Αποκατάσταση, μάθηση και γνώση της παράδοσης

Με στόχο την ευαισθητοποίηση στις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης, της συνέχισης της εκπαιδευτικής διαδικασίας με την ενεργό συμμετοχή ντόπιων μαστόρων, μαθητευόμενων εργατών, μαθητών, αλλά και συμμετεχόντων από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία, στο τέλος Οκτωβρίου, το 3ο εργαστήριο ξερολιθιάς "Η Αμοργιανή Μαστοριά".

Στο εργαστήριο, το οποίο υλοποιήθηκε με τη χρηματοδότηση του Cycladic Identity και με την παροχή αιγίδας και οικονομικής επιχορήγησης του Υπουργείου Πολιτισμού και της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, έλαβαν μέρος 40 συμμετέχοντες και 18 ομιλητές, μάστορες και εκπρόσωποι φορέων από οκτώ νησιά της Ελλάδας, παράγοντας ένα αξιοσημείωτο εύρος εργασιών.

Εκπαιδευτικές και πρακτικές εργασίες

Με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού ως προς τις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης και τις μεθόδους διαχείρισης της γης και του νερού, αλλά και τη συνέχιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας που άρχισε στα περασμένα εργαστήρια, ολοκληρώθηκε στο τέλος Οκτωβρίου, το 3ο Εργαστήριο Ξερολιθιάς "Η Αμοργιανή Μαστοριά".

Το εργαστήριο διοργάνωσε το Μιτάτο της Αμοργού ΑΜΚΕ, με τη χρηματοδότηση της πρωτοβουλίας του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Cycladic Identity και με την παροχή αιγίδας και οικονομικής επιχορήγησης του Υπουργείου Πολιτισμού και της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής.

Για τις εκπαιδευτικές δράσεις για εκπαιδευτικούς και μαθητές, το Μιτάτο της Αμοργού συνεργάστηκε με το Κέντρο Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία Κορθίου Άνδρου, ενώ η δράση τέλεσε υπό την αιγίδα του Δήμου Αμοργού.

Στο εργαστήριο, που στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία, έλαβαν μέρος 40 συμμετέχοντες και 18 καλεσμένοι για το συγκεκριμένο θέμα ομιλητές, μάστορες και εκπρόσωποι φορέων από οκτώ νησιά, αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό.

Το πρακτικό σκέλος του Εργαστηρίου περιέλαβε μαθητεία ξερολιθικής δόμησης στη θέση Καλοπόταμα, δυτικά του χωριού Ποταμός, σε τμήμα της διαδρομής "Παλιά Στράτα", καθώς πρόκειται για μία τοποθεσία εκπληκτικής ομορφιάς, όπου οι πεζούλες καλύπτουν ολόκληρες πλαγιές από την κορυφή του βουνού μέχρι τη θάλασσα, και όπου στο παρελθόν κυριαρχούσαν τα αμπέλια. Σήμερα, οι αναβαθμοί και τα υπόλοιπα στοιχεία του αγροτικού τοπίου εγκαταλείπονται, με αποτέλεσμα να γίνεται επιτακτική η ανάγκη αποκατάστασής τους, για λόγους πολιτιστικούς αλλά και περιβαλλοντικούς, ως μέσο αντιμετώπισης της διάβρωσης του εδάφους και της ξηρασίας.

Εκπληκτικά τα αποτελέσματα

Κατά τη διάρκεια των πέντε ημερών του εργαστηρίου και με τη συνδρομή των δεκάδων συμμετεχόντων, αποκαταστάθηκαν 75 μέτρα αναλημματικών τοίχων, οι οποίοι πλέον συγκρατούν το έδαφος άνωθέν τους, καθαρίστηκαν από σημαντικές ποσότητες φερτών υλικών - χώματα και πέτρες- 100 μέτρα του μονοπατιού της "Παλιάς Στράτας", με αποτέλεσμα να αναδειχθεί και το καλντερίμι που βρισκόταν θαμμένο σε μεγάλο τμήμα.

Επίσης, επισκευάστηκαν 11,50 μέτρα μονοπατιού σε σημείο όπου είχε υποχωρήσει λόγω διάβρωσης, διαμορφώθηκαν λίθινοι αναβαθμοί ανάσχεσης στο μικρό ρέμα κάτω από το αποκατεστημένο μονοπάτι, καλύπτοντας μήκος 40 μέτρων, αποκαταστήθηκε και καθαρίστηκε το πηγάδι που βρισκόταν θαμμένο στη ρεματιά, ενώ πέριξ του διαμορφώθηκε χώρος με καλντερίμι και τοίχος στα ανάντη, για προστασία του από τα νερά και τα φερτά υλικά της ρεματιάς.

Εκτός από το πρακτικό κομμάτι, το εργαστήριο πλαισιώθηκε και από εκπαιδευτικές δράσεις και ομιλίες του Κέντρου Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία (Κ.Ε.ΠΕ.Α.) Κορθίου Άνδρου, παρουσίαση της ξερολιθικής κληρονομιάς της Ιρλανδίας από τον κ. Kenneth Curran, ο οποίος μετέφερε την εμπειρία του Dry Stone Wall Association of Ireland, και την προβολή της ταινίας "Η πέτρα στο χρόνο… Οι ξερολιθιές της Κύθνου", του Γιάννη Σπηλιόπουλου.

Κεντρική εκδήλωση του φετινού Εργαστηρίου αποτέλεσε η συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, με θέμα την εκπαίδευση και πιστοποίηση της τέχνης της πέτρας στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, παρουσιάστηκαν οι προϋποθέσεις και η στρατηγική για τη δημιουργία σχολών πέτρας από τον Ιωάννη Τσιαούση, πρόεδρο των Ανθέων της Πέτρας με έδρα τα Λαγκάδα Αρκαδίας, τα εργαστήρια και οι θεσμοί που ενεργοποιούνται έως τώρα για την εκπαίδευση της ξερολιθιάς από την Ιουλία Παπαευτυχίου, Δρ Αρχιτέκτονα, μοντέλα εκπαίδευσης και πιστοποίησης από χώρες του εξωτερικού από τον Kenneth Curran και η σύνδεση της εκπαίδευσης της ξερολιθιάς με την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση από την παιδαγωγική ομάδα του Κ.Ε.ΠΕ.Α. Κορθίου Άνδρου.

Τέλος να σημειωθεί, ότι το φετινό εργαστήριο, επικεντρώθηκε περαιτέρω στην ενασχόληση με το ζήτημα της εκπαίδευσης και πιστοποίησης της τέχνης της ξερολιθιάς, με το κάλεσμα στρογγυλής τράπεζας μαστόρων, φορέων της ευρύτερης εκπαίδευσης και άλλων ειδικών, όπου συζητήθηκε η υφιστάμενη κατάσταση και οι προοπτικές για το μέλλον, με βάση παραδείγματα στην ηπειρωτική Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες, παρουσία εκπροσώπων των περιοχών αυτών.

Εν κατακλείδι, αυτό που πρέπει να τονιστεί, είναι ότι εκφράστηκαν προβληματισμοί σχετικά με τα κίνητρα για την ενασχόληση με την τέχνη, την ιδιαιτερότητα του νησιωτικού χώρου, τη σύνδεση με το τουριστικό προϊόν, αλλά και τις γενικότερες επαγγελματικές προοπτικές.