Ανοδικοί οι ρυθμοί απασχόλησης

Μετά από μια περίοδο πέντε διαδοχικών τριμήνων με θετικούς ρυθμούς μεταβολής του Α.Ε.Π., από το β΄εξάμηνο του 2015 η ελληνική οικονομία επανήλθε σε υφεσιακή τροχιά, η οποία μάλιστα δείχνει να εντείνεται το τρέχον έτος.

Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2016 το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (Α.Ε.Π.) υποχώρησε κατά 0,5% σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο, ενώ συγκρινόμενο με το (αντίστοιχο) πρώτο τρίμηνο του 2015, το Α.Ε.Π. κατέγραψε μείωση 1,4% (σε ετήσια βάση).

Η πρωτοφανής συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά την εξαετία της οικονομικής κρίσης έπληξε με σφοδρότητα την αγορά εργασίας, με την απασχόληση να καταγράφει εντυπωσιακή πτώση επί σειράν ετών. Ωστόσο, στη διάρκεια του 2014 η τάση αυτή ανακόπηκε και η απασχόληση εμφανίζει θετική μεταβολή.

H Μελέτη πραγματοποιείται στο πλαίσιο της ετήσιας εκδοτικής πρωτοβουλίας της ΙCAP Group “Leading Employers in Greece” που εστιάζει στην ζωτικής σημασίας για τις επιχειρήσεις, αξία των ευρύτερων πρακτικών Διοίκησης και Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού αλλά και των προγραμμάτων Κοινωνικής Δράσης και Προσφοράς.

Ο Νικήτας Κωνσταντέλλος, Διευθύνων Σύμβουλος της ICAP Group και Πρόεδρος της Εταιρίας Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ), δήλωσε σχετικά:

«Μετά από μία μακρά περίοδο ύφεσης, η Ελληνική οικονομία εμφάνισε ενδείξεις ασθενούς ανάκαμψης το 2014 και στις αρχές του 2015, εν τούτοις οι εξελίξεις αυτές ανατράπηκαν στη συνέχεια, με συνέπεια το ΑΕΠ να βρίσκεται πάλι σε καθοδική τροχιά. Παρόλα αυτά, στην αγορά εργασίας οι εξελίξεις ήταν εν γένει θετικές, αφού η τάση ανάκαμψης της απασχόλησης που αρχικά είχε διαφανεί το 2014 συνεχίστηκε και εδραιώθηκε το 2015, παράλληλα δε ο αριθμός των ανέργων περιορίστηκε αισθητά, με συνέπεια ο δείκτης ανεργίας να υποχωρεί για δεύτερο κατά σειρά έτος.

Το Α’ Τρίμηνο του 2016, οι απασχολούμενοι στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 2,9% σε σχέση με τις αρχές του 2015, με τη συνολική απασχόληση να σημειώνει θετικές μεταβολές για 8 συνεχή τρίμηνα. Επίσης, το πλήθος των ανέργων κατέγραψε μείωση της τάξης του 6%, με συνέπεια το ποσοστό ανεργίας να περιοριστεί σε 24,9% στο Α΄ Τρίμηνο του 2016 (από 26,6% στις αρχές του 2015).

Είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι η απασχόληση ανακάμπτει, μετά τις τεράστιες απώλειες που σημειώθηκαν στην περίοδο της κρίσης. Ουσιαστική όμως λύση στα οξύτατα προβλήματα μπορεί να δοθεί μόνο από την αποκατάσταση σταθερά θετικών ρυθμών ανάπτυξης της οικονομίας και την προσέλκυση ικανών επενδύσεων, παράγοντες που θεωρούνται βασικοί για την αποκατάσταση ομαλών συνθηκών στην αγορά εργασίας. Μετά δε και τις τελευταίες εξελίξεις όσον αφορά στην επίτευξη συμφωνίας μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών, οι επιχειρήσεις περιμένουν εναγωνίως να αποκατασταθεί η οικονομική σταθερότητα και να διασφαλισθεί η ομαλή ροή χρηματοδότησης στην αγορά, γεγονός που θα επιτρέψει στις Ελληνικές Επιχειρήσεις να συμβάλουν αποφασιστικά στην ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας».

Απασχόληση

Η τάση ανάκαμψης της απασχόλησης που εμφανίστηκε το 2014 στην αγορά εργασίας, συνεχίστηκε και κατά το 2015. Όπως φαίνεται από τα στοιχεία των τριμηνιαίων Ερευνών Εργατικού Δυναμικού της ΕΛ.ΣΤΑΤ. (Ελληνική Στατιστική Αρχή), η ανάκαμψη της απασχόλησης επικράτησε σε γενικές γραμμές το 2015, όχι όμως με την ίδια δυναμική, αφού οι πολιτικές εξελίξεις και η παρατεταμένη αβεβαιότητα που επικράτησε το 2015, επέφεραν την «εξασθένηση» των θετικών εξελίξεων.

Η θετική εικόνα που καταγράφηκε το 2014-2015, συνεχίζεται και το τρέχον έτος. Κατ΄ αρχήν με βάση στοιχεία από το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, το ισοζύγιο των ροών απασχόλησης (προσλήψεις – αποχωρήσεις), είναι θετικό κατά το Α΄ τετράμηνο του 2016, με τις προσλήψεις να υπερτερούν κατά 124,5 χιλ. άτομα των αποχωρήσεων.

Βάσει των στοιχείων της τελευταίας έρευνας εργατικού δυναμικού της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για το Α’ Τρίμηνο του 2016, προκύπτουν τα εξής:

Η απασχόληση στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 2,9% συγκριτικά Α’ τρίμηνο του 2015, ήταν δε ελαφρά μειωμένη σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο. Ο αριθμός των απασχολουμένων το Α΄ τρίμηνο του 2016 διαμορφώθηκε σε 3.606,3 χιλ. άτομα, προκύπτει δηλαδή προσθήκη 101,9 χιλ. θέσεων εργασίας (συγκριτικά με το Α΄ Τρίμηνο του 2015), με την απασχόληση να σημειώνει θετική μεταβολή για 8 συνεχή τρίμηνα.

Οι πρόσφατες αλλαγές είχαν σαν αποτέλεσμα την περαιτέρω βελτίωση του λόγου «άνεργοι/απασχολούμενοι», με το δείκτη να περιορίζεται πλέον σε 33,1% (από 36,3% το Α’ Τρίμηνο του 2015).

Το ποσοστό των μισθωτών εκτιμάται σε 65,8%, με το δείκτη αυτό να παραμένει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα από το μέσο όρο της Ε.Ε., όπου οι μισθωτοί αντιστοιχούν σε 83,9% του συνόλου απασχολουμένων.

Το ποσοστό μερικής απασχόλησης κάλυψε το 9,8% της συνολικής, με τη μεγάλη πλειοψηφία των μερικώς απασχολούμενων (69,1%) να δηλώνει ότι η επιλογή ήταν αναγκαστική.

Ωστόσο, εάν εστιάσουμε μόνο στις νέες προσλήψεις (αναγγελίες προσλήψεων που καταγράφει το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ), προκύπτει ότι, κατά το πρώτο 4μηνο του 2016 το 50,9% των νέων προσλήψεων αφορά συμβάσεις μερικής ή εκ περιτροπής απασχόληση.

Ανεργία

Οι εξελίξεις στο μέτωπο της ανεργίας παρέμειναν θετικές και το 2015, αφού ο αριθμός των ανέργων βαίνει μειούμενος την τελευταία διετία, γεγονός που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται σε επιδοτούμενα προγράμματα του ΟΑΕΔ.

Το Α΄ Τρίμηνο του 2016 ο αριθμός των ανέργων διαμορφώθηκε σε 1.195.084 άτομα, μειωμένος κατά 6,1% σε ετήσια βάση. Επίσης, το ίδιο διάστημα το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε σε 24,9%, έναντι αντίστοιχου 26,6% του Α΄τριμήνου-2015.

Από το σύνολο των ανέργων (Α΄ Τρίμηνο του 2016), ποσοστό 40,9% είναι άτομα ηλικίας 30-44 ετών (489,2 χιλ. άτομα), ενώ το 31,8% είναι ηλικίας 45-64 ετών.

Ωστόσο, με βάση το ποσοστό συμμετοχής των ανέργων κάθε ηλικιακής ομάδας στο σύνολο του εργατικού δυναμικού της ομάδας, η ανεργία των νέων παραμένει πολύ υψηλή. Τα ποσοστά ανεργίας στις ηλικιακές ομάδες 15-24 και 25-29 ετών διαμορφώθηκαν σε 50,9% και 35,9% αντίστοιχα, το Α΄ τρίμηνο του 2016.

Το Α’ Τρίμηνο του 2016 το ποσοστό ανεργίας στις γυναίκες ήταν 29,5%, ενώ στους άνδρες σε 21,2% αντίστοιχα.

Από το σύνολο των ανέργων το 70,3% είναι μακροχρόνια άνεργοι, ενώ το 21,1% είναι νέοι άνεργοι, δηλαδή πρόκειται για άτομα που δεν έχουν εργαστεί ποτέ στο παρελθόν.

Βάσει του επιπέδου εκπαίδευσης, προκύπτει ότι τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας (επί του εργατικού δυναμικού της συγκεκριμένης ομάδας), καταγράφονται στα άτομα που δεν πήγαν καθόλου σχολείο (43,9%), ή δεν έχουν ολοκληρώσει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση (46,2%). Τα χαμηλότερα ποσοστά αφορούν τους κατόχους διδακτορικού ή μεταπτυχιακού τίτλου (11,3%).

Συμπερασματικά, η εγχώρια αγορά εργασίας έχει υποστεί βαρύτατες απώλειες, με συνέπεια η ουσιαστική αποκλιμάκωση της να αποτελεί μια αργή και επίπονη διαδικασία, που θα απαιτήσει τεράστιες προσπάθειες στο μέλλον. Βασικά προβλήματα που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης είναι το εντυπωσιακά υψηλό ποσοστό της μακροχρόνιας ανεργίας καθώς και της ανεργίας των νέων.