Ένας Μοναχός Επιστήμονας

Σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης, η καθολική οικογένεια της Σύρου αποχαιρέτησε τον Αδελφό των Χριστιανικών Σχολείων, Στέφανο Σαργολόγο, ο οποίος “έφυγε” από τη ζωή στις 23 Φεβρουαρίου 2014.

Στο τέλος της εξοδίου ακολουθίας, εκφωνήθηκε αποχαιρετιστήριος λόγος από τον Ηγούμενο της Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου, Αδελφό Φραγκίσκο Βαρθαλίτη.

“Αγαπημένε μας Αδελφέ Στέφανε, βαθιά σκυμμένος, στηριγμένος στα δυο σου γόνατα, άρχισε η τελευταία περίοδος της ζωής σου στη γη, το βράδυ της 15 Ιανουαρίου 2014. Μιας μακρόχρονης ζωής, σχεδόν εκατονταετούς, δοσμένης στο Θεό από την πιο μικρή της ηλικία.

Πράγματι, βαπτίστηκες το 1916 στο όνομα του Τριαδικού μας Θεού στο Ναό του Αγίου Σεβαστιανού, και αφού σπούδασες τα πρώτα σου γράμματα στο Σχολείο των Φρερ Άγιος Γεώργιος, προχώρησες για την ανάπτυξή τους στη Γαλλία, ανοίγοντας τον εαυτό σου στο Θεό και δεχόμενος την πρόσκληση του Υιού του: έλα να με ακολουθήσεις.

“Αφιερωμένος ολοκληρωτικά στο Θεό”

Με τη φώτιση του Αγίου Πνεύματος και με τη θετική ανταπόκριση του εαυτού σου στα κελεύσματά του, αφιερώθηκες στο Θεό ολοκληρωτικά, με την οριστική μοναχική ομολογία. Με σεμνότητα και ταπεινότητα γιόρτασες εφέτος την 70ή επέτειο αυτής της δωρεάς που σου χορήγησε ο Κύριος της ζωής, για να γεύεσαι καθημερινά την άπειρη αγάπη του στην πορεία σου προς Αυτόν.

Μια πορεία που περπάτησες μέσα σε Λασαλιανά Σχολεία της Γαλλίας, της Βουλγαρίας και βέβαια της Πατρίδας μας: στη Θεσσαλονίκη, στον Πειραιά, στη Ρόδο και στη Σύρο.

Η εργασία σου σ’ αυτά δεν σε εμπόδισε να επιδοθείς σε εμπεριστατωμένες έρευνες και μελέτες πάνω σε ζητήματα που αφορούν στην εν πνεύματι ζωή Αγίων Πατέρων που κόσμησαν τη ζωή της Εκκλησίας του Χριστού εδώ, στην Ανατολή.

Πιο σημαντικό για μας τους Φρερ ήταν η πιστότητά σου στο Θεό που εκδηλωνόταν με την αφοσίωσή σου στην Προσευχή της Εκκλησίας, μέσα από την καθημερινή Θεία Λειτουργία, την Ακολουθία των Αίνων, της Έκτης ‘Ωρας, του Εσπερινού και του Αποδείπνου … καθώς και άλλων στιγμών Προσευχής και περισυλλογής: Άγιο Ροδάριο, συμμετοχή στη ζωή της Τοπικής μας Εκκλησίας.

“Είδες τον αδελφό σου, είδες το Θεό σου”

Σου άρεσε να μας επαναλαμβάνεις αποφθέγματα των Πατέρων, ιδιαίτερα το: είδες τον αδελφό σου, είδες το Θεό σου. Μέχρι προχθές σε ακούγαμε να μας λες: κάθε μέρα πρέπει να βαδίζομε πιο δυνατά, πιο καλά, πιο ακμαία. Αυτή ήταν η Κλίμακά σου.

Σ’ ευχαριστούμε για τη ζωή σου μαζί μας. Ο Κύριος της ζωής μας να σε δεχτεί στην αγκάλη του και να σου χαρίσει την αιώνια κοινωνία μαζί του”.

“Ο Αδελφός των χριστιανικών σχολείων”

Στο έργο, τις αρετές και τα πνευματικά χαρίσματα του Αδελφού Στέφανου αναφέρεται σε σχετική επιστολή του προς την “Κοινή Γνώμη”, ο κ. Μιχάλης Ι. Φραγκιάς.

Όπως σημειώνει “στην εποχή του άκρατου υλισμού και της ακράτειας που ζούμε, η προβολή του εαυτού μας – η μεθοδευμένη και εκτεταμένη – η απόκτηση κοινωνικής επιφάνειας, η επιδίωξη της επιτυχίας με κάθε μέσο, η απόκτηση ανέσεων και πλούτου, η διασκέδαση είναι το όνειρο και οι ελπίδες πολλών από εμάς”.

“Στην ερώτηση που ενδεχομένως μπορεί να τεθεί : “Και λοιπόν, πού βλέπεις το κακό”; θα μπορούσε κανείς να αντιτάξει μύρια δεινά που έπονται μιας παρόμοιας νοοτροπίας και συμπεριφοράς: η αμετροέπεια, ο κυνισμός, η ωμότητα, η αδιαφορία για το συνάνθρωπο, ο αριβισμός, η αναξιοκρατία, ο εγωισμός και η εγωλατρία, η αλαζονική συμπεριφορά, η υπεροψία, ο κομπασμός, η κούφια υπερηφάνεια, η υπερεκτίμηση του εαυτού μας, η τύφλωση”, προσθέτει.

Ωστόσο, αναφέρει πως “στους αντίποδες όλων αυτών κινήθηκε η ζωή του αποδημήσαντος την 23 Φεβρουαρίου Στέφανου Σαργολόγου, ο οποίος πλήρης ημερών, παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο έχοντας «αγωνιστεί τον αγώνα τον καλόν»”.

Ακάματος εργάτης του πνεύματος

“Μπορεί να ήταν ένας χαρακτήρας κλειστός, λιγομίλητος, χαμηλών τόνων, αλλά ταυτόχρονα ήταν απλός, ταπεινός, μετριόφρων, πράος, καταδεκτικός, διακριτικός, προσηνής και ακάματος εργάτης του πνεύματος. Αρετές που σπανίζουν στις μέρες μας”, τονίζει.

Καθιστά δε γνωστό ότι ο Αδελφός Στέφανος υπήρξε μέλος της “Εταιρείας Οικουμενικών Σπουδών και των Διορθόδοξων σχέσεων”, δίδαξε στα Εκπαιδευτήρια των Αδελφών των χριστιανικών σχολείων στη Σόφια, στον Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη καθώς και στην Ανώτατη Σχολή Τουριστικών Επαγγελμάτων της Ρόδου. Στα τέλη της δεκαετίας του '50 και στη δεκαετία που ακολούθησε ήταν στην υπηρεσία των Ελλήνων Δοκίμων του μοναχικού Τάγματος των Frères, στο Saint Maurice l’ Exil ( Isère ) στη Γαλλία, όπου τους γαλουχούσε στα νάματα της μητρικής τους γλώσσας και του Ευαγγελίου. Εκεί είχε ήδη αρχίσει να επεξεργάζεται το βιβλίο του που εξαίρει τη μοναστική ζωή του Βυζαντίου, “Η ζωή του Αγίου Κυρίλλου του Φιλεώτου”, βυζαντινού μοναχού ( + 1100. Η Φιλέα ήταν μια μικρή πολίχνη λίγα χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Κων/πολης).

“Μεθοδικός, τακτικός, σταθερός στο στόχο του, επιδόθηκε με ενδελέχεια, με διαρκή και άοκνη επιμέλεια, με εξονυχιστικό τρόπο και με επιστημονική εμβρίθεια στη μελέτη χειρογράφων όχι μόνο των 11ου και 12ου αιώνων, αλλά, με τη δεύτερη εργασία του, σε πολλά άλλα προηγούμενων αιώνων” αναφέρει ο κ. Φραγκιάς, σημειώνοντας ότι “ο αδελφός Στέφανος μας άφησε άλλο ένα εξέχον έργο μελετώντας τα Ανθολόγια”. Εξηγεί ακόμα πως “ως Διδάκτωρ της Βυζαντινής Φιλολογίας, τίμησε αυτόν τον επίζηλο τίτλο του, παρουσιάζοντας , μετά από υπερδωδεκαετή έρευνα, το «Ανθολόγιο υπ’ αριθμ. 6 της Πάτμου» που φέρει τον τίτλο «Ψευδο – Μαξίμου εκλογαί χρήσιμοι πονηθείσαι υπό διαφόρων ποιητών των τε της Εκκλησίας και παλαιών φιλοσόφων και Ελλήνων»”.

Ο αδελφός Στέφανος αφού ασχολήθηκε συστηματικά με τη μελέτη των χειρογράφων του Ψευδο – Μαξίμου πρώτα στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Αθήνας και στο Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών της Μονής Βλατάδων, στη συνέχεια τα μελέτησε στα μοναστήρια Ιβήρων, Βατοπεδίου και Αγίας Λαύρας του Αγίου Όρους. Έπειτα προσέτρεξε στη Ρώμη, στη βιβλιοθήκη του Βατικανού, στη Λαυρεντιανή Βιβλιοθήκη της Φλωρεντίας, στη Βενετία και κυρίως στην Εθνική Βιβλιοθήκη των Παρισίων. Στο Ίδρυμα Ερευνών και Ιστορίας των Κειμένων ερεύνησε με πάθος τα σχετικά με το θέμα του, πάνω σε μικροφίλμς ποιότητας και στα χειρόγραφα του Βερολίνου, της Βιέννης, της Μόσχας, της Οξφόρδης και της μονής του Όρους Σινά, τα οποία αγγίζουν τα ενενήντα.

Μήνυμα επίμονης προσευχής

Επιπλέον, ολοκλήρωσε την πολυσέλιδη και επίπονη επιστημονική εργασία στο κτήμα των Αδελφών στα Πεύκα Θεσ/νίκης καθώς και στο ησυχαστήριο των Αδελφών της Σύρου. “Εμποτισμένος δεκαετίες από την επαφή του με τα ιερά αυτά κείμενα, άρδευε την ψυχή του και τροφοδοτούσε καθημερινά την προσευχή του με παραπομπές, γνωμικά, ρητά από την Αγία Γραφή, τους Πατέρες της Εκκλησίας, αλλά και τους εξέχοντες κυρίως Αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους, που άγγιξαν το χριστιανικό μήνυμα”, προσθέτει.

Καταλήγοντας, ο κ. Φραγκιάς υπογραμμίζει πως “το μήνυμα που μας άφησε ο εκλιπών είναι ένα μήνυμα επίμονης προσευχής στην καρδιά των καθημερινών μας απασχολήσεων, ένα μήνυμα πνευματικού αγώνα για να αποκαταστήσει κανείς στην αρχέγονη κατάστασή της την ψυχή πλασμένη κατ’ εικόνα και ομοίωση του Πλάστη. Και αυτό το έχουμε σήμερα - σε εποχή πολλαπλών κρίσεων - ιδιαίτερα ανάγκη”.