της εκπαίδευσης, καθώς η γυναίκα του χωριού δεν μπορούσε να φοιτήσει στο Γυμνάσιο. Ήταν αποκλεισμένη και λόγω των οικονομικών, αλλά και άλλων κοινωνικών ανισοτήτων. Γενικά αυτές οι γυναίκες υστερούσαν καθώς υπήρχε η γενικότερη νοοτροπία που τις ήθελε στο σπίτι νοικοκυρές, δίνοντας προτεραιότητα στο θέμα της εκπαίδευσης στους άνδρες της κάθε οικογένειας", δήλωσε στην εφημερίδα.

Κλείνοντας το θέμα της ομιλίας της για τη Συριανή αγρότισσα του περασμένου 20ου αιώνα, η κα. Ελπίδα Πρίντεζη – Καμπέλη, υπογράμμισε ότι "σε γενικό πλαίσιο οι γυναίκες των χωριών, σε σχέση με τις αντίστοιχες της πόλης, ήταν αδικημένες σε ένα βαθμός, καθώς εργαζόταν σκληρότερα και ήταν αντιμέτωπες με άλλες προκλήσεις. Όπως τη φτώχεια, την ανύπαρκτη υγειονομική και ιατρική περίθαλψη. Δεν είχε τις δυνατότητες να φροντίσει τον εαυτό της. Την αντιμετώπιζαν ως έναν άνθρωπο για όλες τις δουλειές. Ήταν μία ηρωίδα της εποχής της. Φυσικά τα πράγματα σήμερα έχουν αλλάξει και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Έχουμε δεκάδες παραδείγματα στη Σύρο, όπου γυναίκες πλέον ισότιμα και με μεγάλη επιτυχία ασχολούνται με τον αγροτικό και βιοτεχνικό τομέα".

Ποια είναι η Δρ. Ελπίδα Πρίντεζη-Καμπέλη

Η Δρ. Ελπίδα Πρίντεζη-Καμπέλη, γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Σύρο. Είναι Εκπαιδευτικός, με επιμόρφωση στην περιβαλλοντική εκπαίδευση, καθώς και στην εκπαίδευση σνηλίκων και στην Πρόληψη κατά της Βίας. Κατέχει Διδακτορικό τίτλο Ιστορίας και Νεοελληνικού Πολιτισμού, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, με θέμα Διδακτορικής Διατριβής "Η Ιστορία της Εκπαίδευσης στην Σύρο, κατά τον τον 17ο-19ο αιώνα”. Υπηρέτησε πολλά χρόνια τη δημόσια εκπαίδευση ως νηπιαγωγός, σε σχολεία της Σύρου.

Στο συγγραφικό της έργο περιλαμβάνονται:

- Προστασία του Περιβάλλοντος και Παγκόσμια Περιβαλλοντικά Προβλήματα (2005). Επιμέλεια. - Μήλο μύλο μύθι, γράφω παραμύθι, βιβλίο με παραμύθια. (2010), Εκδόσεις Κέδρος.

- Ελληνικό Λύκειο Ευαγγελίδη, ένα καινοτόμο σχολείο στα μέσα του 19ου αιώνα, (2011), αυτοέκδοση.

- Η Εκπαίδευση στην Σύρο, κατά τον 17ο-19ο αιώνα. Συμβολή στην Ιστορία και τον Πολιτισμό της Σύρου, (2012), αυτοέκδοση.

- Ερευνητικές εργασίες της, για την Ιστορία, τον Πολιτισμό και το Περιβάλλον της Σύρου, έχουν συμπεριληφθεί και δημοσιευθεί σε Πρακτικά Συνεδρίων, σε Επιστημονικά περιοδικά. Εφημερίδες, Συλλογικές εκδόσεις, σε συλλογικούς τόμους της ΕΕΚΜ και του περιοδικού των Συριανών Γραμμάτων.