Οι Κυκλαδίτες “οδηγούν” την τυροκομία στην UNESCO

Οι τυροκομικές παραδόσεις των Κυκλάδων κεντρίζουν το βλέμμα του Υπ. Πολιτισμού, το οποίο με πρότασή του και στο πλαίσιο συνεργασίας με το Επιμελητήριο Κυκλάδων, επιδιώκει να εγγράψει την τυροκομία του νησιωτικού νομού, στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας (UNESCO 2003).

Σχετικά με την προετοιμασία για τη σύνταξη του φακέλου υποψηφιότητας και την εγγραφή της τυροκομίας στον αντιπροσωπευτικό κατάλογο, πραγματοποιήθηκε προχθές το απόγευμα συνάντηση των δύο βασικών πλευρών, ώστε να υπάρξει συντονισμός δυνάμεων για να προχωρήσει η πολύ σημαντική υπόθεση.

Ειδικότερα, η διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και το Επιμελητήριο Κυκλάδων προβλέπεται να συνεργαστούν στενά για την υποψηφιότητα, καθώς οι Κυκλάδες – σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν – είναι ένα από τα προπύργια της παραδοσιακής τυροκομίας στον ελλαδικό χώρο.

Στόχος, μέσα από τη συγκεκριμένη πρόταση για εγγραφή στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά είναι η προβολή αλλά και η διάσωση όλης της παράδοσης γύρω από την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων.

Σημειώνεται πως ο φάκελος για την υποψηφιότητα θα πρέπει να έχει υποβληθεί μέχρι τον Απρίλιο του 2024.

Οι Κυκλάδες παράγουν περισσότερα από 100 τυριά

Τους συμμετέχοντες από το Υπ. Πολιτισμού στην προχθεσινή εκδήλωση, καλωσόρισε ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κυκλάδων, Γιάννης Ρούσσος, ο οποίος, εξέφρασε τη θετική στάση του αναφορικά με την πρόταση για την τυροκομία. Σύμφωνα με όσα ανέφερε, το Επιμελητήριο θα αποτελέσει έναν πολύτιμο συνεργάτη για την προσπάθεια ένταξης στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ανθρωπότητας, καθώς γνωρίζει και στηρίζει τους παραγωγούς του νησιωτικού νομού. Εντυπωσιακό είναι το στοιχείο που θέλει τις Κυκλάδες να παράγουν 115 γαλακτοκομικά προϊόντα, την ίδια στιγμή που συνολικά η Γαλλία έχει παραγωγή 400 τυριών.

Αυτό και μόνο το γεγονός, έρχεται να αναδείξει τη σημασία της τυροκομικής παράδοσης και ταυτότητας των Κυκλάδων, η οποία πρέπει να διαφυλαχθεί και να αναδειχθεί.

Ο κ. Ρούσσος έκανε μία λιτή αναφορά και στην ανάπτυξη του δικτύου Aegean Cuisine, στο πλαίσιο του οποίου εγγράφονται παραδοσιακά προϊόντα και επιχειρήσεις του νομού.

Κυκλάδες: Ένα από τα προπύργια της τυροκομίας

Από την πλευρά του Υπ. Πολιτισμού, μίλησε η Βίλλυ Φωτοπούλου εκπροσωπώντας τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, η οποία τόνισε εξ αρχής ότι οι Κυκλάδες πληρούν τις προϋποθέσεις της υποψηφιότητας. Εξήγησε δε, πως θα απαιτηθεί συνεργασία με όλους τους παραγωγούς και μέσω του Επιμελητηρίου Κυκλάδων, ώστε ο φάκελος να συνταχθεί και να αναδεικνύει την πλούσια παράδοση του νομού στην τυροκομία.

Στη συνέχεια πήρε τον λόγο και ο συνεργάτης της, Γιάννης Δρίνης, ο οποίος ανέφερε αναλυτικά πως, “το τυρί και οι τυροκομικές παραδόσεις αποτελούν σημαντικό μέρος της διατροφικής πολιτιστικής κληρονομιάς καθώς αποτέλεσαν από τα προϊστορικά ακόμα χρόνια, μέρος της διατροφής των ανθρώπων που κατοίκησαν στον ελληνικό χώρο. Το τυρί είναι προϊόν μιας σύνθετης αλληλεπίδρασης φυσικών και βιολογικών διεργασιών, περιβάλλοντος και βέβαια, του ανθρώπου, ο οποίος από την εποχή που ανακάλυψε τη δυνατότητα αξιοποίησης του γάλακτος για την παραγωγή τυριού έχει συσσωρεύσει γνώσεις και ιδιαίτερες τεχνικές που προσδίδουν στα τυριά τη συναρπαστική ποικιλία που τα χαρακτηρίζει”.

Όλες αυτές οι συνθήκες, επεσήμανε πως, “καθιστούν την τυροκομία και τα προϊόντα της σύνθετα δημιουργήματα ανθρώπου και φύσης, χώρου και χρόνου, κοινωνίας και πολιτισμού”.

Αναφερόμενος ειδικότερα για την υποψηφιότητα των Κυκλάδων και στηρίζοντάς της, πρόσθεσε πως, “ένα από τα προπύργια της παραδοσιακής τυροκομίας του ελληνικού χώρου είναι αναμφισβήτητα οι Κυκλάδες. Δεν είναι υπερβολή να υποστηρίξει κανείς ότι καθένα από τα Κυκλαδονήσια έχει να επιδείξει μια ιδιαίτερη τυροκομική ταυτότητα, που διαμορφώθηκε ιστορικά όχι μόνο από τα γεωκλιματικά δεδομένα του κάθε νησιού, το είδος, την ποιότητα και την ποσότητα του γάλακτος που παράγει, αλλά και από την ιστορική εμπειρία, τις σχέσεις και τις επαφές με τον κόσμο, τις επιρροές που δέχτηκε, τις πηγές που διαμόρφωσαν τη διατροφική του κουλτούρα και τον πολιτισμό του”.

Συνυπολογίζοντας όλα αυτά τα στοιχεία και τα δύο πρόσωπα, κατέληξαν πως η υποψηφιότητα μπορεί να προχωρήσει και ως εκ τούτου, περιέγραψαν τις λεπτομέρειες για τη σύνταξη του φακέλου, όπως ενδεικτικά την αποτύπωση της ταυτότητας της τυροκομίας των Κυκλάδων και τη δημιουργία σχετικών θεματικών βίντεο με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων και των παραγωγών.

Προς ενημέρωση όσων παρακολούθησαν τη συνάντηση μέσω τηλεδιάσκεψης από άλλα νησιά, υπενθύμισαν πως, “στον συγκεκριμένο κατάλογο η Ελλάδα έχει εγγράψει πολλά στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως για παράδειγμα τη μεσογειακή δίαιτα, τη μαστιχοκαλλιέργεια στη Χίο, την Τηνιακή μαρμαροτεχνία, το ρεμπέτικο κ.α.”.

Τουρισμός εμπειρίας

Σε συνέχεια των ανωτέρω, έγινε αναφορά και για τη σύνδεση αυτής της προσπάθειας με τον τουρισμό, καθώς όπως εξήγησαν οι εκπρόσωποι του Υπ. Πολιτισμού, οι επισκέπτες πλέον κάνουν στροφή στον τουρισμό εμπειρίας. Στην πράξη, αυτό σημαίνει πως επιλέγουν προορισμούς που έχουν μία ταυτότητα σε κάθε επίπεδο και “γεύονται” όλες τις πλευρές της, προκειμένου να γνωρίσουν τον κάθε τόπο.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάδειξη της τυροκομίας μέσω της ένταξής της στον αντιπροσωπευτικό κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας που είναι και ο κύριος στόχος, θα βοηθήσει τον νομό. Κατά συνέπεια, η συνεργασία όλων (τυροκόμοι επαγγελματίες και μη, καταναλωτές και λάτρεις του τυριού, εστιάτορες, ξενοδόχοι κ.α.), κρίνεται απαραίτητη για τη θετική έκβαση της υποψηφιότητας. Διευκρινίζεται πως αυτό το βήμα για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά, δεν συνδέεται με πιστοποιήσεις προϊόντων (ΠΟΠ), αλλά μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για άλλες πιστοποιήσεις των προϊόντων.

Αναφορικά με κάθε επόμενο βήμα, θα υπάρχουν ανακοινώσεις από το Επιμελητήριο Κυκλάδων.