Προϋπολογισμός: 2,7 δισ. για μέτρα στήριξης στα νοικοκυριά το 2024

Μόνιμες φοροελαφρύνσεις και αυξήσεις σε μισθούς, συντάξεις, Πρόνοια, Υγεία και Παιδεία, που υποστηρίζονται από την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά 2,4% και το πρωτογενές πλεόνασμα 2,1% του ΑΕΠ, φέρνει ο νέος κρατικός Προϋπολογισμός για το 2024.

Τα νοικοκυριά θα λάβουν νέες παροχές και ελαφρύνσεις ύψους 2,7 δισ. ευρώ. Άμεσα ωφελούνται κυρίως μισθωτοί και συνταξιούχοι, ενώ η αύξηση των εισοδημάτων τους αναμένεται να διαχυθεί στην αγορά ενισχύοντας την ιδιωτική κατανάλωση. «Κλειδί» των αυξήσεων των εισοδημάτων για το 2024 θα είναι και πάλι η ανάπτυξη, με κινητήριο δύναμη τις επενδύσεις που προβλέπεται ότι θα αυξηθούν κατά 15,1%! Με τον τρόπο αυτό αναμένονται καλύτερες δουλειές, καλύτεροι μισθοί και πτώση της ανεργίας.

Ιδιαίτερη αξία έχει, όπως επισημαίνεται και στο κείμενο του νέου κρατικού προϋπολογισμού, ότι όλα αυτά συμβαίνουν σε μια ακόμη αντίξοη διεθνή οικονομική και γεωπολιτική αβεβαιότητα, με την «ατμομηχανή» της ΕΕ (Γερμανία) να έχει μηδενική ή αρνητική ανάπτυξη. Και όλα αυτά, την ώρα ακριβώς που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο ελέγχων του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, ενέκρινε χωρίς αστερίσκους το ελληνικό Προσχέδιο προϋπολογισμού 2024, ενώ για άλλα κράτη-μέλη χώρες απηύθυνε συστάσεις να βάλουν «φρένο» στις δαπάνες, στην μετά την ενεργειακή και υγειονομική κρίση εποχή.

Νέες παροχές 2,7 δισ. ευρώ

Για το 2024, ο νέος κρατικός προϋπολογισμός ενσωματώνει καινούργια μέτρα στήριξης (δηλαδή μέτρα τα οποία δεν υπήρχαν στον προϋπολογισμό που κατατέθηκε πέρυσι για το 2023) τα οποία ανέρχονται συνολικά σε 2,7 δισ. ευρώ.

Και αναλύονται ως εξής:

1. αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ σε φορολογούμενους με ένα ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα (δημοσιονομικό κόστος 135 εκατ. ευρώ για το 2024)

2. μόνιμη μείωση (αντί αύξησης) από Ιανουάριο 2024 του ΦΠΑ στις μεταφορές, στα γυμναστήρια και τις σχολές χορού, στους κινηματογράφους και μία σειρά αγαθών σχετιζόμενα με τη δημόσια υγεία, με εκτιμώμενο κόστος 305 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.

3. παράταση έξι μήνες στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ για τον σερβιριζόμενο καφέ ή άλλα ροφήματα (τσάι, σοκολάτα κλπ) αλλά και στα ταξί, με εκτιμώμενο κόστος 40 εκατ. ευρώ (για το α΄εξάμηνο).

4. μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές (δημοσιονομικό κόστος 26 εκατ. ευρώ για το 2024)

5. εκ νέου αύξηση στις συντάξεις κατά τον μέσο όρο της αύξησης του ΑΕΠ και του πληθωρισμού 2023 (2,4% και 3,9% αντίστοιχα), με υπολογιζόμενο ύψος αύξηση συντάξεων 3% και αύξηση δαπάνης 430 εκατ. ευρώ ετησίως.

6. νέο μισθολόγιο του δημόσιου τομέα, με αύξηση έως 1 ή 2 μηνιαίως μισθούς επιπλέον, κυρίως των χαμηλόμισθων δημοσίων υπαλλήλων, των οικογενειών με παιδιά και όσων κατέχουν θέση ευθύνης στο Δημόσιο (δαπάνη 931 εκατ. ευρώ για το 2024). Θα λάβουν οριζόντια αύξηση κατά 70 ευρώ το μήνα στον βασικό μισθό, αύξηση της οικογενειακής παροχής από 20 έως 50 ευρώ μηνιαίως, αύξηση των επιδομάτων θέσης ευθύνης κατά 30% και αύξηση του επιδόματος παραμεθορίου και ειδικών συνθηκών εργασίας (αλλά και στα «εκτός έδρας») των στελεχών Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφαλείας.

7. αύξηση του επιδόματος μητρότητας σε εννέα μήνες αντί τέσσερις (και στα 780 αντί 150-200 ευρώ για γυναίκες απασχολούμενες) με κόστος 40 εκατ. ευρώ ετησίως

8. αύξηση 8% από τον Δεκέμβριο 2023 στο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα για 225.000 ευάλωτα νοικοκυριά (δημοσιονομικό κόστος 4 εκατ. ευρώ για το 2023 και 43 εκατ. ευρώ για το 2024),

9. αύξηση των επιδομάτων αναπηρίας ΟΠΕΚΑ και ΕΦΚΑ κατά 8% (από 1ης Μαΐου) 2023 με κόστος και 95 εκατ. ευρώ για το 2024

10. μονιμοποίηση της απαλλαγής περίπου 200.000 πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη (κόστος 38 εκατ. ευρώ κατ’ έτος),

11. μόνιμη παροχή ύψους 150 ευρώ Youth Pass για περίπου 200.000 νέους ηλικίας 18 και 19 ετών (ετήσιο κόστος 31 εκατ. ευρώ 2024)

Επιπλέον των ανωτέρω δημοσιονομικών μέτρων, από τον Ιανουάριο 2024:

• αίρεται το πάγωμα των τριετιών στους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα,

• καταργείται η περικοπή 30% επί των συντάξεων για τους απασχολούμενους συνταξιούχους (αντικαθίσταται με εισφορά 10% επί των πρόσθετων αμοιβών που λαμβάνουν από την εργασία τους).

• προβλέπεται διπλασιασμός του προγράμματος «ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ» με επιπλέον 375 εκατ. ευρώ υπό μορφή δανείων, για την αντιμετώπιση του ιδιαίτερα έντονου στεγαστικού προβλήματος, ιδίως των νέων ατόμων και τη στήριξη του οικογενειακού προγραμματισμού.

Για τα 2,7 δισ. των παροχών αυτών, προβλέπεται να προκύψει δημοσιονομική δαπάνη 2,3 δισ. ευρώ. Το καθαρό δημοσιονομικό κόστος όμως για τον Προϋπολογισμό περιορίζεται σε περίπου 1,9 δισ. ευρώ. Και αυτό διότι ένα μέρος της αύξησης στους μισθούς τους, οι δημόσιοι υπάλληλοι θα το επιστρέψουν για επιπλέον για φόρους και εισφορές (περίπου 330 εκατ. ευρώ), όπως και οι συνταξιούχοι για τις αυξήσεις στις συντάξεις τους (περίπου 70-80 εκατ. ευρώ). Έτσι, «καθαρά στην τσέπη», από τα 931 εκατ. ευρώ θα μείνουν τα 600 εκατ. ευρώ στους μισθωτούς του δημοσίου, ενώ στους συνταξιούχους τα 350-360 εκατ. ευρώ, από τα 430 εκατ. ευρώ των ονομαστικών αυξήσεων.

Από την άλλη, για να χρηματοδοτηθούν οι παροχές αυτές, προβλέπονται αυξήσεις φόρων εισοδήματος φυσικών προσώπων, ύψους 1 δισ. ευρώ. Προβλέπεται να εισπραχθούν 13,337 δισ. ευρώ, έναντι 12,378 δισ. εφέτος. Όπως αναφέρθηκε ήδη, περίπου 400 εκατομμύρια ευρώ θα καταβάλλουν μισθωτοί και συνταξιούχοι, ενώ τα υπόλοιπα 600 εκατ. ευρώ θα επιβαρύνουν επαγγελματίες και αυτοαπασχολουμένους, μετά και την εφαρμογή του τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος που έχει ανακοινωθεί για το 2024.

Αντέχει η Οικονομία

Στο μέτωπο της ακρίβειας, παρά τη διατήρηση των τιμών σε υψηλό επίπεδο έναντι της περιόδου πριν την ενεργειακή κρίση, οι ανοδικές πληθωριστικές πιέσεις αναμένεται να εξομαλυνθούν περαιτέρω κατά τη διάρκεια του 2024, στο 2,6%. Αυτή η προς τα πάνω αναθεώρηση, έναντι της αρχικής πρόβλεψης στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού 2024 (μιλούσε για 2,4%), απορρέει κυρίως από την νεότερη πρόβλεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ότι η διεθνής τιμή του πετρελαίου θέρμανσης το 2024 δεν θα κινηθεί στα 81 αλλά στα 83 δολάρια το βαρέλι.

Η ανεργία προβλέπεται να μειωθεί στο χαμηλότερο ποσοστό επί του εργατικού δυναμικού από το 2009, σε 10,6% βάσει της μεθοδολογίας της ΕΛΣΤΑΤ, ή σε 9,3% βάσει των εθνικών λογαριασμών. Ο αριθμός των ανέργων αναμένεται να μειωθεί σε επίπεδα προ της οικονομικής προσαρμογής, παρά το εκτιμώμενο ιστορικά υψηλό ποσοστό συμμετοχής του πληθυσμού ηλικίας 15 - 64 ετών στο εργατικό δυναμικό (82,5%). Τα 4,9 εκατομμύρια απασχολούμενων που προβλέπονται κατά μέσο όρο για το 2024, αντιστοιχούν σε ιστορικό υψηλό για όλη την περίοδο διαθέσιμων στοιχείων από το 1995, αντανακλώντας αντίστοιχη εικόνα για τους μισθωτούς (με αύξηση του αριθμού των τελευταίων κατά 1,0% το 2024 σε ετήσια βάση).